Cách đây chỉ chừng 10 năm, những người Việt sang Mỹ chơi đều nhận thấy rằng ở Mỹ không có xe hơi thì coi như… què! Muốn đi đâu cũng phải nhờ người thân chở. Dịch vụ vận chuyển công cộng thua xa Úc, Châu Âu, Nhật… Còn xe taxi thì… “mắc như quỷ!”
Nhưng chỉ vài năm trở lại đây thôi, mọi chuyện đã thay đổi, bởi một cái tên: Uber.
Ở Mỹ, trừ những người nào đang ẩn tu trên núi, hay đang sống nơi đồng quê xa xôi, cố né chốn phố thị ồn ào, hầu như ai cũng có nghe tới dịch vụ xe chở khách Uber. Phát triển dựa trên sự bùng nổ của những chiếc điện thoại di động đầy đủ tiện nghi, Uber đã trở thành một phương tiện vận chuyển mới cho những người không thích lái xe, hoặc không có điều kiện lái xe.
Dân nhậu ở khu Little Saigon đã “tới bến” và không muốn tự lái xe về vì sợ lãnh án DUI? Gọi cho Uber! Muốn đi ra phi trường về Việt Nam mà không có người nào rảnh chở đi giùm? Gọi cho Uber! Đi đến một thành phố mới không có người đón? Gọi cho Uber!
Có nhiều người tiên đoán rằng, chỉ vài năm nữa thôi, nếu không thay đổi, dịch vụ taxi ở Mỹ sẽ bị Uber “khai tử.” Bởi vì giá của Uber quá rẻ, và dịch vụ đưa đón nhanh chóng, thuận tiện hơn nhiều so với taxi. Và ngay thời điểm hiện tại ở Mỹ, hai từ “gọi Uber” đã thay thế cho “gọi taxi” như thuở còn ở Việt Nam.
Mô tả một cách nôm na, Uber là dịch vụ kết nối giữa người có xe sẵn sàng cung cấp dịch vụ chuyên chở với người có nhu cầu đi lại. Nếu hội đủ một số điều kiện, một người có một chiếc xe “ở không” sẽ trở thành một tài xế Uber. Những người có nhu cầu đi lại sẽ tìm ra họ trên mạng Internet, qua những chiếc điện thoại di động. Gọi xe, báo điểm đến, trả tiền đều trên mạng. Nhanh, rẻ, tiện lợi là vậy.
Có một điều mà ít người Việt mình biết đến, đó là ở Mỹ, Uber không phải là “một mình một chợ.” Đối thủ cạnh tranh nặng ký của Uber trong dịch vụ vận chuyển khách có tên là Lyft, được nhiều người Mỹ biết đến hơn là trong cộng đồng người Việt.
Lyft có hoạt động tương tự như Uber, nhưng không có nhiều “đầu xe,” không có mặt tại nhiều địa phương như Uber. Nhưng giá cả, và dịch vụ dành cho khách hàng thì không hề thua kém. Trang web www.ridester.com, chuyên về những dịch vụ xe chở khách, có một bài viết so sánh chi tiết giữa Uber và Lyft: vùng hoạt động, giá cả ứng dụng kết nối (app), cung cách phục vụ… để người sử dụng có thêm thông tin mà lựa chọn. Sau đây là một số chi tiết:
– Về vùng hoạt động: Đây dứt khoát là điểm mạnh của Uber, do đầu tư mạnh mẽ hơn Lyft. Uber có nhiều tài xế hơn, hoạt động ở nhiều thành phố hơn trên khắp nước Mỹ. Quan trọng hơn, Uber có mặt ở nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới, trong khi Lyft chỉ hoạt động trong nước Mỹ. Cụ thể, đến thời điểm Tháng Chín, 2017, Uber có mặt ở 58 quốc gia và hơn 300 thành phố trên toàn thế giới. Trong khi đó, Lyft chỉ hoạt động ở khoảng 75-80 thành phố lớn của nước Mỹ.
