Thursday, March 28, 2024

Nhức đầu do gan và máu

Bác Sĩ Đặng Trần Hào

Nhức đầu có nhiều nguyên nhân như phong hàn, phong nhiệt, thận… Kỳ này chúng ta tìm hiểu nhức đầu do gan, và máu.

Nhức đầu do gan 

Gan chủ về xơ tiết, coi sự phân bố dương khí của toàn thân, tượng trưng cho khí sinh phát của mùa Xuân. Một khi gan khí xơ tiết quá độ, gan dương gia tăng sẽ xuất hiện nhức đầu, choáng váng, chóng mặt, mắt đỏ, dễ chảy máu mũi.

Nói chung gan gây ra nhức đầu một bên và được chia ra ba loại nhức đầu:

1-Nhức đầu do gan khí uất (uất ức không xơ tiết được): Nhức đầu một bên, tức ở bên sườn, ngồi lặng thinh buồn rầu một mình, hay lợm giọng và ít xúc cảm, tức giang sườn, đầy hơi, ăn không tiêu, bụng đầy chướng. Lưỡi bình thường, rêu lưỡi trắng. Mạch  huyền.

Bài thuốc “Sài Hồ Xơ Gan:”
-Sài hồ 9 grs
-Bạch thược 6 grs
-Thanh bì 6 grs
-Xuyên khung 4 grs
-Hương phụ 6 grs
-Cam thảo 3 grs

2-Nhức đầu một bên do can hỏa thượng nghịch: Dễ giận, miệng đắng, nước tiểu ít và đậm đặc vàng, bón và mắt đỏ, khô cổ. Lưỡi đỏ và rêu lưỡi vàng. Mạch sác và huyền.

Bài thuốc “Long Đởm Tả Can Thang:”
-Long đởm thảo 6 grs
-Hoàng cầm 9 grs
-Chi tử 6 grs
-Trạch tà 6 grs
-Xa tiền tử 6 grs
-Mộc thông 6 grs
-Sanh địa 9 grs
-Đương qui 6 grs
-Sài hồ 6 grs
-Cam thảo 3 grs

3-Nhức đầu một bên lên tới đỉnh đầu do gan dương hữu dư: Chóng mặt thấy nhà cửa quay cuồng, ù tai, miệng đắng. Lưỡi đỏ và mịn, rêu vàng khô. Mạch sác và huyền.

Trong trường gan dương thượng nghịch này có thể gây ra nội phong. Muốn chữa trường hợp này phải bình gan và trừ phong tà, dùng bài “Sài Hồ Xơ Gan.”

Chống chóng mặt, ù tai, miệng khô thêm: Câu đằng, thạch quyết minh, linh dương giác, địa long.

Bài thuốc:
-Sài hồ 9 grs
-Bạch thược 6 grs
-Thanh bì 6 grs
-Xuyên khung 4 grs
-Hương phụ 6 grs
-Cam thảo 3 grs
-Câu đằng 9 grs
-Thạch quyết minh 9 grs
-Linh dương giác 9 grs
-Địa long 9 grs  

Nhức đầu do máu suy 

Nhức đầu do máu suy thường nhức đầu một bên và lúc đau, lúc không, mặt trắng xanh, hồi hộp, nhất là khi làm việc hối hả hay lên thang lầu, mắt nhìn không rõ, mất ngủ có khi thức trắng đêm không ngủ được. Lưỡi trắng lợt, rêu lưỡi trắng. Mạch khổng.

Để trị loại nhức đầu này phải dùng thuốc bổ máu. Nhưng dùng thuốc bổ máu không chưa đủ vì chúng ta mới chữa ngọn, chưa chữa gốc gây ra bệnh. Vì vậy người thầy thuốc phải tìm hiểu lý do gì gây ra mất máu, gây ra nhức đầu. Có thể do bao tử bị loét máu rỉ máu ra mỗi ngày một chút, chúng ta không để ý, tưởng là ăn rau hay hoa quả mà đi phân ra hơi xanh.

