Thursday, March 28, 2024

Có thái độ

Nguyễn Đạt Thịnh

Hôm thứ Tư 3/14/18 bà thủ tướng Anh Theresa May ra lệnh trục xuất 23 nhân viên sứ quán Nga tại Luân Đôn, cắt đứt liên hệ cấp cao với Nga và tuyên bố sẽ có hành động -cả công khai lẫn bí mật- chống lại việc điện Kremlin chen lấn vào nội tình nước Anh, sau vụ một cựu gián điệp người Nga và cô con gái ông, bị Nga đầu độc.

Ngay sau câu mở đầu bài báo, người viết xin tỏ thái độ kính phục bà May, về quyết định cương quyết và nhanh chóng của bà.

Người Nga gọi thái độ cương quyết và nhanh chóng đó là “crude” and “hostile” actions – hành động thô lỗ và “thù nghịch.”

Bà May đi đến quyết định rất gần mức tuyệt giao với Nga, sau khi chính phủ Nga không giải thích được việc làm của họ trước nửa đêm thứ Ba 3/13/18 -kỳ hạn tối hậu mà bà ấn định để họ trả lời về cáo buộc của Anh, cho Nga là thủ phạm.

Việc làm mà Nga đang cứng họng, không chối quanh được mà cũng không biết giải thích cách nào, là việc họ toan tính giết 2 người Nga đang sống trên lãnh thổ Anh -ông Sergei Skripal và con gái ông, cô Yulia.
Skripal nguyên là một điệp viên của Nga, nhưng sau đó cộng tác với người Anh chống lại Nga. Ông và cô Yulia bị đầu độc bằng chất Novichok-sản phẩm do Nga chế tạo.

Trong một cuộc phỏng vấn, nhà hóa học Nga Vil Mirzayanov -người đã từng đứng đầu bộ phận phản gián kỹ thuật trong thời Nga Xô Viết- xác nhận, “chất Novichok mạnh gấp 10 lần độc dược VX, mà VX lại là độc dược được sử dụng để giết em nhà độc tài Bắc Hàn Kim Jong-un năm ngoái.”

Sergei Skripal, 66 tuổi và con gái ông -cô Yulia, 33 tuổi- nằm bất tỉnh trên một chiếc ghế trong khu siêu thị Salisbury -một thị trấn cách Luân Đông 90 dậm về hướng Tây.

Hôm 3/12/18 bà May trình bầy trước quốc hội Anh quan điểm của bà là đến thời điểm này chỉ có người Nga là có loại độc dược Novichok; họ cũng đã sử dụng độc dược đó vài lần trước để giết những người chống đối chính phủ của tổng thống Vladimir Putin. Độc dược này được họ chế tạo sau khi chiến tranh lạnh chấm dứt.

Hoa Kỳ, Đức và Pháp tỏ ra đồng ý về điểm đó, hôm thứ Năm 3/15/18 nguyên thủ của 3 quốc gia này, cùng ký với thủ tướng Anh -bà May- một bản tuyên ngôn chung, nói rõ là họ ghê tởm việc Nga ám sát bố con ông Skripal.

Bản tuyên ngôn chung còn viết, “Đó là một cuộc tấn công vào chủ quyền của Anh, và bất kỳ một quốc gia nào có hành động đầu độc đều vi phạm rõ rệt Công ước về Vũ khí Hoá chất và vi phạm luật pháp quốc tế. Hành động đó đe dọa sự an toàn của tất cả chúng ta.” Nga là thành viên của công ước đó.

Cũng trong bản tuyên ngôn chung, 4 nhà lãnh đạo kêu gọi Nga hãy “sống theo trách nhiệm của mình với tư cách là thành viên của Hội đồng Bảo an LHQ để duy trì hoà bình và an ninh quốc tế”.

