PARIS, Pháp (NV) – Ba ngày 20, 21 và 22 Tháng Bảy này, Ðoàn Phượng Ca Dân Ca Quốc Nhạc sẽ tổ chức Ðại hội Âm Nhạc Truyền Thống Việt Nam kỳ thứ IV tại Paris. Nhiều đoàn thể và cá nhân nhạc sĩ trên thế giới, từ Mỹ, Canada, Ðức, Na Uy, Bỉ, Việt Nam và từ nhiều thành phố của nước Pháp sẽ tới tham dự đại hội.
Ðây là một hoạt động quan trọng của sinh hoạt văn hóa tại Paris nên Người Việt đã gặp và phỏng vấn GS Phương Oanh, người điều khiển đoàn Phượng Ca Dân Ca Quốc Nhạc, về đại hội này.
GS Phương Oanh đã nghỉ hưu, hiện dạy cho Phượng Ca ở Paris 13 và Paris 17 và dạy trên mạng lưới. Ngoài ra, cô đã cùng nữ diễn viên Isabelle Genlis kể chuyện cổ tích Việt Nam cho trẻ em Pháp.
Mục đích của đại hội
Từ Nguyên: Mục đích chính của đại hội là gì?
GS Phương Oanh: Ðại hội là dịp để những người tham dự trao đổi kinh nghiệm giảng dạy, trình diễn và học hỏi về âm nhạc truyền thống Việt Nam. Ðây là dịp để kết chặt tình thân giữa các tổ chức, các nhóm nhạc dân tộc Việt Nam trên khắp thế giới đang nỗ lực để phổ biến, duy trì và phát huy âm nhạc dân tộc Việt Nam.
Ðại hội còn để vinh danh các thầy cô, các bậc tiền bối hiện còn có mặt.
Ðặc biệt kỳ thứ IV
Hỏi: Về chương trình, so với ba lần trước, điểm đặc biệt của kỳ đại hội lần này là gì?
Ðáp: Ðại hội lần này chú trọng tới việc giúp các nhạc sinh, nhạc sĩ tham dự đại hội học hỏi với giáo sư chuyên môn để cho trình độ diễn tấu đúng phong cách từng miền Trung, Nam, Bắc. Sẽ có nhiều buổi thảo luận về âm nhạc dân tộc với các giáo sư cùng tham dự viên.
Ðại hội IV này thừa hưởng kinh nghiệm tổ chức và điều hành của ba đại hội trước:
-Ðại hội I tại Toronto, Canada do Nhóm Nhạc Trẻ Việt và Kim Uyên phụ trách tổ chức năm 2011.
-Ðại hội II tại Seattle, Hoa Kỳ do Ðoàn Văn Nghệ Dân Tộc Hướng Việt với nhạc sĩ Việt Hải tổ chức năm 2013.
-Ðại hội III tại Sydney, Úc, do Hội Người Việt và Giáo Sư Nguyễn Lê Tuyên phụ trách tổ chức năm 2015.
Công đầu phải kể là của nhạc sĩ Kim Uyên, giám đốc điều hành Trung Tâm Canada Việt tại Toronto. Kim Uyên năm 2011 đã sáng khởi đại hội I, từ năm đó, các đại hội hai năm một lần tiếp nối cho tới nay.
Bốn thế hệ cựu nhạc sinh
Hỏi: Có bao nhiêu đoàn sinh, nhạc sĩ, giáo sư của Phượng Ca hay của các đoàn khác đến Paris tham dự đại hội?
Ðáp: Khoảng một trăm người, trong đó có đoàn viên của Phượng Ca khắp nơi, các giáo sư, nhạc sĩ và những người học nhạc dân tộc ghi danh từ các quốc gia Mỹ, Canada, Ðức, Na Uy, Bỉ, Việt Nam và các thành phố khác của nước Pháp.
Qua đại hội kỳ IV này, bốn thế hệ cựu nhạc sinh của trường Quốc Gia Âm Nhạc và Kịch Nghệ lần đầu tiên gặp nhau, những người đã tốt nghiệp trong hơn 20 năm như:
-Niên khóa 1959-1962, Mai Nguyễn, Lan Phương, Phương Oanh
-Niên khóa 1963-1970, Ngọc Dung SJ, Ngọc Châu
-Niên khóa 1971-1975, Kim Uyên, Hồ Thụy Trang
-Niên khóa 1974-1980, Ngọc Dung, Hạnh Dung, Huỳnh Hà, Thúy Vân, họ đều học tại trường và tốt nghiệp đệ tam cấp ở nhạc viện tại Pháp.
Và sau khi trường nhạc được đổi tên thành Viện Quốc Gia Âm Nhạc thì có mặt của các cô Phượng Bảo, Nguyễn Thanh và tất cả những nhạc sĩ, nhạc sinh của các nhóm quốc nhạc đến từ nhiều nơi trong xứ Pháp về tham dự đại hội.
