Tariff là thuế

“Tariff” dịch ra tiếng Việt là thuế quan, và cái tựa của bài báo này sẽ phải viết “thuế quan là thuế,” bốn chữ nghe đã ngây ngô, mà còn gây hiểu lầm cho độc giả, vì ý của tác giả muốn nói tariff cũng vẫn là thuế, một thứ thuế chính phủ Mỹ thu từ trong túi người Mỹ, chứ không thu trong túi người Tàu, người Tây, người Đức, chỉ vì tariff đánh vào hàng sản xuất từ những nước đó và bán trên thị trường Mỹ.

Nói cách khác từ ngày 24 Tháng Chín, 2018, người Mỹ, kể cả người Mỹ gốc Việt, đi chợ Walmart mua cái áo sẽ phải trả $22; cũng cái áo đó ngày hôm trước chỉ trị giá $20. Lý do: tổng thống đánh thuế tariff 25% trên $200 tỷ hàng Tàu kể từ ngày Tết Trung Thu năm nay. Bắt đầu đóng 10%, số 15% còn lại sẽ đóng sau ngày 6 Tháng Mười Một, 2018 – ngày bầu Quốc Hội.

Tết Trung Thu là một ngày lễ Tàu được Việt hóa thành Tết Nhi Đồng; ước gì tổng thống hiểu theo cái nghĩa của người Việt, coi chuyện nhi đồng là chuyện con nít, chuyện nói chơi rồi bỏ, mà quên đi cái quyết định “giận cá chém thớt,” giận Tàu bán sản phẩm Tàu phá giá trên thị trường Mỹ, rồi bắt người Mỹ phải trả thuế tariff để giữ cho sản phẩm Mỹ và sản phẩm Tàu bán ra cùng một giá như nhau.

Ấy là chưa nói đến việc tổng thống đánh thuế tariff nặng còn gây ra nhiều phản tác dụng tai hại cho túi tiền của bần dân. Một trong 1001 điển hình cho tai hại kinh tế là việc ông Marc Bitzer, CEO hãng Whirpool, hãng chuyên sản xuất máy gia dụng – máy giặt, máy lạnh, tủ lạnh,… than thở, “Giá thép gia tăng đến mức vô lý, khiến sản phẩm của chúng tôi không thể giữ giá cũ.”

Whirpool nằm trong tiểu bang Michigan – 100% là công nghệ Mỹ – mà cũng tăng giá máy giặt, tủ lạnh, sản phẩm của họ- vì tổng thống đánh thuế thép nhập cảng! Ông Bitzer giải thích hợp lý: vì phải mua nguyên liệu (thép) đắt hơn nên ông không thể giữ giá cũ.

Điều đó có nghĩa là tổng thống không trừng phạt những nước xuất cảng thép bán sang Mỹ, vì họ vẫn bán thép cho Mỹ với giá cũ, vẫn trả lương người thợ thép của họ bằng với số lương trước khi tổng thống Mỹ tăng thuế tariff. Không có gì thay đổi cả.

Giá thép chỉ tăng trên thị trường Mỹ theo phương trình Giá Mới = Giá Cũ + Tariff. Nói cách khác, thuế quan (tariff) là thuế gián thâu tổng thống đánh thêm vào thuế lợi tức người dân Mỹ vẫn đóng hàng năm qua mẫu IRS 1044.

Tác dụng “súng ta bắn cẳng mình” của thuế Tariff đã xảy ra 88 năm trước tại Hoa Kỳ với đạo luật The Smoot-Hawley Act of 1930 – một năm sau vụ đại khủng hoảng kinh tế. Đạo luật mang tên Nghị Sĩ Reed Smoot và Dân Biểu Willis Hawley ấn định việc đánh thuế Tariff trên mọi mặt hàng nhập cảng để hàng nhập cảng mắc hơn hàng nội địa, tạo ra phản ứng trả đũa của những quốc gia giao thương với Mỹ.

Hai chính khách Smoot và Hawley khiếp đảm trước hậu quả của biện pháp tăng thuế Tariff họ viết thành luật: thị trường quốc tế tê liệt, làm tình trạng khủng hoảng kinh tế tại Hoa Kỳ trở thành nặng nề hơn.

