Bệnh trứng cá

Trứng cá là chứng viêm mãn tính của tuyến bã nhờn dưới chân lông. Càng tiết nhiều nội tiết tố nam, tuyến bã càng tiết ra nhiều chất nhờn làm cho ống dẫn của tuyến bã nhờn bị sưng, tích tụ dưới da, bị các vi khuẩn phân giải sản xuất ra axit tự do, làm tổn thương thành ống dẫn, gây ra viêm nhiễm. Ngoài ra còn có nhiều nguyên nhân khác như hóa chất, thực phẩm, khí hậu…

Các nam nữ thường bị vào thời dậy thì, nằm trong định luật: sanh-trưởng-thu-tàn hay còn gọi là những giai đoạn thay đổi của con người trong chu trình tiến hóa từ trẻ tới già từ sống tới chết để qua một cảnh giới khác. Tuổi dậy thì nữ vào khoảng 14 tuổi và nam vào khoảng 16 tuổi. Vào thời gian này bệnh thường phát sinh và nam thường bị nhiều hơn nữ. Nhưng sau giai đoạn dậy thì đa số tự khỏi hoặc giam đi rất nhiều. Vì tuổi dậy thì là giai đoạn âm dương phát triển và chuyển mình qua sinh lý, tâm lý. Giai đoạn phát quá nhiều nhiệt lượng gây ra huyết nhiệt tích tụ dưới da.

Tóm lại nguyên nhân gây ra đều qui về khí huyết phát triển quá độ được phân loại như: nhiệt độc, huyết ứ, vị nhiệt,phế nhiệt, thời kỳ hành kinh thường thấy trong lâm sàng.

Thể nhiệt độc gây trứng cá

Có các nụm như phỏng dạ, mụn đỏ. Lưỡi đỏ và không rêu. Mạch phù sác.

Chủ trị: Thanh nhiệt, giải độc.

Bài thuốc
Kim ngân hoa 12 grs
Cúc hoa 9 grs
Hòe hoa 9 grs
Tri mẫu 9 grs
Bạch chỉ 9 grs
Liên kiều 9 grs
Cát căn 9 grs
Bồ công anh 9 grs
Cam thảo 6 grs

-Kim ngân hoa, cúc hoa, hòe hoa, liên kiều: Giải độc.
-Tri mẫu, cát căn, bạch chỉ: Thanh nhiệt, trừ viêm.
-Bồ công anh: Dưỡng gan, giải độc.
-Cam thảo: Giải độc và phối hợp các vị thuốc.

Thể huyết ứ gây trứng cá

Vì huyết ứ gây ra mụn bọc, sưng đỏ trên mặt.

Chủ trị: Hoạt huyết, hóa viêm và tán kết.

Bài thuốc
Hồng hoa 12 grs
Đào nhân 9 grs
Đan sâm 9 grs
Đương quy 9 grs
Xuyên khung 9 grs
Kim ngân hoa 9 grs
Bồ công anh 9 grs
Mẫu lệ 9 grs
Bạch hoa xà thiên thảo 9 grs
Bàn chỉ liên 6 grs
Cam thảo 6 grs

-Hồng hoa, đào nhân, đan sâm, đương quy, xuyên khung: Bổ huyết, hoạt huyết, thông ứ, tán kết.
-Mẫu lệ: Thanh nhiệt.
-Bồ công anh, kim ngân hoa, bạch hoa xà thiên thảo, bán chỉ liên: Hóa viêm, tán kết, tiêu đôc.
-Cam thảo: Phối hợp các vị thuốc.

Thể vị (bao tử) nhiệt gây trứng cá

Thường mần đỏ và vần đỏ, miệng đắng lưỡi khô đỏ, hay bón, đi tiểu vàng, miệng hôi, nhức đầu trước trán. Mạch phù sác. Lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng.

Chủ trị: Thanh nhiệt, hóa viêm.

Bài thuốc
Lô căn 9 grs
Thiên hoa phấn 12 grs
Đại hoàng 9 grs
Thạch cao 6 grs
Trúc nhự 9 grs
Hoàng cầm 9 grs
Sinh địa 9 grs
Kim ngân hoa 9 grs
Liên kiều 9 grs
Cúc hoa 9 grs
Cam thảo 6 grs

-Lô căn, thiên hoa phấn, thạch cao, trúc nhự: Thanh vị nhiệt.
-Hoàng cầm, sinh địa: Thanh thấp nhiệt, bổ huyết.
-Kim ngân hoa, liên kiều, cúc hoa: Hóa viêm tạo trứng cá.
-Đại hoàng: Thanh nhiệt, giải bón.
-Cam thảo: Phối hợp các vị thuốc.

Thể phế nhiệt gây ra trứng cá

Phế chủ về da và lông, khi phế nhiệt sẽ ảnh hưởng tới da làm da khô và khi nhiệt gia tăng làm viêm mãn tính tuyến bã nhờn dưới chân lông mà gây ra trứng cá, mụn bọc. Bệnh nhân cảm khô miệng, uống nhiều nước, đàm vàng, môi khô. Mạch phù sác. Lưỡi khô đỏ.

Chủ trị: Thanh phế nhiệt, hóa viêm, tán kết.

Bài thuốc
Thạch thảo 9 grs
Ngưu tinh thảo 9 grs
Tỳ bà diệp 9 grs
Mạch môn đông 9 grs
Cát cánh 9 grs
Qua lâu nhân 9 grs
Liên kiều 9 grs
Kim ngân hoa 9 grs
Thuyền thoái 6 grs
Cúc hoa 9 grs
Cam thảo 6 grs

-Thạch thảo, ngưu tinh thảo, qua lâu nhân: Thanh nhiệt.
-Tỳ bà diệp, cát cánh, mạch môn đông: Nhuận phế.
-Liên kiều, kim ngân hoa, thuyền thoái: Hóa viêm, tán kết, hóa giải trứng cá.

Thể do thời kỷ kinh nguyệt gây trứng cá

Trong thời kỳ kinh nguyệt đã có nhiều biến đổi với một số nữ giới gây ra da nhờn, xuất hiện nhiều mụn và lỗ chân lông viêm. Có hiện tượng này do thời kỳ kinh nguyệt có nhiều sự thay đổi của tuyến nội tiết, buồng trứng thay đổi lớn, chất bã nhờn tiết ra nhiều làm da nhờn và lỗ chân lông nở to, da mẫn cảm, sức đề kháng thấp cho nên xuất hiện mụn trứng cá, lỗ chân lông viêm nhiễm.

Chủ trị: Điều hòa khí huyết và tạng gan để cân bằng nội tiết và hóa viêm.

Bài thuốc
Sinh địa 15 grs
Bạch thược 9 grs
Đương quy 9 grs
Xuyên khung 9 grs
Sài hồ 9 grs
Hương phụ 9 grs
Ngải diệp 9 grs
Kim ngân hoa 12 grs
Bồ công anh 9 grs
Liên kiều 9 grs
Hoàng cầm 9 grs
Đan sâm 9 grs
Cam thảo 6 grs

-Sinh địa, đương quy, xuyên khung: Bổ huyết và hoạt huyết.
-Sài hồ, hương phụ, ngải diệp: Xơ gan, hành khí huyết trong khi có kinh.
-Kim ngân hoa, liên kiều, bồ công anh: Hóa viêm, tán kết, hóa giải trứng cá.
-Hoàng cầm, đan sâm: Thanh thấp nhiệt.
-Cam thảo: Phối hợp các vị thuốc.