Hầu hết người Mỹ cảm thấy bây giờ là một thời điểm tốt để mua một căn nhà, nhưng những người muốn bán đang gặp khó khăn trong việc tìm người mua với giá mà họ mong muốn, khiến niềm tin của người bán giảm tới những mức thấp kỷ lục.
Quan điểm thấp đang đưa tới một hố ngăn cách rộng giữa việc mua nhà và bán nhà và tình trạng đó sẽ không thu hẹp trong ít nhất một năm nữa, theo một báo cáo mới của Viện Nghiên Cứu Gia Cư Mỹ (Research Institute for Housing America) thuộc Hiệp Hội Ngân Hàng Thế Chấp (MBA).
Từ 1992 đến 2005, cảm nghĩ tốt của người bán trồi sụt trong khoảng 40% và 60%, theo bản báo cáo. Kể từ năm 2005, cảm nghĩ đã xuống dốc còn 7.6%, ngay cả trong khi cảm nghĩ của người mua vẫn cao. Mặc dù thất nghiệp cao, phát triển kinh tế chậm và các vấn nạn tràn ngập nền kinh tế, gần 80% các gia đình Mỹ tin rằng bây giờ là một thời điểm tốt để mua một căn nhà.
Khuôn mẫu cảm nghĩ của người mua nhà ngày nay có vẻ tương tự như trong những cuộc suy thoái trước đây, nhưng điều khác biệt là cảm nghĩ lạc quan của người bán thấp hơn bao giờ hết, theo ông Gary Engelhardt, giáo sư kinh tế tại đại học Syracuse ở New York. Con số lớn lao những món thế chấp quá hạn thanh toán hoặc ở trong tiến trình xiết nhà là một yếu tố lớn đưa tới sự khác biệt. Giữa lúc giá trị thị trường sụt giảm, những người có tiềm năng bán nhà đã không điều chỉnh giá bán mà họ nhắm tới đủ nhanh để đưa cảm nghĩ của người mua và người bán xích lại gần nhau hơn.
Ông Engelhardt nói thật khó mà xác định động cơ chính đưa tới hố ngăn cách, nhưng ông đưa ra một vài giải thích về sự khác biệt.
Ông nói giá mà người bán đưa ra có thể được căn cứ vào giá trị thị trường trước đây, chẳng hạn như giá mua của căn nhà hoặc giá bán mới đây của một căn nhà tương tự, đặc biệt quanh quẩn ở mức cao nhất của thị trường.
“Nếu các chủ nhà không thường xuyên cập nhật những giá cả được dùng làm mấu chốt này, khi đó một hố ngăn cách rộng giữa cảm nghĩ của người mua và người bán sẽ nổi lên, giữa lúc có những sụt giảm kéo dài, đáng kể trong giá trị thị trường, chẳng hạn như những sụt giảm được thấy trong vài năm vừa qua,” ông Engelhardt nói.
Ông cũng viện dẫn những chủ nhà “chìm dưới nước” (underwater), những người không thể hoặc sẽ không điều chỉnh giá bán của họ còn dưới số tiền vay mua nhà mà họ còn nợ, vì họ cần có tiền mặt để trả dứt món nợ thế chấp nhà cộng với các phí tổn chuyển nhượng.
Hiện giờ, có khoảng 20% chủ nhà còn nợ tiền vay mua nhà trên toàn quốc bị chìm dưới nước. Trong một vài thị trường đặc biệt bị ảnh hưởng nặng nề nhất, có tới nửa mọi chủ nhà còn nợ thế chấp bị chìm dưới nước. Ðó cũng là những nơi xảy ra nhiều nhất những vụ không trả nợ thế chấp và những vụ xiết nhà.
Các nhà phân tích dự đoán giá nhà sẽ ổn định trong năm 2012.
Tình trạng ít lạc quan hiện nay diễn ra hầu như đối với mọi sắc dân và mọi vùng. Cảm nghĩ lạc quan của người bán mạnh hơn trong các gia đình không phải da trắng.
Ông Engelhardt nói rằng trong năm tam cá nguyệt tới, cảm nghĩ lạc quan khi mua nhà được dự đoán sẽ phù hợp với những mức trung bình dài hạn hiện nay. Ngược lại, cảm nghĩ lạc quan của người bán được dự trù vẫn ở mức thấp lịch sử hiện nay. Ðiều này cho thấy rằng cảm nghĩ bán nhà, và, đo đó, hoạt động của thị trường, cũng sẽ tiếp tục trì trệ trong tương lai gần. (n.n.)
