Hỏi:
Tôi bị đau lưng hoài mà chữa mãi không hết, xin bác sĩ cho biết nguyên nhân tại sao? Có cách nào chữa hết hẳn không? Có người nói phải làm MRI mới biết tại sao, nhưng quá mắc tiền, có thật sự phải cần MRI không? Nếu phải uống thuốc thì thuốc nào tốt nhất, nhất là phải uống quanh năm?
Ðáp:
Lưng là bộ phận rất quan trọng của cơ thể (vì vậy mà người ta thường dùng chữ “xương sống” theo nghĩa bóng như là một thành phần chính nâng đỡ cấu trúc của một tổ chức nào đó), nó đóng vai trò nâng đỡ cho hầu hết các hoạt động hàng ngày của ta, như đứng, ngồi, đi, khiêng vác…
Ðau lưng là một trong số những bệnh chứng thường gặp nhất ở Mỹ và các nước công nghiệp hóa khác. Một số thống kê cho thấy khoảng 80% dân số bị đau lưng ít nhất là một lần trong đời, và và mỗi năm khoảng 14% bị đau lưng ít nhất là hai tuần.
Ðây là nguyên nhân đứng hàng thứ năm trong số các nguyên nhân khiến bệnh nhân đi khám bệnh, và là nguyên nhân hàng đầu gây ra mất khả năng làm việc. Mỗi năm có một phần tư những người làm việc ở Hoa Kỳ bị đau lưng, và có tới 8% của những người này bị mất khả năng làm việc.
Ðau lưng (thường gặp nhất là đau ở vùng thắt lưng – lower back pain) thường xảy ra nhất ở tuổi 20 đến 40 nhưng thường trầm trọng hơn ở người lớn tuổi.
Những công việc thường gây ra đau lưng là những việc cần phải khiêng, cúi, với và xoay người (twisting) thường xuyên. Nhiều nghiên cứu cho thấy đau lưng không liên quan đến giới tính, chiều cao, cân nặng.
Dù rằng cơn đau lưng có thể làm cho ta rất khó chịu, 90% những người bị đau lưng sẽ hết đau một cách tự nhiên trong vòng bốn tuần, và chỉ có 5% bị đau kéo dài hơn ba tháng.
Mặc dầu đau lưng (thường là lưng dưới) rất thường gặp, mỗi người đau mỗi kiểu khác nhau, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, khiến cách điều trị có thể khác nhau và khả năng hết đau cũng như thời gian lành bệnh có thể khác nhau.
Tại sao đau lưng?
Ðau lưng dưới thường gặp vì đây là một bộ phận có nhiều chức năng và liên quan đến nhiều cơ quan khác nhau của cơ thể. Các chức năng chính của lưng dưới là: Bảo vệ tủy sống; nơi bám của nhiều bắp thịt để nâng đỡ xương sống; giúp cơ thể đi, đứng, ngồi, nghiêng, xoay người.
Cột sống cấu tạo bởi sự chồng lên nhau của các đốt xương rỗng bên trong gọi là đốt xương sống. Ðệm giữa các đốt xương sống này là các đĩa sụn để giảm chấn động vào các đốt xương sống. Tủy sống chạy trong lõi của các đốt xương sống mang những tín hiệu từ não đến phần còn lại của cơ thể. Các dây thần kinh của phần dưới cơ thể nối với tủy sống qua các đường ống đi ra từ giữa các đốt xương sống. Ðể giữ cho xương sống đứng vững là các bắp thịt và dây chằng (ligaments) chằng nối cột sống với các phần khác của cơ thể như là các kèo nối vào cột chính của một căn nhà.
Có rất nhiều nguyên nhân gây đau lưng. Tuy nhiên, nói chung ta có thể chia ra làm ba nhóm chính là: Các bệnh của xương khớp và bắp thịt liên qua đến xương sống, các bệnh của cột sống, ngoài ra tổn thương các bộ phận ở gần vùng lưng cũng góp phần làm lưng đau.
Ðau lưng có thể xuất hiện sau khi nâng một vật nặng hay một cử động bất ngờ nào đó ảnh hưởng đến vùng lưng. Tuy nhiên, hầu hết các cơn đau xảy ra mà không có nguyên nhân nào rõ rệt. Chỉ cần một cử động đơn giản nào đó tạo ra áp lực lên vùng lưng cũng có thể khởi động một cơn đau lưng.
Các bệnh xương khớp và bắp thịt
Hầu hết các cơn đau lưng gây ra bởi các tổn thương nhẹ đến một số các bắp thịt cũng như phần bao bọc của bắp thịt, dây chằng, và các khớp ở vùng lưng. Các yếu tố khác có thể góp phần làm lưng đau bao gồm tư thế không đúng (ví dụ ngồi ẹo qua ẹo lại), chân cao chân thấp, bắp thịt vùng lưng bị suy yếu, thiếu dưỡng khí đến vùng thắt lưng do hút thuốc, các yếu tố tâm thần và xã hội như bị căng thẳng…
Ðau lưng do tổn thương của phần bao quanh bắp thịt (myofascia) thường bắt đầu từ từ, vùng đau không rõ rệt, bị nặng lên khi nghỉ ngơi hay ngồi. Loại đau này thường đi kèm với sự cứng đơ ở vùng lưng làm cử động khó khăn. Các bắp thịt và khớp vùng lưng dưới có thể rất nhạy cảm với đau, nhất là phần cuối của xương sống. Một tình trạng khác liên quan đến sự đau ở các khớp gọi là fibromyalgia cũng có thể gây ra triệu chứng đau tương tự.
Ðau lưng đi kèm với đau và tê ở chân, thường được gọi là “đau thần kinh tọa” (sciatica) có thể do co thắt bắp thịt, tổn thương các dây chằng, viêm sưng bao khớp (bursitis). Do đó chỉ có triệu chứng “đau thần kinh tọa” không thể giúp phân biệt chính xác đau là do bắp thịt hay do thần kinh bị thật sự bị tổn thương do các đốt xương sống bị tuột ra khỏi vị trí của nó và cấn vào thần kinh (herniated disc).
Thân mến
Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng
www.nguyentranhoang.com
(714) 531-7930
