Trong cuộc đời tham gia sinh hoạt đờn ca tài tử hơn nửa thế kỷ, ngoài bản thân có biết bao nhiêu là kỷ niệm buồn vui, thì tôi cũng nghe thấy nhiều chuyện ngộ nghĩnh, không kém ly kỳ.
Ngày nọ vào khoảng gần cuối thập niên 1960, tôi có một chuyện khó quên khi tham gia trong nhóm đờn ca tài tử ở gần ngã tư Trung Chánh, đường đi Bà Ðiểm, Hóc Môn, Sài Gòn. Cũng cần nói thêm rằng thời này thường hay có những cuộc bố ráp thanh niên trốn quân dịch.
Trong nhóm đờn ca tài tử hôm ấy khoảng hơn 10 người, trong đó có hai giai nhân tài tử khá đẹp – ưu điểm trời cho của các cô gái 18 thôn vườn trầu. Các cô sinh ra và lớn lên vùng Bà Ðiểm, Hóc Môn, công việc thường ngày là chăm sóc đám trầu mát rượi, cũng như nước giếng ở đây không có phèn, nên làn da cô nào cũng mịn màng, trắng trẻo.
Riêng hai cô tài tử tham gia đờn ca hôm bữa đó lại ca rất hay, nên dễ gây sự chú ý cho nhiều người. Khán giả cũng khoảng chừng ấy, quây quần trước sân nhà của một trong hai cô gái có tên là Ánh. Trong lúc mọi người đang say mê thả hồn theo tiếng đàn giọng hát, thì bỗng một cuộc bố ráp bắt quân dịch diễn ra. Cả nhóm nhanh chóng bị bao vây để lần lượt được xét giấy tờ.
Viên cảnh sát hỏi một thanh niên nọ tuổi khoảng ngoài 20: “Anh cho coi giấy hợp lệ quân dịch.” Người thanh niên lắc đầu: “Không có.”
“Tại sao không có? Nếu không thì phải đi lính,” viên cảnh sát nói. “Ðại Tướng Dương Văn Minh mà còn không có giấy hợp lệ quân dịch, huống hồ gì tôi, sức mấy mà có chớ!” người thanh niên nói.
Rồi người thanh niên móc trong người ra tờ báo đăng tin hồ sơ ứng cử tổng thống của Ðại Tướng Dương Văn Minh bị bác, do thiếu giấy hợp lệ quân dịch (lúc ấy đại tướng ở Thái Lan thì đâu có giấy hợp lệ quân dịch của Nha Ðộng Viên cấp).
Ðưa tờ báo cho cảnh sát, anh nói: “Tôi đâu nói giỡn, báo đăng đàng hoàng mà.”
Cả nhóm đờn ca tài tử và khán giả cười rộ lên, khiến viên cảnh sát hơi thẹn, vội nói tiếp vấn đề khác: “Vậy anh cho coi thẻ căn cước.”
“Tôi không có thẻ căn cước,” anh nói. “Ai lại không có thẻ căn cước, tại sao?” viên cảnh sát hỏi.
“Bị lấy mất hơn cả năm nay rồi,” anh đáp. “Vậy chớ trong người anh có giấy gì?” viên cảnh sát hỏi tiếp.
Người thanh niên từ từ chậm rãi móc bóp lấy thẻ quân nhân ghi rõ cấp bậc chuẩn úy kèm chứng chỉ tại ngũ đưa ra. Xem xong, viên cảnh sát đổi sắc mặt làm vui, trịnh trọng trả lại và nói: “Vậy mà nãy giờ chuẩn úy không nói rõ để mất thì giờ.” Anh nói: “Bởi vì anh hỏi giấy hợp lệ quân dịch chớ đâu hỏi thẻ quân nhân.”
Thế là câu chuyện dừng lại tại đây, và họ cũng không hỏi thêm giấy tờ của ai nữa. Sau khi nhóm tuần tra rời khỏi, mọi người vui vẻ cười nói một hồi lâu rồi mới trở lại tiếp tục đờn ca.
Có điều là người thanh niên đã năm bảy lần đến đây tham gia đờn ca tài tử, anh mặc thường phục lại chẳng bao giờ nói về mình, nên không ai biết anh là ai, nghề nghiệp gì.
Sau đó, bà con biết anh là người gốc miền Tây, tỉnh An Giang, trong hạn tuổi tổng động viên, ra trường Sĩ Quan Thủ Ðức về làm huấn luyện viên Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung được vài tháng. Vốn có máu tài tử, nên ngoài giờ làm việc anh đến đây cùng tham gia ca hát cho đỡ nhớ quê nhà.
Riêng một cô tài tử có tên Ánh, có lẽ cảm phục cái tính hơi “gàn” của anh, cô biểu lộ cảm tình bằng cách đến gần bên mời ly trà và mời ca chung bài “Lan và Ðiệp.”
Kể từ hôm ấy, hai người thường hay ca chung, trao đổi bài ca, thay vì trước đó họ chẳng nói với nhau gì cả. Ðược bà con vùng Bà Ðiểm mai mối, thúc giục, vài tháng sau, trước ngày anh được lệnh thuyên chuyển đi vùng Cao Nguyên Trung Phần thì đám cưới được cử hành, dân tài tử được mời rất đông, ca hát thâu đêm suốt sáng.
Thế là anh chuẩn úy đất Long Xuyên và cô gái Bà Ðiểm lên đường đi đến vùng đất xa lạ, giai nhân tài tử đồng hành chung bước trên đoạn đường đời, cùng sánh vai nhau trên bước đường nghệ thuật. Nhờ ham thích đờn ca tài tử, một chàng sĩ quan trẻ tuổi mới ra trường nên duyên chồng vợ với một giai nhân 18 thôn vườn trầu.
Thời gian sau tôi có dịp về Ban Mê Thuột, đến địa điểm sinh hoạt đờn ca tài tử thì bất ngờ gặp đôi uyên ương cũng đến đây tham gia. Gặp lại tôi, cả hai mừng rỡ nhắc chuyện đờn ca ở Bà Ðiểm ngày nào, và tôi cũng không quên nhắc lại chuyện Ðại Tướng Dương Văn Minh không có giấy hợp lệ quân dịch, khiến cho nhóm tài tử ở đây cười rần lên…
Thông báo họp mặt đờn ca tài tử kỳ 14
Họp mặt đờn ca tài tử kỳ 14 sẽ được tổ chức lúc 6 giờ chiều Thứ Năm, 16 Tháng Ba, tại phòng sinh hoạt nhật báo Người Việt, 14771 Moran St., Westminster, CA 92683. Ban tổ chức mời các tài tử giai nhân, và bà con yêu thích cổ nhạc đến tham dự. Khán giả vào xem hoàn toàn miễn phí.
Liên lạc trưởng ban tổ chức, ông Lê Quang Thế (714) 454-7851.
Mời độc giả xem Điểm tin buổi sáng Thứ Năm, ngày 9 tháng 3 năm 2017
