LTS: Nhật báo Người Việt mở mục “Độc Giả Viết” nhằm mời gọi quý độc giả “cùng làm báo” với Người Việt, chia sẻ những rung cảm, ý tưởng, quan niệm, hồi ức, kiến thức, kinh nghiệm… về đời sống và xã hội. Để tham gia, quý độc giả vui lòng gởi email: [email protected].
Đinh Trực
Hình ảnh chiếc xe xích lô máy hẳn đã trở thành biểu tượng của miền Nam, và ít ai có thể quên tiếng nổ giòn của chiếc xích lô máy thật là “gầm rú.” Một hình ảnh đặc biệt chỉ bắt gặp một thời Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định trong những năm mà nay đã hơn nửa thế kỷ.
Thật thương khi nó đã lùi xa vào ký ức tươi đẹp, sôi động của miền đất nơi đây!
Ngày xưa, chiếc xích lô máy là phương tiện lưu thông khá phổ biến và vô cùng có sức hút thật hấp dẫn với mấy đứa trẻ nhỏ, các bà nội trợ đi chợ, các anh chị công chức đi làm hàng ngày vì tài xế dễ luồn lách chỗ đông người trên đường, xe chạy nhanh, gió mát rượi làm cho người ngồi trên xe nhìn được quang cảnh bốn bề… Nhưng cũng chỉ là một lần thôi thì “giã từ” của các ông, các bà lớn tuổi vì đã “lỡ dại” ngồi trên xe và gặp bác tài chạy “quá nhanh, quá tốc độ,” thậm chí xe chỉ lăn trên đường có “hai bánh…”
Cái xe nhỏ, lùn thấp mà chỗ ngồi rộng rãi, trên nệm hay dưới sàn xe đều thoải mái. Mấy đưa nhỏ thì thích cảm giác mát mẻ, gió lùa vào mặt, dỏng tai nghe tiếng “bình-bịch” giòn tan của tiếng pô xe mà khoái chí, còn mấy bà nội trợ lại dễ leo lên, leo xuống, xách cái túi đệm đi chợ là cứ bỏ ngay xuống sàn, vừa sạch sẽ lại không dơ.
Cùng với các loại xe phổ biến thời ấy như xe lam Lambro 550, taxi, xích lô đạp…, thì xích lô máy cũng mang vẻ đẹp Âu hóa, chứng minh cho một thời là “Hòn Ngọc Viễn Đông” của vùng đất này…
Hình ảnh mấy anh lính Tây cùng các cô đào tươi đẹp; hình ảnh gia đình hạnh phúc đông con ngồi, bà cô đi chợ với cái giỏ nhựa đỏ, cô thư ký mặc áo dài, chú công chức áo chemise bỏ trong quần, đeo kính Pilot đen, giày Tây bóng loáng ngồi trên chiếc xích lô máy luôn gợi nhớ về lối sống xa hoa, sành điệu một thời…! Tuy xe xích lô máy là phương tiện công cộng, chở khách, chở hàng hóa nhưng được ngồi lên xích lô máy đi hóng gió, du hí vi vu phố phường cũng là ước mơ của rất nhiều người.
Trong dòng thời gian một ngày của Sài Gòn trước đây, tiếng xe xích lô máy thức giấc sớm nhất. Từ các ngả đường của đô thị, ven quê, xích lô máy chở những người bạn hàng tỏa đi khắp các chợ với đủ loại thực phẩm, hàng hóa hoặc chở khách tỉnh lên Sài Gòn, rồi tấp vào tiệm nước để làm ly cà phê đen, hay bạt xỉu cùng cái bánh bao, tô hủ tíu, tô cháo lòng… Cảnh phố khuya vắng lặng, tiếng xe xích lô máy vang lên, chạy thật nhanh, hối hả, mà trên đó có một bà bầu đi sanh con, một đứa trẻ hoặc người già trở bệnh, một kỹ nữ hay một người nào đó say mèm đang trên đường với xe xích lô máy.
Có những chiếc xích lô máy được chủ nhân “tô son điểm phấn,” sơn màu sặc sỡ, lộng lẫy đã tô điểm cho khắp phố phường đã vui càng thêm đẹp… Nó đánh thức sự xôn xao của đô thị cả ngày lẫn trong đêm vắng và cả đêm khuya bởi tiếng bô giòn giã đặc trưng mà không có loại xe nào có được…
Ngày nay nó chỉ còn trong ký ức của những người xưa, là hoài niệm của những bác tài đội nón cối trắng rong ruổi trên đường gió bụi nắng cháy, mưa dầm…
Chắc cũng không ai còn nhớ đến chiếc xích lô máy là tài sản chục lượng vàng thời đó, nay đã “mất xác” họa hoằn ở đâu đó… Nó đang “nằm ngủ” ở một góc sân nhà, không khác gì đống sắt vụn vô hồn. Chỉ còn dân Sài Gòn xưa mới còn nhớ sự oai hùng của con tuấn mã sắt phi nước đại khi ngồi trên chiếc xích lô máy du ngoạn khắp nơi…
Có người so sánh vui: “Tiếng xe xích lô máy nổ như giọng ồm ồm của một người đàn ông thân thiện hay giúp người trong lúc khó khăn…” Điều đó không biết có đúng không? Nhưng ai cũng công nhận khi nghe tiếng pô nổ là phải nghĩ đến nó…
Ai cũng nhớ thời đó, ở mỗi góc chúng cư, mỗi ngõ hẻm, bệnh viện, bến xe đều có những bác ba, chú tư, anh hai xích lô máy luôn túc trực, người ta cũng không quên rằng những bác tài xích lô máy đáng được tôn trọng như một biểu tượng về sự an toàn và sự kịp thời trong những tình huống cần kíp của người Sài Gòn.
Nhưng đã là người Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định và vùng ven thì sao mà không nhớ xe xích lô máy, nhớ tiếng nổ như pháo… cho được, sao mà quên cho được tiếng xe xích lô máy nổ vang lên trong ký ức, để rồi thao thức mỗi đêm cũng như ông mặt trời còn đang ngủ say giấc…!