Ngành Mai
Là một diễn viên sân khấu cải lương đất Bắc, quê quán ở Hà Nam Ninh, nữ nghệ sĩ Thanh Vy từng đóng vai Kiều Nguyệt Nga trước hằng bao khán giả miền Bắc. Thế mà sau 1975 khi vào Nam, cũng diễn vai Kiều Nguyệt Nga, cô lại có cảm tưởng như mới lần đầu lên sân khấu vậy.
Nữ nghệ sĩ Thanh Vy. (Hình: Bộ sưu tập của Ngành Mai)
Thật vậy, hôm đó là đêm đầu tiên Thanh Vy xuất hiện trước khán giả sành điệu của cải lương miền Nam, thì làm sao người nghệ sĩ không lo được, do bởi diễn trước những khán giả hoàn toàn mới, chẳng biết cảm quan thẩm mỹ, cái “gu” nghệ thuật có gì khác nhau không? Mặc dù cũng là khán giả yêu nghệ thuật, yêu sân khấu. Thanh Vy nói, “Em rất lo”! Nhất là diễn luôn mấy màn, khán giả ngồi xem nghiêm túc, khán phòng im phăng phắc. Ðến màn ba, lớp Kiều Nguyệt Nga sắp nhảy xuống sông quyên sinh, em ca bài xàng xê. Dứt bài ca là nhảy xuống sông. Khán giả vỗ tay muốn vở rạp. Ôi mừng quá đi thôi!
Rồi 20 năm sau một lần nữa, trên sân khấu nhà hát kịch Sân Khấu Nhỏ, nữ nghệ sĩ Thanh Vy lại cũng lo không kém lúc mới vô Nam, do bởi nhận một vai trò, mà dù người miền Nam rặt cũng chưa chắc ăn, nếu như không tìm hiểu, nghiên cứu thật kỹ lưỡng thì khó mà nhập vai được, đó là vai Bà Năm Trầu, một bà già trầu Nam Bộ.
Tuy đã sống hơn 20 năm ở miền Nam, đã nhiều lần gặp các bà già trầu trong Nam, nhưng lần này khi nhận vai diễn, Thanh Vy rất lo, nên ngoài phần tập dượt chung ở sàn tập, cô đã phải bỏ nhiều buổi đi ra chợ để quan sát các bà già trầu, đồng thời tiếp xúc với mấy bà bán trầu cau, để tìm hiểu thêm về cách ăn trầu, têm trầu, xỉa thuốc của các cụ, rồi về nhà tập thử, đến nỗi tối ngủ còn nằm mơ thấy mình nhai trầu đến… cứng hàm!
Do đạo diễn buộc phải ăn trầu thật, và bởi vì lần đầu mới tập ăn nên Thanh Vy bị say trầu. Ít ai biết được tối nào diễn vai bà Năm Trâu, Thanh Vy cũng như… người say. Ðàn ông say rượu, còn cô say… trầu, say đến chảy cả nước mắt vì cả đời chưa hề biết mùi trầu là gì. Xuất hát nào cũng vậy, trước giờ diễn hơn nửa tiếng Thanh Vy đã phải ăn trầu, nhổ bớt hai lớp nước đầu cho bớt say để cái cảm giác say nồng giảm đi chỉ còn như lâng lâng. Có người nói vui nhờ cái say lâng lâng ấy mà diễn xuất của Thanh Vy trong vai bà Năm Trầu dường như bay bổng hơn.
Thanh Vy làm người xem hết sức thú vị, vì một tính cách rất dễ thương của một bà lão. Bà Năm Trầu vừa xuất hiện đã lập tức gây sự chú ý. Giọng nói vang đầy âm sắc, cương quyết, dáng đi mạnh mẽ, nhanh nhẹn khác thường, tay cắp chiếc khay têm trầu, miệng nhai trầu bỏm bẻm… Một bà lão “rặt” Nam Kỳ đầy sức sống, thế mới lạ. Ngay từ phút đầu dường như Thanh Vy đã “tung hết” những dáng nét sắc cạnh của một bà lão sắc sảo, cương trực, không khoan nhượng và cũng hết sức cổ lỗ.
Có điều là đã trên hai mươi năm đứng vững trên sân khấu miền Nam, đã hòa điệu cùng các nghệ sĩ ở trong Nam, thì cốt cách của cô đào xứ Bắc ở cô vẫn chưa thể xóa nhòa, mà dường như nó còn làm tăng thêm phong vị rất đặc biệt trong diễn xuất của Thanh Vy.
Thanh Vy tâm sự: “Khi đọc kịch bản, thấy vai bà ngoại hay nên tôi rất quyết tâm. Dù lần nào cũng say vì trầu nhưng tôi rất thích vai này, và đã có gắng hóa thân cho vai diễn được thành công…”