Sinh hoạt của đại hội
Hỏi: Sinh hoạt chung của đại hội là như thế nào?
Ðáp: Ðại hội có buổi thảo luận về nguyên tắc sư phạm hay giáo trình học hay dạy Âm Nhạc Truyền Thống Việt Nam. Ðặc biệt nhắm vào phần thực hành trên nhạc cụ những bài bản truyền thống và những sáng tác mới với các giáo sư sáng tác.
Hỏi: Phong trào học hay trình diễn Âm Nhạc Truyền Thống Việt Nam ngày nay như thế nào, ở đâu sinh hoạt mạnh nhất, trong nước hay ngoài nước?
Ðáp: Phong trào học hay trình diễn Âm Nhạc Truyền Thống Việt Nam đang phát triển rất mạnh, ở trong cũng như ngoài nước. Trong nước, do nhu cầu để tiếp đón khách du lịch, các ban nhạc dân tộc được thành lập nhiều, phần đông trình diễn ở các nhà hàng, các tụ điểm ca nhạc. Ða số bị ảnh hưởng nhiều về cách ăn mặc, biểu diễn của người Hoa, làm cho chúng ta có cảm tưởng họ tự đồng hóa thành người Trung Hoa.
Ngoài nước, người Việt đã gầy dựng nên những cơ sở dạy âm nhạc dân tộc. Trên 40 năm định cư ở xứ người, chúng ta đã góp phần tích cực vào các chương trình đa văn hóa, đồng thời nỗ lực gìn giữ âm nhạc dân tộc Việt Nam tại hải ngoại.
Hỏi: Hiện nay, có sự thống nhất trong vấn đề giảng dạy hay trình diễn ca nhạc cổ truyền Việt Nam?
Ðáp: Trước 1975, Trường Quốc Gia Âm Nhạc và Kịch Nghệ Saigon đã thành công trong việc thống nhất bài bản dân tộc với sự tham gia soạn thảo chung của các giáo sư quốc nhạc.
Sau này thì điều này không còn nữa, vì qua các bài bản do người xuất ngoại đem theo, mỗi người có bài bản khác nhau… Trở lại tình trạng như trước… rồi thêm những sáng tác mới, lớp trẻ thích học nhạc mới hơn, nên không có đồng nhất trong việc giảng dạy.
Trình diễn bế mạc đại hội
Hỏi: Buổi trình diễn bế mạc kết thúc đại hội là phần long trọng nhất của đại hội. Buổi đó đã được chuẩn bị như thế nào?
Ðáp: Như chương trình đã soạn, buổi trình diễn bế mạc là để đúc kết thành quả học tập của mọi người trong đại hội. Chương trình có hai phần:
-Phần đầu là trình tấu một số bài bản theo phong cách lưu truyền.
-Phần sau là trình tấu những bài bản được nhạc sĩ soạn cho dàn nhạc, hoặc trình diễn những sáng tác mới của các nhạc sĩ, giáo sư có mặt trong đại hội.
Phượng Ca 50 năm
Hỏi: Ðoàn Phượng Ca do GS Phương Oanh thành lập từ bao lâu, có chi nhánh ở đâu, có bao nhiêu giáo sư và đoàn sinh?
Ðáp: Hiện nay, có nhiều lớp đàn tranh và nhiều ban nhạc dân tộc Việt Nam ở Paris, do đó Phượng Ca không còn là một cơ sở duy nhất về âm nhạc dân tộc tại Pháp.
Cho tới nay, tại Pháp, Phượng Ca có chi nhánh ở các thành phố Lognes, Taverny, Quận 13 Paris, Quận 17 Paris, và lớp đàn tranh tại nhạc viện của các thành phố Antony, Sevran và Villepinte. Một chi nhánh khác ở một nơi thật là xa xôi… ở Oslo, Na Uy.
Mỗi nơi đều có người trách nhiệm giữ lớp do Phượng Ca đào tạo và được cấp bằng tốt nghiệp của nhạc viện Pháp. Hiện nay, có 12 nhạc sinh tốt nghiệp đệ tam cấp đàn tranh, nhưng số người tiếp nối dạy nhạc chỉ có phân nửa.
Tổng số nhạc sinh vào khoảng từ 50 đến 70 người khi có buổi trình diễn chung trên sân khấu đến từ các nhóm trực thuộc Phượng Ca.
Thành lập từ năm 1969, Phượng Ca sẽ kỷ niệm 50 năm thành lập năm 2019. Ðây sẽ một ngày vui của Phượng Ca, để mọi người nhìn lại quá trình hoạt động và hồi tưởng những kỷ niệm vui buồn của nhóm.
Từ Nguyên: Xin cám ơn GS Phương Oanh và xin chúc đại hội thành công, đem lại niềm tự hào cho người Việt khắp nơi.
