Hỏi:
-Hôm qua tôi chỉ hơi cúi xuống một chút để lượm cây viết thôi, mà đột nhiên lưng đau như là bị tra tấn. Đến hôm nay, chỉ hơi bớt một chút, chỉ hơi nhúc nhích một chút mà không nương cái lưng, là lại đau rất nhiều.
-Xin cho biết có cách nào, uống thuốc nào để mau bớt đau hơn không? Có thuốc gì uống không cần toa? Có cách nào khác bên cạnh việc uống thuốc, có thể giúp chữa đau lưng hay không? Và khi nào thì cần đi bác sĩ?
Đáp:
Trừ khi đau lưng gây ra do một tình trạng trầm trọng, triệu chứng đau thường hồi phục nhanh chóng, ngay cả nếu ta có bị tê tê như là do thần kinh (vì cơ thể có thể tự giải tỏa bớt áp lực trên thần kinh ở chỗ đĩa sống bị lồi).
Ta thường có thể làm được nhiều điều để góp phần giảm bớt cơn đau:
-Tìm một tư thế thích hợp giúp giảm đau. Đó có thể nằm trên giường với nệm cứng vừa vừa (chứ đừng cứng quá) với đầu gối cong lại, hoặc ngồi tựa vào lưng ghế, hoặc bất cứ tư thế nào mà ta thấy có thể làm bớt đau.
-Nếu khi đi làm, ta có thể giữ được các tư thế đó, ta có thể tiếp tục đi làm. Nếu không, có thể ta sẽ cần phải nghỉ vài ngày. Một số nghiên cứu cho thấy với chứng đau lưng không trầm trọng, nghỉ làm lâu quá thường làm cho triệu chứng đau lâu hết hơn.
-Tránh khiêng nặng hoặc các cử động đột ngột, khó khăn.
-Dùng các thuốc giảm đau thường dùng như aspirin, acetaminophen (tylenol), ibuprofen (motrin), naproxen (aleve), mua không cần toa bác sĩ, nếu cần. Cần chú ý là cách hiệu quả nhất là khi cần uống thì uống đều đặn và đúng liều vài ngày, chứ không phải chờ đến khi đau quá mới uống. Vì chờ đau mới uống thì đã bị đau rồi, hơn nữa, thuốc ngoài tác dụng giảm đau còn có tác dụng giảm viêm (ibuprofen, naproxen), mà viêm, nhiều khi, chính là nguyên nhân của đau, uống đều đặn, đúng liều mới có thể phát huy tác dụng giảm viêm của thuốc.
Các thuốc giảm đau thông thường kể trên dùng với liều thường dùng (có ghi trên nhãn thuốc) trong thời gian ngắn (một vài tuần) thường an toàn.
Cần chú ý là nếu bị bệnh gan thì cần hỏi bác sĩ trước khi dùng tylenol, và khi dùng thuốc thì đừng uống rượu (trước và sau khi dùng).
Những người bị bệnh bao tử hay bệnh tim, thì nên tránh aspirin, motrin hay aleve; nếu không bị bao tử cũng nên uống các thuốc này lúc bụng no.
Trái với nhiều người lầm tưởng, tylenol không làm đau bao tử, và thuốc có hiệu tylenol hay thuốc chế theo công thức acetaminophen, APAP,… thường cũng có tác dụng không khác nhau bao nhiêu.
Các thuốc mạnh hơn có chứa thuốc phiện như tylenol số 3, vicodin… hiếm khi cần thiết.
-Các thuốc giãn bắp thịt thường không giúp ích lắm. Khi được cho, chúng ít khi cần thiết hơn một tuần và thường cần phải dùng chung với các thuốc giảm đau mới có hiệu quả. Các thuốc giãn bắp thịt này thường làm buồn ngủ, do đó cần tránh nếu ta cần phải lái xe hay làm những công việc cần tỉnh táo.
-Chườm lạnh hay nóng cũng có thể rất có ích.