Smoot-Hawley Act chỉ là chuyện cũ, có thể tổng thống không thích đọc, mà cũng chẳng quan tâm, cho đến ngày câu nói lề của người Việt, “nó lú, có chú nó khôn” xảy ra – một ông, hay một bà quân sư nào đó mách tổng thống về những hệ lụy của đạo luật bế quan, tỏa cảng đó, nên tổng thống hé mở thương cảng qua những cuộc thảo luận xé lẻ bên lề.

Một vài nguồn tin bên trong Nhà Trắng xì ra cho biết “nói vậy mà không phải vậy đâu,” vụ tổng thống đánh thuế 25% trên $200 tỷ hàng Tàu vẫn còn đang trong vòng thương thuyết. Thương thuyết – nói theo ngôn ngữ của tổng thống là “Deal,” và “deal” là sở trường của tổng thống; ông thích “deal” và thường thủ lợi trong nhiều cuộc “deal.”

Đối tượng “deal” của tổng thống mà Mix-Tờ Xí, cái tên Mỹ của chủ tịch Tàu Tập Cận Bình; ông này cũng cao ngạo và khôn ngoan không kém gì tổng thống. Ông Xí thường nói, “Chủ nghĩa cộng sản cộng với những đặc tính của người Hoa, biến thành một chính sách kinh tế trội hơn chính sách kinh tế của Hoa Kỳ.”

Có thể ông Xí muốn nói là thương gia Tàu khôn lõi hơn, mánh lới hơn thương gia Mỹ, như ông khôn hơn ông Trump. Thái độ của hai ông dè dặt như 2 võ sĩ đô vật vừa thượng đài, họ gườm gườm nhìn nhau, ngầm đo chân, đo tay nhau, người này tìm chỗ sơ hở của người kia để ra đòn độc khiến đối thủ phải đo ván

Nhược điểm của Xí là nhu cầu xuất cảng, và thị trường Mỹ là chỗ tiêu thụ hàng Tàu nhiều nhất; không xuất cảng sang Mỹ được là xưởng máy Tàu chết ngộp vì hàng thặng dư.

Tập đã khiếp đảm vì đòn TPP (Trans-Pacific Partnership) của Tổng Thống Obama, và đã mừng rơn ngày Trump cứu họ bằng cách hủy bỏ đòn kinh tế loại Tầu ra khỏi thị trường Thái Bình Dương.

Giờ này, Trump dùng võ tariff đánh vào $200 tỷ hàng nhập cảng của Tàu; bắt đầu từ ngày Tết Nhi Đồng Việt Nam năm nay – ngày 24 Tháng Chín, 2018 – ông sẽ đánh thuế quan 10% lên số hàng này; số 15% còn lại sẽ đánh vào ngày mùng 6 Tháng Mười Một, 2018, ngày cử tri đến thùng phiếu để quyết định số phận của quốc hội Cộng Hòa hiện hành.

Nhiều người gốc Việt đang reo hò ca ngợi việc Trump dùng đòn kinh tế đánh què Trung Cộng mà không cần biết là hàng Tàu chỉ được bốc lên hải cảng Mỹ, sau khi đã đóng thuế tariff.

Ai đứng ra đóng thuế? Nhà nhập cảng Mỹ chứ không phải nhà xuất cảng Tàu. Nhà nhập cảng Mỹ sẽ bán lại cho người bán lẻ với cái giá được tính toán như sau: vốn + thuế tariff + lời = giá bán sỉ. Chợ Walmart, nếu không nhập cảnh trực tiếp từ bên Tàu, sẽ phải mua lại từ nhà nhập cảng, rồi cộng thêm phần tiền lời của chính Walmart, thành giá bán lẻ cho người tiêu thụ.

Nói cách khác giá tháng này sẽ mắc hơn giá tháng sau 10%, và sau ngày bầu cử quốc hội – 6 Tháng Mười Một, 2018, giá sẽ tăng thêm 15% nữa cho đủ 25%.

Cái áo giá hôm nay là $20, sẽ đổi thành 25 đồng sau 46 ngày. Số cách biệt đó ai đóng? Và ai thâu?

Xin lập lại 3 chữ viết trên đầu bài: tariff là thuế, thuế 25% mà mọi người Mỹ – kể cả người gốc Việt lẫn những người nghèo cùng cực, nghèo đến mức được miễn đóng Income Tax – cũng vẫn phải đóng thuế tariff. (Nguyễn Đạt Thịnh)