– Về mặt giá cả: Đây là lĩnh vực cạnh tranh gay gắt nhất giữa Uber và Lyft. Cả hai đều cố gắng chiêu dụ khách hàng bằng cách chào giá cước vận chuyển rẻ hơn đối phương. Cũng vì vậy, Uber và Lyft có giá cả rất tương tự, cho dù giá cả có thay đổi ở những thành phố khác nhau.
Cả hai công ty đều tính tiền khoảng $1 khi bắt đầu hành trình, rồi $1.5/mile và 0.25 cent/phút. Nếu tính chung một cách tổng thể, giá cước cho cả Uber và Lyft ở vào mức khoảng $2/mile, rẻ hơn nhiều so với taxi. Ở những thành phố lớn, mức giá sẽ cao hơn đôi chút.
Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng nên biết, đó là giá cước thay đổi trong những giờ “cao điểm.” Cả Uber lẫn Lyft đều tăng giá trong những giờ mà số lượng người đi cao hơn số lượng tài xế, thí dụ như giờ đi làm, giờ tan sở… Xét đến yếu tố này, thì Lyft có ưu thế hơn hẳn. Trong khi Uber có thể nâng giá trong giờ cao điểm đến 7, 8 lần, thì Lyft là vào khoảng hơn gấp đôi. Lưu ý rằng cả hai công ty đều báo cho khách hàng biết trước về việc tăng giá này, chứ không có “cắt cổ đột ngột!” Như vậy, ở trong giờ cao điểm, Lyft là sự lựa chọn ưu tiên của khách hàng.
Về mặt chi phí đối với tài xế, Uber được cho là lấy phí tài xế nhiều hơn so với Lyft. Do đó, tài xế thường có khuynh hướng lái cho Lyft nhiều hơn.
– Về chủng loại xe để khách hàng lựa chọn: Uber có nhiều lựa chọn hơn cho khách hàng, đặc biệt là những khách cần đi xe hơi sang trọng, cao cấp, thí dụ như khi thương gia đi làm việc. Cụ thể, Uber có UberPOOL là dịch vụ rẻ nhất, khi những khách hàng khác nhau có cùng tuyến đường cùng đi trên một chiếc xe. Kế đến là UberX, khách đi bằng xe bốn chỗ bình thường. Kế đến là Uber XL, khách đi bằng xe SUV sáu chỗ. Kế đến là UberSELECT, khách đi bằng xe sang trọng bốn chỗ. Rồi đến UberBLACK, khách đi bằng xe sang trọng và cao cấp bốn chỗ. Và sau cùng mắc nhất là UberSUV, khách hàng đi bằng xe SUV cao cấp sáu chỗ.
– Trong khi đó, những lựa chọn của Lyft là Lyft Line, tương tự như UberPOOL. Kế đến là Lyft, tương tự như UberX. Kế đến là Lyft Plus, tương tự như UberXL. Và sau cùng là Lyft Premier, tương tự như UberSELECT. Cao cấp hơn nữa thì không có.
– Dịch vụ hỗ trợ khách hàng: Có một thực tế… phũ phàng, đó là khi khách hàng ngày càng đông, thì cung cách phục vụ khách hàng của cả Uber lẫn Lyft đều có chiều hướng giảm. Cả khách đi xe lẫn tài xế đều muốn có sự hỗ trợ, giải đáp thắc mắc nhanh chóng từ công ty thông qua điện thoại, website, email… Trong lĩnh vực này, Lyft được đánh giá là tốt hơn Uber. Nhân viên của Lyft có vẻ thân thiện, thực sự quan tâm hơn trong khi giải quyết các vấn đề của khách hàng.
Câu chuyện về Uber và Lyft đại loại là thế. Khách hàng ở Mỹ vẫn luôn là thượng đế, khi có nhiều sự lựa chọn cho sản phẩm và dịch vụ. Uber và Lyft đang cạnh tranh ráo riết để thu hút khách hàng, và biến taxi thành… dĩ vãng!