Thursday, March 28, 2024

Tổng thống giải thích

Nguyễn Ðạt Thịnh

Chiều Thứ Tư, 22 Tháng Tám, 2018, Tổng Thống Donald Trump trả lời cô phóng viên Ainsley Earhardt của đài truyền hình Fox News về việc ông có biết việc Luật Sư Michael Cohen trả tiền những phụ nữ “tự xưng” là tình nhân của ông.

Việc trang trải xảy ra trong thời điểm cuộc tranh cử 2016 đang diễn ra.

Phóng viên Earhardt: “Tổng thống có biết việc trả tiền đó hay không?

Tổng Thống Trump: “Chỉ sau này tôi mới biết. Nhưng cô Ainsley, cô cần hiểu điều này – số tiền đó không trích từ quỹ tranh cử ra; chi tiết đó rất quan trọng. Đó không phải là tiền trong quỹ tranh cử, mà đó là tiền riêng của tôi. Chính tôi đã công bố việc đó. Có thể cô không biết, nhưng chính tôi đã tweeted nói rõ việc trả tiền; tiền đó không trích từ quỹ tranh cử. Ngay khi biết việc trả tiền, tôi đã hỏi số tiền này ở đâu ra, và biết tiền không trích từ quỹ tranh cử tôi mới yên bụng, vì nếu là tiền tranh cử thì cũng hơi nguy hiểm. Nhưng không phải như tôi lo, tiền đó không từ quỹ tranh cử mà ra; như vậy là không vi phạm luật tranh cử. Cô thử coi tiền lệ của Tổng Thống Obama đó, ông ta vi phạm luật tranh cử rất nhiều, nhưng lại có một ông tổng trưởng tư pháp khác, với một góc nhìn khác.”

Một chi tiết nhỏ trong câu tổng thống nói “chỉ sau này tôi mới biết”, có thể ông quên việc Luật sư Cohen đã phổ biến băng ghi âm cuộc điện đàm ông chỉ thị Cohen trả tiền để bịt miệng cô đào đóng phim sex Stormy Daniels; và nếu đúng như vậy thì không những ông biết việc trả tiền từ rất lâu, mà ông còn ra lệnh cho Cohen trả tiền nữa.

Đó là lỗi lầm thứ nhất.

Cũng vẫn với câu hỏi, “Tổng thống có biết việc trả tiền đó hay không?” tổng thống còn vướng phải lỗi lầm thứ nhì: bất nhất, vì mới 4 tháng trước ông nói khác, trong một cuộc phỏng vấn khác

Phóng viên: Tổng thống có biết việc trả $130,000 cho cô Stormy Daniels hay không?”

Tổng Thống Trump: “No.”

Phóng viên: Như vậy tại sao Michael Cohen lại trả, nếu việc cô ta nói không có thật?”

Tổng Thống Trump: Xin hỏi thẳng Cohen.

Phóng viên: Tổng thống có biết Cohen lấy tiền từ đâu để trả cô Daniels không?

Tổng Thống Trump: “Không, tôi không biết.”

Việc tổng thống quen nói tùy hứng có thể trở thành tai hại hơn, trong trường hợp ông phải trả lời trong tình trạng hữu thệ trước những công tố viên đang chờ để chất vấn ông, sau vụ luận tội và kết tội ông Paul Manafort, nguyên chủ tịch bộ tham mưu tranh cử của ông, phạm tám tội.

Nhiều chuyên viên tư pháp ước định Manafort có thể sẽ lãnh án tù chung thân với tám tội trạng riêng biệt, và cũng đang có dự đoán là tổng thống sẽ ân xá ông.

Sau vụ kết tội Manafort, liệu công tố viên đặc trách Mueller sẽ hành xử như thế nào để mời tổng thống đến thẩm vấn. Ông có sử dụng đến biện pháp gửi trát đòi (subpoena) hay không?

Tiền lệ của vụ án United States v. Nixon cho thấy là tối cao pháp viện đã đồng thanh quyết định là đặc quyền hành pháp không gồm cả quyền tổng thống từ chối không cung cấp những cuốn băng ghi âm những điều ông nói.

