AMSTERDAM, Hòa Lan (NV) – Cuộc điều tra hình sự quốc tế về vụ chuyến bay MH17 bị rơi, kết luận rằng máy bay bị trúng hỏa tiễn Buk bắn từ vùng đất do quân ly khai kiểm soát ở phía Đông Ukraine.
Nhóm Điều Tra Hỗn Hợp (JIT) do Hòa Lan hướng dẫn thu thập những chứng cứ cho một vụ xử hình sự và dự trù trưng ra vào hôm Thứ Tư.
Cảnh sát và công tố viện Hòa Lan làm việc với các đồng sự thuộc các nước Úc, Bỉ, Malaysia và Ukraine.
Báo cáo được đưa ra sau cuộc điều tra trước đó của Cơ Quan An Toàn Hòa Lan.
Kết quả cho thấy một hỏa tiễn do hệ thống địa đối không tối tân mang tên Buk bắn lên và trúng vào chiếc Boeing 777 của Malaysia Airlines khi đang trên đường từ Amsterdam đến Kuala Lumpur.
Hỏa tiễn nổ tung ở gần phòng lái. Tất cả 298 người trên máy bay đều thiệt mạng.
Theo nguồn tin ngoại giao, các nhà điều tra quốc tế sẽ cung cấp địa điểm chính xác bằng Google, cho thấy giàn phóng Buk nằm ở vùng đất do quân ly khai kiểm soát, gần làng Snizhne.
JIT còn hướng về ngữ cảnh cho rằng hỏa tiễn Buk của lữ đoàn phòng không 53, có bộ chỉ huy đặt tại thành phố Kursk, Nga.
Hỏa tiễn Buk được đưa lén qua biên giới Nga-Ukraine vào Tháng Bảy, 2014, và được trông thấy rời khỏi Donetsk do quân nổi dậy kiểm soát và đi về hướng Tây, đến Snizhne vào chiều 17 Tháng Bảy.
Giới chức điều tra nói rằng MH17 bị bắn lầm vì tưởng rằng đây là một máy bay vận tải của quân đội Ukraine.
Ngay sáng sớm hôm sau, giàn hỏa tiễn được lén đưa trở về bên kia biên giới Nga.
Khám phá của JIT căn cứ vào dữ kiện vệ tinh của Mỹ, và nhiều lời khai nói trông thấy hỏa tiễn được kéo qua vùng do quân ly khai kiểm soát.
Mặc dù giới điều tra không xác định được “ai là người bấm nút khai hỏa” nhưng họ biết tên của khoảng 20 lính Nga thuộc lữ đoàn 53 ở Kursk, được cho là “nhóm nghi can,” và việc điều khiển hệ thống Buk phải cần đến ít nhất ba hoặc bốn người.
Ông Robert Van de Roer, bình luận gia và chuyên gia về ngoại giao người Hòa Lan, nói ông không tin Tổng Thống Nga Vladimir Putin sẽ cộng tác với tòa án quốc tế mà giao nạp các nghi can cho tòa án ở The Hague, Hòa Lan, xét xử.
Ông nói: “Tôi e vụ này sẽ kết thúc hệt như vụ Lockerbie,” vụ máy bay hãng Pan Am bị đặt bom nổ tung hồi năm 1988.
Về phía Nga, họ khăng khăng bác bỏ mọi trách nhiệm.
Hôm Thứ Hai, Bộ Quốc Phòng Nga công bố dữ kiện vệ tinh mà họ muốn chứng minh rằng hỏa tiễn không bắn lên từ vùng đất của quân ly khai. Nga còn thêm rằng Ukraine phải chịu trách nhiệm.
Hồi năm 2014, cũng bộ này từng nói rằng một phản lực cơ bí mật của Ukraine đã bắn hạ chiếc Boeing 777.
Nhưng lần này Bộ Quốc Phòng Nga không nhắc đến “phản lực cơ” nào, ngay cả lộ trình của chuyến bay MH17 cũng nói khác đi.
Bellingcat, toán điều tra online của nước Anh, hồi Tháng Mười Hai cung cấp cho Hòa Lan hồ sơ chi tiết về 100 lính và sĩ quan Nga được cho là có liên quan đến hỏa tiễn Buk.
Dữ kiện Bellingcat thu thập được từ nguồn mở, với hình chụp do chính các binh sĩ Nga đưa lên mạng xã hội khi đoàn quân xa của họ tiến về hướng biên giới Ukraine.
JIT không dự tính tiết lộ danh tính của các lính Nga trong báo cáo mới nhất, nhưng có thể sẽ gộp chung trong hồ sơ hình sự sau này.
Ngoài ra, JIT vừa mới công bố những cuộc điện đàm giữa các cấp chỉ huy phe ly khai mà họ nghe lén và thu âm được.
Một lần, có một người thắc mắc nên làm gì với giàn phóng Buk mới từ bên Nga đưa sang.
Lần khác, một người nói, một thành viên pháo đội Buk được thả xuống gần làng Snizhne và cần ai đó đến đón.
Trong cuộc đàm thoại lần thứ ba thu được vào lúc 8 giờ sáng ngày 18 Tháng Bảy, khi giàn hỏa tiễn Buk được kéo về Nga, có người nói: “Xin chào. Hôm qua là một ngày hỏng bét. Tôi chẳng có gì để nói cả.” (TP)