Thursday, April 25, 2024

Cát bụi bên sông Bagmati, Nepal

Trần Nguyên Thắng/ATNT Tours & Travel

Bagmati là tên con sông chảy qua thủ đô Kathmandu của Nepal. Ðây là một con sông rất bình thường, thoáng nhìn qua không có một nét gì đặc sắc để có thể hấp dẫn thu hút du khách khi đến Kathmandu. Tuy nhiên, không hẳn thế! Có một đoạn sông Bagmati chảy xuyên qua khu vực Pashupatinath của Kathmandu lại trở thành một điểm văn hóa riêng biệt của tôn giáo Hindu tại Nepal.

Tuy là một con sông dài chưa đến 600 km, bề ngang cũng không rộng lắm. Dòng nước chảy xiết xuôi Nam về hạ lưu, đổ nhập vào con sông Koshi River, một nhánh chi lưu của sông Hằng bên Ấn Ðộ. Hầu như tất cả dòng sông bên Nepal đều tuôn đổ vào sông Hằng linh thiêng của Ấn Ðộ Giáo tuôn chảy ra biển cả.

Có lẽ vì thế tín đồ Hindu Nepal đã chọn một đoạn sông Bagmati biến nơi đây thành một thánh địa thờ thần Shiva theo truyền thuyết thần thoại của họ. Ðó chính là khu vực Pashupatinath Temple nằm về phía Ðông Bắc trong thủ đô Kathmandu. Ðây cũng là một trong bảy điểm văn hóa đặc sắc của thung lũng Kathmandu Valley được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Ấn Ðộ Giáo hay Hindu là tôn giáo chính của hai xứ Ấn Ðộ-Nepal và đã ảnh hưởng đến đời sống tâm linh của hai dân tộc Ấn-Nepal từ nhiều ngàn năm trước. Tín đồ Hindu tôn kính thờ ba vị thần: Thần sáng thế Brahma, Thần bảo tồn Visnu, Thần hủy diệt và sáng tạo Shiva. Họ cho rằng ba vị thần này kết hợp và trở thành vị thần Brahman – thần Tối thượng hiện hữu trong vũ trụ. Trong Ấn Ðộ Giáo, có tín đồ tôn thờ thần Brahma, có người tôn kính thần Visnu, nhưng có lẽ phần đông tín đồ Hindu đều tôn kính thờ thần Shiva.

Theo thần thoại, Shiva là một vị thần có hơn 108 tên gọi, thần được mệnh danh là chúa tể của những vũ điệu nhảy múa trong vũ trụ trong triết lý Hindu. Một điểm làm kinh ngạc cho ngành khoa học vật lý lượng tử vào thế kỷ 20, các nhà khoa học của ngành này dần dần đã chứng minh rằng các hạt lượng tử cực nhỏ luôn luôn cùng nhau kết hợp nhảy múa để tạo ra tất cả mọi vật chất hiện hữu trong mọi dải ngân hà và vũ trụ. Phải nói rằng tâm linh của dân tộc Ấn quả thực đáng kinh ngạc, họ đi trước khoa học cả vài ngàn năm!

Shiva, vị thần của sự sáng tạo-sinh ra, sau đó thần hủy diệt sự sáng tạo cũ và rồi lại sinh ra sự sáng tạo mới để bảo tồn sự tồn tại của vũ trụ. Ngài có con mắt thứ ba trên trán, con mắt tâm linh và cũng là con mắt lửa có thể đốt cháy hủy diệt vạn vật. Phần lớn tín đồ Hindu có đức tin vào thần Shiva vì họ cho rằng ai tin vị thần này thì người đó sẽ đạt mọi thành tựu trong thế giới này và thế giới khác.