Vụ xử Manafort đang tạo một sức ép tinh thần, đưa đến cuộc phỏng vấn vô cùng đơn giản và thân hữu của đài truyền hình thân chính Fox News. Đài mở đường cho tổng thống thanh minh trước dư luận; vậy mà ông vẫn vấp, như trình bày ở đoạn trên, vấp ngay từ câu hỏi đầu tiên.

Trong lúc đó, khó khăn Cohen – khó hơn cả cái khó Manafort – lại lù lù xuất hiện với lời thú nhận đã vi phạm tám tội hình sự.

Thái độ nhận tội của người luật sư riêng của tổng thống không chỉ liên quan đến tổng thống, mà còn liên quan cả đến phạm nhân Manafort nữa; ít nhất sau phiên tòa luận tội, ông Manafort cũng tự hỏi “ân huệ nào khiến Cohen cộng tác hết mình với công tố viện đến hết mức nhận tội như vậy?”

Có thể để tránh việc Manafort đi quá xa trên ý tưởng cộng tác với công tố viện để được xử nhẹ hơn, Bạch Cung đang tung tin tổng thống ân xá Manafort.

Trong lúc tổng thống không còn liên lạc trực tiếp được với cộng tác viên cũ Manafort, thì công tố viện lại có thể rỉ tai khuyên ông bất cứ lúc nào, về bất cứ điều gì.

Một thí dụ: một công tố viên hỏi ông, trong giả thuyết ông được tổng thống ân xá trên bình diện liên bang, rồi ngay khi ra khỏi khám liên bang ông có còn ai để ân xá nếu các tiểu bang ông cư ngụ đem ông ra xử về những vụ biển lận thuế vụ hay không, thì ông sẽ lại đứng ngay trước cửa khám đường tiểu bang.

Con đường bất lợi cho tổng thống, nhưng lại có lợi cho Manafort sẽ là sự đồng thuận khó tránh của ông Manafort

Và đó là kết quả bài toán suy luận, cân nhắc lợi hại, của Cohen; là một luật sư ông thừa biết cái giá tối thiểu ông phải trả vì những tội danh ông đang bị truy tố là từ 3 đến 5 năm tù giam. Không ai không tìm cách tránh cảnh tù tội – dù chỉ ngắn hạn – và đó là lời giải thích thái độ của Cohen.

Kinh nghiệm tòa án giúp Cohen biết, không thẩm phán nào không khuyến khích thái độ cộng tác của phạm nhân – dù công tố viện không ký cam kết sẽ chỉ lên án nhẹ; họ khuyến khích bằng những bản án rất nhẹ, đôi khi – trên thực tế – còn cho bị cáo hưởng án treo.

Chỉ một trong hai phạm nhân Manafort hoặc Cohen đóng vai nhân chứng buộc tội cũng đã đủ tạo rất nhiều khó khăn cho Trump trong vai bị cáo, điều này tổng thống biết, và lời giải đáp cho câu hỏi “MỘT hay HAI” vẫn còn là điều nằm trong quyết định của tổng thống – ông cần nhanh chóng khẳng định là ông dứt khoát ân xá Manafort.

Ông cũng còn nhiều thời giờ – 74 ngày nữa, tính đến ngày mùng 6 Tháng Mười Một – ngày bầu cử giữa kỳ; điều ông cần lo ngay bây giờ là giữ vững tình trạng đảng viên Cộng Hòa tiếp tục khống chế quốc hội.

Nếu tình trạng đó thực hiện được, là đương nhiên tạo cho ông cái khả năng ngồi khoách đốc ngắm cảnh bó tay của công tố viên đặc trách Mueller ngồi chơi xơi nước, hoặc nhìn ông Mueller độc vũ – quay valse một mình trên sân khấu tư pháp chính trị.

Hiến Pháp không cho phép tư pháp truy tố một vị tổng thống đương nhiệm, họ chỉ có quyền truy tố vị tổng thống đã bị truất phế, mà Quốc Hội lại không bao giờ truất phế tổng thống, trong tình trạng Quốc Hội nằm trong quyền kiểm soát của đảng Cộng Hòa, như hiện nay.

Hãy bầu Cộng Hòa để cứu tổng thống. (Nguyễn Ðạt Thịnh)

Mời độc giả xem chương trình du lịch “Ngắm thiên nhiên rực rỡ tại Yellowstone”(Phần 2)

MỚI CẬP NHẬT