HÀ TĨNH (NV) – Hàng ngàn người kéo đến biểu tình trước nhà máy gang thép Formosa buổi sáng Chủ Nhật, 2 Tháng Mười, đòi đóng cửa thủ phạm đầu độc môi trường tại bốn tỉnh miền Trung Việt Nam.
Một số hình ảnh và video clip phổ biến trên một số trang Facebook cho thấy người đi biểu tình leo lên tường rào của công ty Formosa với các biểu ngữ. Họ đến từ nhiều nơi hoặc đi bộ hoặc đi xe gắn máy.
Hình ảnh cho thấy một lực lượng rất đông cảnh sát cơ động đứng chắn ngang sát tường rào của cơ sở Formosa. Theo Facebooker Sơn Văn Lê, “Số người trong vùng biết đến biểu tình cũng đã nhập cuộc, bất kể tôn giáo. Hiện giờ số người tại hiện trường lên hơn 6,000 người… Đặc biệt giáo dân trong các giáo xứ Đông Yên, Dụ Yên, Quý Hòa, Dụ Thành có mặt đông đảo. Người dân đứng trước tất cả các cổng của Formosa.”
Trong một video clip, người ta thấy người biểu tình ném đá vào lực lượng công an cảnh sát cơ động và cả quân đội khiến họ phải bỏ chạy. Cuộc biểu tình nổ ra tại ngay trụ sở và cơ sở nhà máy gang thép Formosa sau nhiều lần có các cuộc biểu tình tại các địa phương có thảm họa biển bị ô nhiễm.
Đối phó với sự phẫn uất của quần chúng, nhà cầm quyền CSVN một mặt cho các lực lượng công an, cảnh sát cơ động và cả quân đội đến trấn áp, một mặt để đài phát thanh Tiếng Nói Việt Nam (VOV) đưa ra lời cáo buộc “Âm mưu kích động, lôi kéo tuần hành, tụ tập gây mất trật tự tại Kỳ Anh (Hà Tĩnh).”
Tờ báo điện tử của tỉnh tại Hà Tĩnh loan tin: “Lợi dụng sự cố môi trường biển, sáng 2 Tháng Mười, hàng ngàn giáo dân trên địa bàn thị xã Kỳ Anh đã tụ tập trước trụ sở công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, gây cản trở hoạt động của doanh nghiệp.”
Bản tin này viết rằng: “Đám đông sử dụng các biểu ngữ, âm thanh trái với quy định, tập trung trước cổng chính, cổng phụ của Formosa. Trong quá trình tụ tập, một số giáo dân quá khích đã viết, vẽ bậy với những câu khẩu ngữ không đúng quy định lên cổng chính, làm hư hỏng camera, kính nhà bảo vệ tại khu vực cổng phụ.”
Những câu viết như thế báo hiệu sẽ có những vụ bắt bớ và bỏ tù những người tham dự biểu tình mà nhà cầm quyền muốn lọc ra để trừng trị trả thù.
Cuối Tháng Sáu vừa qua, Việt Nam họp báo nói công ty Formosa nhận lỗi đã xả chất thải độc hại ra biển làm chết thủy sản dọc bốn tỉnh miền Trung và bồi thường $500 triệu.
Không thấy các chi tiết về sự thỏa thuận này được công khai để mọi người biết tại sao lại là $500 triệu, gồm những điểm gì trong thỏa thuận. Nhiều ước tính đưa ra con số cả trăm tỷ đô la tốn kém nếu muốn làm sạch môi trường biển. Trong khi đó, hàng trăm ngàn gia đình bị ảnh hưởng trực tiếp về thảm họa này thì không phải tất cả được bồi thường và sự bồi thường chỉ kéo dài có sáu tháng, tức từ giữa Tháng Tư đến giữa Tháng Chín.
Mãi cho tới tuần trước, chính quyền mới loan báo sẽ đền bù cho bảy nhóm người bị ảnh hưởng trực tiếp từ thảm họa biển bị đầu độc với số tiền được bồi thường rất nhỏ so với sự thiệt hại không những bây giờ mà còn kéo dài không biết đến bao giờ. Đã vậy, chỉ bồi thường cho dân từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế mà loại ra dân Nghệ An ra.
Sau thảm họa biển miền Trung Việt Nam bị nhà máy gang thép Formosa ở Vũng Áng, Hà Tĩnh, xả chất thải độc hại làm chết một vùng biển rộng lớn, dân chúng nhiều nơi đã biểu tình đòi đuổi công ty Formosa. Đây là lần đầu tiên người ta thấy có cuộc biểu tình tại trụ sở công ty.
Tuần trước, ngày 27 Tháng Chín, tòa án thị xã Kỳ Anh nhận 506 bộ hồ sơ của các gia đình ngư dân và có biên bản xác nhận đơn khởi kiện. Trong này có hàng trăm người đi từ huyện Quỳnh Lưu tỉnh Nghệ An đến kiện vì cũng bị ảnh hưởng trực tiếp mà không được nhà cầm quyền nói gì đến bồi thường.
Nói với đài BBC từ Hà Tĩnh, Linh Mục Đặng Hữu Nam, thuộc giáo xứ Phú Yên, người đại diện theo ủy quyền của ngư dân, cho biết: “Việc ngư dân khởi kiện Formosa không phải vì lợi ích cá nhân của họ mà vì dân tộc và giống nòi. Chỉ cần một người bị bệnh tật do thảm họa cá chết cũng là vấn đề của nhân loại. Lẽ ra nếu Việt Nam có dân chủ thật sự thì vụ kiện này phải do chính phủ khởi kiện chứ không phải người dân.”
Linh Mục Nam cho hay trong cuộc phỏng vấn rằng án phí cho vụ kiện dự trù lên đến 4 tỷ đồng. Hiện nhiều người Việt Nam trên khắp thế giới tự động đóng góp vào quỹ pháp lý giúp ngư dân và người dân đi kiện qua một số địa chỉ của Dòng Chúa Cứu Thế tại Việt Nam hoặc gửi trực tiếp đến giáo xứ của vị linh mục này. (TN)