Thursday, March 28, 2024

Bị SIDA/AIDS bao lâu thì chết?

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng

Hỏi

Làm sao biết mình có bị SIDA (AIDS theo tiếng Mỹ) và các bệnh khác? Các bệnh này có triệu chứng ra sao? Hình như nếu bị SIDA, là “hết thuốc chữa,” trước sau gì cũng chết, vậy thường thì bệnh tiến triển ra sao, lâu mau như thể nào thì “ra đi?” 

Đáp

Cách chính xác nhất để biết có bị lây nhiễm HIV hay chưa là làm các xét nghiệm thử HIV. Ta có thể đến các phòng mạch bác sĩ, hoặc trung tâm y tế tư nhân hay công cộng để được thử. Hoặc cũng có thể mua các bộ dụng cụ thử nghiệm này mà không cần toa bác sĩ ở các tiệm thuốc tây, tự thử theo hướng dẫn rồi gởi mẫu bệnh phẩm đến công ty bán bộ dụng cụ thử nghiệm và đợi kết quả sẽ được gởi về đến địa chỉ mình cung cấp cho họ.

Làm sao để biết bị lây nhiễm HIV 

Đầu tiên người ta sẽ thử bằng một phương pháp đơn giản (và rẻ tiền) hơn, là ELISA. Nếu xét nghiệm này âm tính, điều đó có nghĩa là trong máu của ta chưa có kháng thể với HIV. Chưa có kháng thể có thể có nghĩa là ta chưa bị nhiễm hoặc chỉ mới nhiễm và cơ thể chưa kịp tạo kháng thể. Do đó, nếu vừa mới “chung đụng” lần chót mới gần đây, có thể ta sẽ phải tạm ngưng hoặc dùng các biện pháp phòng ngừa vài tháng rồi lặp lại thử nghiệm. Nếu sau khi ngưng “tiếp xúc” (theo những cách có thể lây bệnh, như là giao hợp, dùng chung kim chích… vài tháng rồi, mà thử nghiệm vẫn âm tính, thì lúc đó hầu như ta có thể thở phào rằng mình đã may mắn.

Nếu thử nghiệm đầu tiên (ELISA) dương tính, điều này chưa có nghĩa là ta đã bị bệnh, vì trong một số trường hợp, dương tính giả (tức là không có bệnh mà kết quả lại dương tính) có thể xảy ra. Sau đó, người ta sẽ thực hiện một xét nghiệm thứ nhì chính xác hơn với tỉ lệ dương tính giả hầu như zero. Nếu xét nghiệm thứ nhì dương tính, điều đó chứng tỏ rằng ta đã bị nhiễm HIV.

Bệnh diễn tiến như thế nào? 

Thời gian từ lúc nhiễm HIV đến lúc có các triệu chứng đầu tiên trung bình là khoảng hai đến bốn tuần, có thể kéo dài đến sáu tuần. Sau đó, vì cơ thể tạo ra kháng thể để chống lại virus, các triệu chứng thường sẽ biến mất một thời gian. Cũng có người không có triệu chứng gì đáng kể lúc đầu cho đến khi sức đề kháng đã tiêu mòn, và bước thẳng vào các triệu chứng của giai đoạn chót.

Nếu có triệu chứng lúc đầu, một số nghiên cứu cho thấy hầu hết các bệnh nhân đều đi gặp bác sĩ, nhưng ít khi được chẩn đoán ngay là nhiễm HIV trong giai đoạn này. Vì các triệu chứng này không có gì là đặc hiệu cho HIV mà chỉ là các triệu chứng thông thường xảy ra giống như khi nhiễm các siêu vi trùng khác (như là cảm, cúm, nhiễm virus viêm gan…) mà tiếng chuyên môn gọi là “hội chứng nhiễm siêu vi” (viral syndrome).

Các triệu chứng có thể gặp trong giai đoạn sớm này (xếp theo thứ tự thường gặp nhất đến ít gặp hơn) là sốt, nổi hạch, viêm họng, nổi ban, lở miệng, rêm mình, nhức đầu, tiêu chảy, buồn nôn hoặc ói mửa, sưng gan lách, nổi đẹn (thrush). Các triệu chứng thần kinh ít gặp, có thể bao gồm viêm não và màng não (meningoencephalitis), viêm thần kinh ngoại vi (làm đau, tê chân tay), liệt mặt, tổn thương nhận thức (cognitive impairment) hoặc bị tâm thần, vân vân.

Các triệu chứng đầu tiên này kéo dài từ khoảng một đến bốn tuần, trung bình là hai tuần. Sau đó giảm bớt hoặc biến mất nhờ cơ thể phản ứng chống lại bằng cách tạo ra các kháng thể để chống lại virus.  Các xét nghiệm chẩn đoán HIV ban đầu, thường chính là các xét nghiệm để phát hiện các kháng thể này.

Thường thường các kháng thể được tạo ra trong vòng bốn đến mười tuần. Trong hơn 95%, các kháng thể được tạo ra trong vòng sáu tháng. Các xét nghiệm nhằm phát hiện kháng thể là cách thường dùng nhất để chẩn đoán nhiễm HIV.

Một cách rất đơn giản hóa, các kháng thể chính là các quân lính được cơ thể tạo ra để chiếu đấu với HIV. Virus và các quân lính kháng thể này sẽ chiến đấu chống lại nhau. Đến khi nào bên virus thắng thế, các tế bào tạo kháng thể bị hao mòn yếu thế, khi đó cơ thể sẽ bị các tác nhân phá hoại, vốn bình thường chẳng thể làm gì được một cơ thể khoẻ mạnh, tàn phá. Đó là các loại ung thư, viêm não, viêm màng não, nổi đẹn, bị giời leo tái phát nhiều lần hoặc nhiều nơi trên cơ thể, vân vân. Tới khi đó, những người nhiễm HIV đã bước vào giai đoạn chót, tức là bị hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS hay SIDA).

Thường bệnh này kéo dài thời gian được bao lâu thì chết? 

Hiện nay chưa có câu trả lời cho câu hỏi này, vì bệnh tiến triển khác nhau tùy theo từng trường hợp.  Theo một số nghiên cứu, nếu không được điều trị, thời gian sống trung bình của một người bị nhiễm HIV là khoảng 10 năm.

Những bệnh nhân có triệu chứng ngay từ lúc bắt đầu có kháng thể, thường sẽ mau chết hơn những người lúc đầu không có triệu chứng.

Dinh dưỡng không tốt, bị căng thẳng quá mức kiểm soát, cũng làm rút ngắn thời gian sống.

Tuổi tác lúc mắc bệnh cũng là điều quan trọng. Theo một số nghiên cứu, nếu không dùng thuốc, những người nhiễm bệnh lúc 16 tới 24 tuổi có thể sống thêm trung bình là 15 năm; trong khi những người nhiễm bệnh khi từ 35 tuổi trở lên chỉ có thể sống thêm trung bình khoảng sáu năm.

Nếu bị nhiễm đi nhiễm lại nhiều lần, thời gian chết cũng sẽ rút ngắn đi rất nhiều. Có nghiên cứu cho thấy những người bị nhiễm hai lần (dual infections) chỉ sống được trung bình là hai đến hơn ba năm (so với mười năm của những người bị nhiễm một lần).

Thân mến

[email protected]
www.nguyentranhoang.com
(714) 531-7930

Doanh nghiệp tư nhân Mỹ tạo thêm việc làm trong Tháng Sáu

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

MỚI CẬP NHẬT