Trước khi phổ biến bản tuyên ngôn chung, bà thủ tướng Anh đã gửi kháng thư đòi chính phủ Nga giải thích việc họ mưu sát bố con ông Skripal, và ấn định cho họ thời gian tối hậu để trả lời là nửa đêm thứ Ba 3/13/18.
Trước đây, ông Skripal là nhân viên của GRU -sở tình báo quân đội Nga- ông hồi hưu năm 1999, rồi lại công tác với bộ ngoại giao Nga cho đến năm 2003. Năm sau, 2004, ông bị người Nga bắt tại Moscow và thú nhận ông là gián điệp đôi, cộng tác với tình báo Anh và đã lãnh của Anh $100,000 để cung cấp cho họ những tài liệu về GRU.

Năm 2006, Skripal lãnh án 13 năm tù; đến tháng Bẩy 2010 ông được trả tự do trong cuộc trao đổi gián điệp giữa Nga và Mỹ.

Trong thời gian Skripal ở tù, vợ và con trai ông từ trần; cảnh sát Nga cho biết bà vợ ông thường tỏ ra lo ngại là chồng bà không sống nổi trong cảnh lao tù.

Phát ngôn viên Dmitry Peskov của chính phủ Nga cho biết Nga sẽ trả đũa Anh và những nước ký ban tuyên ngôn chung. Chưa biết họ sẽ trả đũa cách nào.

Phản ứng tức khắc của Nga là gọi những biện pháp bà thủ tướng May áp dụng là một ‘trò hát xiệc’; họ cực lực phủ nhận việc mưu sát bố con ông Skripal, và ra thông cáo nói là việc đầu độc bố con ông này không liên hệ gì đến người Nga, nói chi đến việc chính phủ Nga chủ trương.

NGOÀI VIỆC KÝ BẢN TUYÊN BỐ CHUNG, tổng thống Trump còn quyết định trừng phạt Nga về tội chen lấn vào cuộc tuyển cử 2016, và thực hiện nhiều cuộc tấn công ác ý vào những hãng xưởng Mỹ.

Trong một cuộc họp báo tại Bạch Cung, một ký giả hỏi ông có nghĩ là người Nga mưu sát ông Skripal hay không; tổng thống trả lời “It looks like it,” -có vẻ như vậy.

Tổng thống nói tiếp, “Tôi đã thảo luận khá chi tiết với quý vị lãnh tụ các quốc gia khác; mọi người đều nghĩ Nga nhúng tay vào việc mưu sát đó. Việc mưu sát như vậy không nên để xẩy ra, không bao giờ nên làm như vậy. Tôi nghỉ thế, và tôi chắc mọi người cũng đồng ý với tôi.”

Tổng thống còn công bố biện pháp trừng phạt 3 tổ chức của người Nga và 13 công dân Nga v/v họ chen lấn vào nội tình Ukraine; những tổ chức và 13 cá nhân đó đã bị công tố viên Mueller kết tội và đòi truy tố.
Thái độ mới của tổng thống được bộ trưởng ngân khố Steven Mnuchin nhận định là, “Chính quyền đang đối mặt và chống lại sự nguy hiểm của hoạt động không gian mạng của Nga, bao gồm cả sự cố gắng can thiệp của họ vào các cuộc bầu cử ở Mỹ, các cuộc tấn công không gian mạng và xâm nhập trái phép nhắm vào các cơ sở hạ tầng quan trọng”.

Mnuchin còn nói thêm, “Những biện pháp chế tài nhắm mục tiêu này là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm giải quyết các cuộc tấn công bất chính đang diễn ra từ Nga.” Câu này hứa hẹn nhiều va chạm giữa Nga và chính phủ Trump -vị tổng thống mà nhiều người tưởng là thân Nga.

Cuối cùng tổng thống cũng có thái độ đối với Nga, như thủ tướng Theresa May đã có.

Mời độc giả xem phóng sự “Lễ chào cờ năm 2018 của liên đoàn Hướng Đạo Việt Nam Miền Tây Nam Hoa Kỳ”

MỚI CẬP NHẬT