Bản đồ đoạn sông Bagmati & Pashupatinath Temple ở Kathmandu. (Hình: ATNT Tours & Travel)
Bản đồ đoạn sông Bagmati & Pashupatinath Temple ở Kathmandu. (Hình: ATNT Tours & Travel)

Trú xứ của thần Shiva là đỉnh núi Ngân Sơn, thần ngồi thiền định ở đây và tạo ra nguồn dòng nước sông Hằng chảy xuyên qua Ấn Ðộ và đổ tuôn ra biển. Cũng vì thế tín đồ Hindu khi qua đời đều mong muốn được trở về với dòng nước sông Hằng, trở về yên nghỉ nơi cõi vĩnh hằng của thần Shiva. Những ai đã có dịp chứng kiến ngày lễ hội Thần Shiva của Ấn Ðộ Giáo, người ta mới cảm nhận được đức tin mãnh liệt của các tín đồ.

Vào những ngày lễ hội Thần Shiva, người tín đồ Hindu có thể đi bộ vài trăm cây số đến sông Hằng để tắm và gánh đem về ít “dòng nước thánh sông Hằng” mà họ tin rằng “dòng nước thánh” này giúp họ may mắn, hạnh phúc và bình an suốt kiếp người!

Theo truyền thuyết, khi thần Shiva hiện hữu đến Kathmandu, thần thay dạng đổi tên và tín đồ Hindu bên Nepal gọi ngài là “thần Pashupatinath.” Ðó là lý do tại sao người ta xây đền thờ và đặt tên là “đền thờ thần Pashupatinath” (Pashupatinath Temple). Nhưng người tín đồ Hindu Nepal còn đi xa hơn người tín đồ Hindu Ấn Ðộ khi họ tin rằng thần Pashupatinath còn là một dạng khác của Ðức Phật, vì thế người dân Nepal cũng tổ chức ngày lễ hội Vu Lan rằm Tháng Bảy Âm Lịch để tôn kính Thần Pashupatinath (cũng là tôn kính Ðức Phật) vì cả hai dạng “Thần và Ðức Phật” đều nói đến tình thương nhân loại, lòng nhân đạo và sự bình an vạn vật trong vũ trụ.

Vì vậy ngôi đền Pashupatinath không chỉ là nơi tôn thờ “thần Shiva/thần Pashupatinath/Ðức Phật” mà nơi đây còn được các tín đồ Hindu Nepal và Phật Giáo Nepal ước nguyện rằng một khi qua đời, thân xác họ được đem về đây thực hành các nghi lễ tôn giáo để linh hồn họ được về cõi vĩnh hằng trước khi thân xác họ trở về “cát bụi!”

Trở về cát bụi bên bờ sông Bagmati

Pashupatinath là một khu vực nằm về phía Ðông Bắc của thung lũng Kathmandu. Nổi tiếng nhất của khu vực này là ngôi đền Pashupatinath Temple, được xem như là một thánh địa của tôn giáo Hindu Nepal tọa lạc bên bờ sông Bagmati. Ðây là một đoạn sông hơi nhỏ của con sông Bagmati chảy từ Bắc xuống Nam thành phố Kathmandu. Ngôi đền nằm ngay dưới chân rừng đồi Mrigasthall, hơi khuất giữa thành phố đầy bụi bặm và náo nhiệt Kathmandu.

Bên cạnh thân xác đang thiêu, đời sống trẻ em vẫn hồn nhiên bơi lội! (Hình: ATNT Tours & Travel)
Bên cạnh thân xác đang thiêu, đời sống trẻ em vẫn hồn nhiên bơi lội! (Hình: ATNT Tours & Travel)

Sau khi xuống xe buýt, bạn phải đi bộ thêm một đoạn đường trước khi đến đền thờ Pashupatinath. Nhìn từ xa, người ta cũng có thể nhìn thấy thấp thoáng những ngôi tiểu đình nho nhỏ được xây ở trên triền đồi Mrigasthall. Pashupatinath Temple được xây dựng từ khi nào thì không ai được rõ, nhưng ngôi đền hiện tại thì mới được trùng tu lại từ năm 1959. Một trong điểm chính của ngôi đền thu hút sự hiếu kỳ của du khách là “nghi lễ thiêu xác” cho những tín đồ Hindu mới qua đời.

