Friday, March 29, 2024

Những bài thuốc hòa giải

Bác Sĩ Đặng Trần Hào tốt nghiệp bác sĩ y khoa Đông Phương tại Samra University, Los Angeles, năm 1987, và được mời tham dự hội đồng State Board về Châm Cứu và Đông Dược. Mục này giúp cho ai muốn tìm hiểu về Đông Dược và muốn góp ý cho kho tàng Đông Dược phong phú hơn để phục vụ bệnh nhân. Quý vị có thể liên lạc bác sĩ qua email: [email protected] hoặc điện thoại (714) 714-0564 office và (714) 553-6183 cell.

Bác Sĩ Đặng Trần Hào

(Hình minh họa: Hsu Tsun-Hsu/AFP via Getty Images)

Hòa giải là khi còn phân vân bệnh ở trong (lý) hay ở ngoài (biểu). Ngoại cảm, bệnh thực, mạch thực hoặc biểu thực đã có bài Ma Hoàng Thang, hoặc biểu hư thì có bài Quế Chi Thang. Tuy nhiên nhiều khi ngoại cảm mà mạch lạc rất khó định thì ta phải dùng những bài thuốc có tính cách hòa giải như bài Tiểu Sài Hồ và bài Tiêu Diêu Tán.

Sau đây ta nên nhắc lại hai bài Ma Hoàng Thang và Quế Chi Thang:

1-Cảm hàn: Biểu thực, bệnh từ ngoài vào do phong hàn, sợ lạnh, nhức đầu, nhức toàn thân, không có mồ hôi, ho.

Rêu lưỡi mịn trắng. Mạch phù

Ma Hoàng Thang
-Ma hoàng 9 gram
-Quế chi 9 gram
-Hạnh nhân 9 gram
-Cam thảo 6 gram

Nếu nhức gia bạch truật 6 gram.

Nếu sợ lạnh, có mồ hôi thì gia quế bì 6 gram.

2-Cũng triệu chứng trên nhưng mạch phù, hoãn mà yếu ra nhiều mồ hôi thì dùng bài Quế Chi Thang

Quế Chi Thang
-Quế chi 9 gram
-Bạch thược 9 gram
-Sinh khương 9 gram
-Đại táo 2 trái
-Cam thảo 6 gram

Quế Chi Thang để cố biểu, không cho mồ hôi ra, vì mồ hôi ra thì tổn khí và mất nhiệt, trong khi đang lạnh mà mất thêm nhiệt thì sẽ lạnh thêm, bệnh thêm trầm trọng.

Như đã nói ở trên nếu không định được bệnh rõ ràng thì chúng ta dùng hai bài Tiểu Sài Hồ và Tiêu Diêu Tán để chữa phong hàn như sau:

Tiểu Sài Hồ Thang
-Sài hồ 9 gram
-Hoàng cầm 6 gram
-Bán hạ 3 gram
-Sâm hoa kỳ 3 gram
-Cam thảo 3 gram
-Đại táo 2 trái
-Sinh khương 1 gram

Bài này để chữa hàn tà xâm nhập vào kinh Túc Thiếu Dương (đởm). Đởm là phủ của gan, thuộc mộc, thuộc phong. Chư thống do gan (mỗi đau đều do gan). Phong dễ nhập gan trước. Ở đây hàn ta đụng vào kinh Thiếu Dương nên gọi là thương hàn. Triệu chứng hàn nhiệt vãng lai (nóng lạnh lui tới). Như sốt, đắng miệng, ho hen, mỏi mệt…

Ý nghĩa bài thuốc:

-Sài hồ giảm nhiệt, thông tam tiêu, thông túi mật.

-Hoàng cầm mát trung và thượng tiêu.

(Hình minh họa: Mike Clarke/AFP via Getty Images)

Theo Đông y, sài hồ thăng khí và hoàng cầm giáng âm để hòa giải âm dương cho hạ nhiệt không còn nóng lạnh lui tới nữa.

-Bán hạ hóa đàm và ói mửa.

-Sâm hoa kỳ để giúp sức cho bài thuốc.

-Sinh khương ấm và phát tán

-Đại táo nhập tì

-Cam thảo: hòa hoan và phối hợp các vị thuốc.

Gia giảm:

Nếu ngực nặng không ói gia thêm quả quất, hay quất bì.

Nếu khát bỏ bán hạ, thêm nhân sâm.

Nếu đau bụng bỏ hoàng cầm, thêm bạch thược.

Tiêu Diêu Thang
-Bạch truật sao 6 gram
-Phục linh 4 gram
-Đương qui 6 gram
-Bạch thược 4 gram
-Sài hồ 3 gram
-Gừng nướng 3 gram
-Bạc hà 3 gram
-Cam thảo 3 gram

Bài này cũng nhằm vào can hỏa, đau mình, rêm xương, ho hen, khô cổ, nóng lạnh vãng lai, sốt. Mạch phù, hoạt, hữu lực.

Ý nghĩa vị thuốc:

-Bạch truật, phục linh bổ khí.

-Đương qui, bạch thược bổ huyết.

-Sài hồ thanh nhiệt và thông tam tiêu.

-Bạc hà khai uất can, đởm.

-Cam thảo điều hòa các vị thuốc.

-Gừng nướng ôn trung tiêu.

Bài này thật tuyệt vời vừa bổ khí vừa bổ huyết trong khi dùng sài hồ và bạc hà để tản khí và thông khí.

Bài này dùng khoảng ba thang mà hết bệnh là bệnh cảm hàn từ ngoài do phong hàn tấn công vào. Nếu hết bệnh mà bệnh trở lại hoặc không hết bệnh là bệnh thuộc nội thương. [hp]

MỚI CẬP NHẬT