Nhưng nếu chúng ta ngửi mùi phân, sẽ thấy mùi tanh của máu, là chúng ta biết máu rỉ ra, hoặc chúng ta có thể dùng một loại giấy thử phân, xem máu có trong phân không? Nếu vì lý do bao tử thì chúng ta phải trị bao tử mới mong không bị thiếu máu và bệnh nhức đầu cũng ra đi.

Nếu vì tì khí suy không ăn uống đầy đủ để sinh máu, chúng ta phải trị tì khí giúp cho ăn uống tiêu hóa dễ dàng, sẽ sinh máu đầy đủ cho cơ thể.

Nếu thận khí suy cũng ảnh hưởng tới bao tử làm khó tiêu, chúng ta phải chữa thận khí. Thận khí suy thường gây ra nhức đỉnh đầu và thấy đầu trống rỗng hay đôi khi tê ở đỉnh đầu.

Phương pháp chữa: Kiện tì, hòa vị, nếu tì hư hàn thì ôn trung, kiện tì.

Bài thuốc:
-Sâm hoa kỳ 12 grs
-Bạch truật 9 grs
-Phục linh 9 grs
-Cam thảo 6 grs
-Bán hạ chế 9 grs
-Mộc hương 6 grs
-Sinh khương 3 lát
-Sa nhân 6 grs
-Trần bì 6 grs
-Ngũ vị tử 9 grs
-Đại táo 3 trái

-Nhân sâm: Bổ tì và bao tử.

-Bạch truật: Tiêu thấp trong bao tử, ngưng đại tiện lỏng.

-Phục linh: Thông thủy tích trong bao tử.

-Cam thảo: Phối hợp và điều động các vị thuốc.

-Sa nhân, mộc hương, trần bì, sinh khương: Bổ tì vị khí, kiện toàn tiêu hóa, giúp ăn ngon, ngưng đại tiện lỏng.

-Bán hạ: Chữa nôn mửa do tì vị hư hàn gây ra.

-Trần bì, ngũ vị tử: Bổ tì, kiện toàn tiêu hóa.

Nhức đầu do máu nghẹt 

Vì tất cả các đường kinh dương của tay và chân đều lên đầu, nên nếu đường đi của kinh mạch bị trở ngại hay bị nghẹt tại bất cừ nơi nào trên đầu thì sẽ sinh nhức đầu mãn tính, một nơi cố định và cảm thấy như dao đâm.

Trường hợp đau đầu này rất khó chịu và liên tục từ ngày nọ qua ngày kia, nhưng lại dễ chữa bằng cách tìm huyết thống điểm để khơi chỗ bị nghẹt cho máu lưu thông và châm cứu đề bổ hay tả tạng phụ thụ bệnh gây ra, sẽ giúp bệnh nhân hết bệnh máu chóng trong một vài lần châm cứu là hết hẳn.

Nhức đầu do bao tử gây ra 

Nhức đầu phía trước trán nhè nhẹ, ăn ít, ăn không thấy ngon, tinh thần mệt mỏi, hay ra mồ hôi. Nếu tình trạng này kéo dài vài năm có thể đưa tới trường hợp thiếu máu, mặt hơi trắng lợt. Rêu lưỡi dầy và trắng. Mạch trầm và trì.

Nguyên nhân do tì khí suy gây ra. Vì khí thuộc dương, khi khí suy làm mệt mỏi, lười biếng, nằm lên ngồi xuống nhiều lần, ăn không tiêu, đầy hơi, sình bụng, lười ăn, vì bao tử không đủ nóng để giúp sự tiêu hóa kiện toàn. Nếu tình trạng kéo dài không chữa trị sẽ thiếu máu, gây ra chóng mặt, nhức đầu phía trước trán và gây ra thấp làm chúng ta nặng nề đau nhức cùng mình, tay chân tê dại và có thể gây ra cholesterol và mỡ trong máu.

Để trị bệnh nhức đầu này, chúng ta có thể dùng bài “Quy Tì Thang,” trong đó có “Tứ Quân Tử Thang” để bổ tì khí, giúp ăn uống và tiêu hóa kiện toàn trở lại.

Nếu đau nhức, thêm: Độc hoạt, tần giao, đỗ trọng. (Bác Sĩ Đặng Trần Hào)

Giờ Giải Ảo trở lại với khán giả Người Việt TV

MỚI CẬP NHẬT