Một người Hindu sau khi được chứng nhận thân xác không còn hoạt động được nữa, thân xác này chỉ được nằm trong đền thờ trong vòng 24 tiếng đồng hồ. Sau đó được đem ra đặt nằm trên một tảng đá nghiêng, đầu thân xác nằm trên cao và chân thân xác chạm nhúng vào dòng sông Bagmati. Theo đúng tập tục nghi lễ, “thân xác bất động” này phải được nhúng chìm xuống dòng sông ba lần để rửa sạch các tội lỗi trần gian trước khi tâm linh họ về cõi vĩnh hằng với các thần. Linh hồn họ không còn vương vấn đến sự luân hồi phiền não. Nhưng theo tôi quan sát, bây giờ hình như nghi lễ này chỉ được người ta làm qua loa cho xong việc, họ nhúng đôi chân thân xác xuống sông cho nhanh (đỡ mất thì giờ) hay lấy ít nước sông Bagmati rửa sơ qua đôi chân của thân xác giá lạnh. Thế là xong nghi lễ được xem như là đã có rửa sạch tội lỗi cho một kiếp người!

Nghi lễ tiếp theo, thân xác được đặt nằm trên một tảng đá phẳng, cao hơn hẳn dòng sông. Ðây là lúc thân nhân đến làm một số nghi lễ như để chia tay với thân xác người thân trước khi thân xác này trở về với cát bụi. Chia tay cũng là ở đây! Ðau buồn cũng là ở đây! Vô thường cũng là ở đây!

Nghi lễ chia tay hoàn tất và thân xác được đem lên đặt trên giàn thiêu mà gia đình người mất đã chọn mua từ trước. Những cây củi đã được người ta tính toán sẵn để có thể cháy liên tiếp trong 3-4 giờ liền. Củi tốt và nhiều thì sẽ cháy lâu hơn và thân xác sẽ biến thành cát bụi nhiều hơn, củi xấu và ít thì thân xác sẽ còn hình hài nhiều hơn.

Củi tốt hay xấu thì tùy theo túi tiền thân nhân bỏ ra cho đền. Trả tiền nhiều hơn thì thân xác thân nhân được hỏa thiêu gần đền thờ hơn, trả tiền ít thì thân xác phải nằm ở giàn thiêu xa đền thờ, có nghĩa là xa thần. Thần Shiva kể ra cũng bất công thiên vị, ưu đãi nhà giàu xa cách người nghèo. Không biết thần có ăn hối lộ không?

Những giàn thiêu luôn “bận rộn” bên bờ sông Bagmati, Kathmandu. (Hình: ATNT Tours & Travel)
Những giàn thiêu luôn “bận rộn” bên bờ sông Bagmati, Kathmandu. (Hình: ATNT Tours & Travel)

Nếu thần không ăn hối lộ, vậy thần có biết “những người giữ đền thờ” của thần tham nhũng hối lộ không? Thần có biết những kẻ buôn thần bán thánh tham ô tàn phá thế gian nhiều như thế nào không? Nếu thần hủy diệt được những thân xác tội lỗi ấy, đỡ cho người nghèo ở thế gian này biết bao nhiêu! Những kẻ ấy khi chết đi, thân xác họ có nhúng xuống dòng sông Bagmati hay sông Hằng hàng trăm lần vẫn không sạch hết được tội lỗi.

Chứng kiến không gian buổi lễ hỏa thiêu ở Bagmati đã cho tôi chứng nghiệm được cái cảm giác vô thường, cảm nhận được rõ nét ranh giới giữa sự sống-sự chết. Bên cạnh những thân xác đang dần tan thành tro bụi trên giàn thiêu là hình ảnh những đứa bé hồn nhiên tắm lội nô đùa giữa dòng sông Bagmati. Hình ảnh tương phản này đã giúp tôi nhìn sự chết một cách bình thản hơn. Sống chết chỉ là một cách gọi để phân biệt giữa một thân xác bất động và một thân xác hoạt động.