Chườm lạnh (bỏ đá cục vào bao ni lông rồi bao ở ngoài với khăn lông, đừng để đá lạnh quá áp trực tiếp vào da) thường được dùng trong vài ngày đầu, khoảng 5 đến 15 phút mỗi một hai tiếng đồng hồ.
Trong những ngày sau đó, chườm nóng khoảng 15-20 phút mỗi hai ba tiếng.
Một cách giản tiện để chườm nóng hay lạnh là vào các tiệm thuốc tây mua các miếng gel dùng để chườm nóng hay lạnh khoảng vài đô la một miếng. Miếng chườm nóng thì khi cần dùng bỏ vào microwave vài phút (theo hướng dẫn trên nhãn), miếng chườm lạnh thì bỏ vào ngăn đá, khi cần thì lấy ra chườm.
-Không nên nằm liệt giường nhiều hơn hai ba ngày.
Dù rằng vận động lúc đầu có thể làm ta thấy hơi khó chịu hơn, vận động đúng và vừa phải sẽ giúp làm giảm đau mau hơn. Nó làm giảm bớt sự co thắt của bắp thịt, nó cũng giúp làm cho các bắp thịt cần thiết có hoạt động, để nâng đỡ vùng lưng khỏe hơn.
Có nghiên cứu cho thấy, các bệnh nhân nằm liệt giường lâu hơn vài ngày bị đau lưng nhiều và lâu hơn những người tiếp tục làm việc bình thường (không phải là những việc khiêng, vác, xoay… không tốt cho vùng lưng).
Khi nằm nghỉ, cách thường đem lại thoải mái nhất là nằm ngửa, với một chiếc gối kê dưới hai đầu gối, đầu và vai hơi cao một chút (nâng đầu giường lên nếu có thể – như các loại giường của bệnh nhân có thể nâng đầu, nâng chân lên theo ý muốn). Một cách nằm khác cũng thường có thể giúp ích là nằm nghiêng một bên, kê gối giữa hai đầu gối và cong đầu gối trên lại.
Nếu nằm nghỉ không giúp bớt đau trong vòng hai ngày và nếu ta không thể di chuyển quanh nhà được vì quá đau, thì nên đi gặp bác sĩ ngay.
-Thể dục có thể giúp ích rất nhiều. Khi có thể ngồi một cách thoải mái là khi ta có thể bắt đầu tập thể dục.
Các thể dục tốt cho lưng là đi bộ, bơi, đạp xe tại chỗ. Nên tránh các loại thể dục cần phải xoay người, cúi người, hoặc bất cứ động tác nào là cho lưng đau thêm. Nếu hay bị đau lưng ta nên tập các động tác này thường xuyên.
Nếu bị chấn thương, đau dữ dội, hoặc nếu có kèm các triệu chứng thần kinh khác như tiêu, tiểu không tự chủ, tê, liệt một phần cơ thể, thì cần vào cấp cứu, hoặc gọi 911.
Thân mến
(714) 531-7930
Mục này chỉ nhằm giải đáp các thắc mắc về sức khỏe có tính cách tổng quát, cho các vấn đề cụ thể, chi tiết của từng bệnh nhân. Xin liên lạc với bác sĩ để được thăm khám trực tiếp.
Nhiều thông tin thiết thực và bổ ích khác về sức khỏe cũng được phát trên đài Radio Chuyện Sáng Chủ Nhật ở vùng Orange County, California, vào mỗi sáng Chủ Nhật từ 6 giờ đến 9 giờ, trong chương trình “Câu Chuyện Sức Khỏe Sáng Chủ Nhật.”
Nhiều thông tin sức khỏe bổ ích khác cũng có thể tìm thấy trong mục “Điểm Tin Sức Khỏe” trên báo Việt Tide mỗi Thứ Sáu, và trên các website www.nguyentranhoang.com và www.radiochuyensangchunhat.com.