Dọc theo bờ sông Bagmati có đến cả chục giàn hỏa thiêu. Tôi chứng kiến bảy tám giàn hỏa thiêu làm việc cùng một lúc. Khói củi bốc cao kèm theo mùi cháy khét thịt da. Những ai dù có vô tâm đến đâu chắc cũng phải chạnh lòng nghĩ về cát bụi. Một vài giàn hỏa đã cháy hết củi, người thân của họ bước đến giàn hỏa và quét tất cả tro bụi xuống dòng sông Bagmati. Những mảnh xương không cháy được người thân đập nát và quét xuống cả dòng sông.

Mời độc giả xem Điểm tin buổi sáng Thứ Sáu, ngày 18 tháng 11 năm 2016

Hỏi rằng dòng sông Bagmati có ô nhiễm không? Câu trả lời là có! Người dân Kathmandu có biết sự ô nhiễm đó không? Câu trả lời vẫn là có! Ai cũng biết đến điều đó, nhưng để thay đổi cả một đức tin của một dân tộc không phải ai cũng làm được. Thân xác bất động đã trở về với dòng nước Bagmati trôi chảy về sông Hằng linh thiêng, còn phần hồn họ trở về với Ðại Ngã. Thần Siva có lý khi Ngài là thần hủy diệt và sáng tạo cho kiếp sống con người.

Chứng kiến cảnh một thân xác trở về cát bụi bên bờ sông làm tôi nhớ đến bài nhạc “Cát Bụi” của nhạc sĩ họ Trịnh:

“Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi
để một mai tôi về làm cát bụi…”
“…Bao nhiêu năm làm kiếp con người
Chợt một chiều tóc trắng như vôi
Lá úa trên cao rụng đầy
Cho trăm năm vào chết một ngày…”

Ðời sống có thể kéo dài đến cả trăm năm, nhưng sự chết chỉ đến trong một ngày hay chỉ trong một tích tắc của thời gian. Tôi nhớ đến những bức tranh của Phật Giáo Bhutan vẽ về hình ảnh Thần Chết ôm trọn đời sống con người vào trong lòng thần! Nói một cách khác, con người luôn luôn sống trong vòng tay Thần Chết mà mấy ai hay biết!

Tôi ngồi trên vùng trời biển đảo Fiji cách xa dòng sông Bagmati hàng ngàn dặm để viết về “cát-bụi bên bờ sông Bagmati.” Hai không gian hoàn toàn khác biệt nhau, âm thanh cười nói của người lớn lẫn trẻ em nô đùa trên làn sóng biển chợt làm suy tư tôi nhớ lại những thân xác bất động bên bờ sông Bagmati. Không hiểu sau khi thân xác trở về cát bụi, tro cốt được đổ xuống dòng sông, liệu các dòng nước thiêng (?) này có thể xóa sạch hết đi mọi tội lỗi mà thân xác đã làm lúc họ còn sống không! “Sự luân hồi” có hay không? Hay “Chết là hết” vẫn đang là những câu hỏi lớn cho khoa học.

Thế giới địa cầu ngày một nhỏ bé lại vì nhân loại đang bước vào kỷ nguyên vũ trụ. Tất cả linh hồn (nếu có) của những người đã khuất đang làm một hành trình du lịch trong vũ trụ, làm sao họ nhớ biết được “quê quán” trên trái đất mà một lần họ đã ghé thăm. Hỡi thần Shiva! Phải chăng đời sống con người chỉ là một giấc mơ rất ngắn!


Các tour Á Châu & Trung Ðông

1. Escorted tour: Miến Ðiện – Thái Lan – Lào – Cambodia
Yangon – Kyaiktiyo – Heho – Inle – Bagan – Mandalay – Luang Prabang – Chiangmai – Chiang Rai – Tam Giác Vàng – Siem Reap – Việt Nam (optional)
Tour 1: Jan. 09 – Jan. 25, 2017
Tour 2: Feb. 12 – Feb. 28, 2016
Tour 3: Oct. 01 – Oct. 15, 2017
Tour 4: Nov. 07 – Nov. 23, 2017

2. Escorted tour: Nhật Bản Mùa Hoa Anh Ðào – Ðài Loan – Nam Hàn
Tour code JTKA: Mar. 29 – Apr. 14, 2017
Tour code JTKB: Apr. 02 – Apr. 18, 2017
Tour code JTKC: Apr. 06 – Apr. 22, 2017
3. Escorted tour: Nepal – Bhutan – Dubai
Paro – Thimphu – Punakha – Kathmandu – Pokhara – Dubai
Tour 1: Jan. 08 – Jan. 25, 2017
Tour 2: Sep. 13 – Sep. 30, 2017
4. Escorted tour: Dubai – Jordan – Israel
Dubai – Abu Dhabi – Amman- Jarash – Madaba – Mt. Nebo – Petra – Dead Sea (Jordan) – Sea Of Galilee – Nazareth – Haifa – Jerusalem – Bethlehem – Dead Sea (Israel) – Jericho – Tel Aviv
Tour 1: Feb. 01 – Feb. 14, 2017
Tour 2: Nov. 16 – Nov. 30, 2017
5. Escorted tour: Enchanting Asia Singapore – Malaysia – Indonesia
Singapore – Malacca – Kuala Lumpur – Batu Cave – Penang – Yogjakarta – Borobudur – Jakarta – Bali
Tour 1: Jan. 09 – Jan. 22, 2017
Tour 1: Sep. 11 – Sep. 24, 2017
Tour 2: Feb. 21 – Mar. 06, 2017
Tour 2: Dec. 01 – Dec. 14, 2017
6. Escorted tour: Những Nẻo Ðường Việt Nam
Thăm các thành phố: Hà Nội – Vịnh Hạ Long – Huế – Ðà Nẵng – Hội An – Ðà Lạt – Phan Thiết – Mỹ Tho – Cần Thơ và Sài Gòn “Hòn Ngọc Viễn Ðông”
Tour 1: Jan. 08 – 22, 2017
Tour 2: Feb. 01 – 15, 2017
Tour 3: Mar 17 – 31, 2017
Tour 4: Sept. 10 – 24, 2017
Tour 5: Oct. 10 – 24, 2017
Tour 6: Nov. 01 – 15, 2017
Các tour Âu Châu
1. Tây Âu: Morocco – Bồ Ðào Nha – Tây Ban Nha (16 ngày)
Casablanca – Marrakesh – Rabat – Fez – Seville – Lisbon – Fatima – Madrid – Toledo – Avila – Zaragoza – Barcelona
Tour 1: May 01 – 16, 2017
Tour 2: Sep. 10 – 25, 2017
2. Tây Âu: Ý – Pháp – Tây Ban Nha – Bồ Ðào Nha (17 ngày)
Rome – Vatican – Paris – Lourdes – Barcelona – Madrid – Avila – Toledo – Seville – Fatima – Lisbon
Tour 1: May. 14 – 30, 2017
Tour 2: Sep. 09 – 25, 2017
3. Tây Âu: Pháp – Tây Ban Nha – Bồ Ðào Nha (15 ngày)
Paris – Lourdes – Barcelona – Madrid – Avila – Toledo – Seville – Fatima – Lisbon
Tour code FSP#1: May 14 – 28, 2017
Tour code FSP#2: Sep. 09 – 23, 2017
4. Tây Âu: Anh – Pháp – Thụy Sĩ – Ý (15 ngày)
London – Paris – Geneva – Lucerne – Milan – Venice – Florence – Pisa – Rome – Vatican
Tour code WEU#1A: May 25 – June 08, 2017
Tour code WEU#1B: July. 20 – Aug. 03, 2017
5. Ðông Âu Luxury: Balan – Hungary – Tiệp – Áo – Slovakia – Slovenia – Croatia – Ðức (15 ngày)
Warsaw – Krakow – Salt Mine (Wieliczka) – Budapest – Zagreb – Ljubljana – Postojna – Vienna – Prague – Dresden – Berlin
Tour code ELX-JUL: June 08 – June 22, 2017
Tour code ELX-AUG: Aug. 23 – Sep. 06, 2017
6. Nga & Bắc Âu: Liên Bang Nga – Thụy Ðiển – Ðan Mạch – Phần Lan – Na Uy (14 ngày)
Moscow – St. Petersburg – Helsinki – Stockholm – Oslo – Copenhagen
Tour code RUS-June: June 22 – July 05, 2017
Tour code RUS-Aug: Aug. 10 – Aug. 23, 2017
South America, South Africa, Australia-New Zealand-Fiji
1. Escorted tour South America Luxury: Brazil – Argentina – Peru – Ecuador
Rio De Janeiro – Brazil Iguassu Falls – Argentina Iguassu Falls – Buenos Aires – Lima – Cusco – Sacred Valley – Machu Picchu – Quito
Tour 1: Mar. 03 – 19, 2017
Tour 2: May. 01 – 17, 2017
Tour 3: Oct. 01 – 17, 2017
Tour 4: Dec. 12 – 28, 2017
2. Escorted tour Expedition of Chile: Atacama Desert & Torres Del Paine
Tour 1: Mar. 02 – Mar. 14, 2017
Tour 2: Dec. 05 – Dec. 17, 2017
3. Escorted tour South Africa’s Wildlife 14 ngày (Nam Phi Safari)
Johannesburg – Mpumalanga – Kruger National Park – Cape Town – Stellenbosch – Victoria Falls
Tour 1: Mar. 01 – Mar. 15, 2017
Tour 2: Sep. 16 – Sep. 30, 2017
Tour 3: June 01 – June 15, 2017
Tour 4: Dec. 01 – Dec. 15, 2017
4. Escorted tour Fiji Island – Tân Tây Lan – Úc (15 ngày)
Fiji Island – Auckland – Bay of Islands – Melbourne – Phillip Island – Canberra – Sydney
Tour 1: Feb. 12 – 26, 2017
Tour 2: May. 17 – 31, 2017
Tour 3: Oct. 17 – 31, 2017*
Tour 4: Dec. 01 – 15, 2017*
Nội địa Hoa Kỳ & Canada
1. Escorted Bus Tour: Las Vegas – Valley Of Fire – Zion National Park – Hoover Dam (3 ngày 2 đêm)
Tour 1: 29 – 31 Jan., 2017
Tour 2: 26 – 28 Feb., 2017
Tour 3: 26 – 28 Mar., 2017
Tour 4: 23 – 25 Apr., 2017
Tour 5: 28 – 30 May, 2017
Tour 6: 25 – 27 Jun., 2017
2. Escorted tour ATNT 2016: Solvang – San Jose – San Francisco – Monterey Bay 17 Miles Drive (3 đêm 2 ngày)
Tour 1: 22 – 24 Jan., 2017
Tour 2: 19 – 21 Feb., 2017
Tour 3: 12 – 14 Mar., 2017
Tour 4: 07 – 09 May, 2017
Tour 5: 18 – 20 June, 2017
Tour 6: 23 – 25 July, 2017
3. Escorted tour Washington D.C – Luray Cavern – Atlantic City – Philadelphia – New York – Boston (7 ngày 5 đêm)
Tour 1 (Hoa Anh Ðào): Mar. 24 – Mar. 30, 2017
Tour 2: June 23 – 29, 2017
Tour 3: Aug. 29 – Sep. 04, 2017
Tour 4: Oct. 01 – 07, 2017
4. Escorted tour: Niagara Falls – Toronto – Thousand Island – Ottawa – Montreal – Quebec – Boston – New York (8 ngày)
Tour 1: May 01 – 08, 2017
Tour 2: June 18 – 24, 2017
Tour 3: July 23 – 30, 2017
Tour 4: Sep. 01 – 08, 2017
Mùa Thu Lá Vàng **** Oct. 23 – 30, 2017
Escorted tour: Yellowstone – Mt. Rushmore (6 ngày)
Tour 1: May 22 – May 27, 2017
Tour 2: June 25 – June 30, 2017
Tour 3: July 24 – July 29, 2017
Tour 4: Aug. 26 – Aug. 31, 2017

Xin liên lạc ATNT Tours:
9106 Edinger Ave., Fountain Valley, CA 92708
Ðiện thoại: (714) 841-2868 / (888) 811-8988
Website: www.atnttravel.com

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

MỚI CẬP NHẬT