Ngành Mai
Nếu như đề cập đến những đôi vợ chồng trên sân khấu lẫn ngoài đời, người ta phải kể tên Diệu Hiền-Út Hậu, đôi nam nữ nghệ sĩ này vào nghiệp cầm ca với hai trường hợp riêng rẽ, để rồi nghệ thuật đưa đẩy, họ nên duyên chồng vợ với nhau cùng trên một sân khấu.
Ðào cải lương Diệu Hiền. (Hình: Bộ sưu tập của Ngành Mai)
Nữ nghệ sĩ Diệu Hiền quê quán ở Bạc Liêu, cha mất sớm, cô theo mẹ lên Sài Gòn sinh sống. Vì mê cải lương nên thường lân la đến đoàn Hoa Lan-Xuân Liễu thành lập tại một ngôi đình ở Ða Kao. Năm 14 tuổi trốn nhà đi theo gánh hát học múa, và đến năm 16 tuổi về đoàn Hoa Sen làm tỳ nữ.
Do nước da ngăm đen, mắt to, lông mi dài nên được người trong đoàn gọi là “Chà Cái.” Tuy rằng mang biệt hiệu như vậy, nhưng được tổ nghiệp cải lương chiếu cố, nên từ tỳ nữ một bước nhảy lên đào chánh.
Số là đào chánh Nguyệt Yến đóng vai nữ hoàng trong tuồng “Cánh Chim Bằng.” Lúc đoàn Hoa Sen lưu diễn ở Phan Rí thì đào chánh Nguyệt Yến bất ngờ rời khỏi đoàn, và trong lúc chưa tìm được đào thay thế thì có người đề nghị đưa đào tỳ nữ Diệu Hiền thay thế, bởi vì trong thời gian làm tỳ nữ cho nữ hoàng, Diệu Hiền đã thuộc hết vai tuồng của nữ hoàng rồi.
Biết như thế, bầu Bảy Cao rất mừng và quyết định cho Diệu Hiền thế vai chánh, nhưng rồi lại bị phản ứng của kép chánh Việt Kiều. Cũng may là tất cả anh chị em diễn viên trong đoàn thuyết phục được Việt Kiều chịu hát. Quả nhiên, khi Diệu Hiền ca khán giả nhiệt liệt vỗ tay khiến cho họ quên đi diễn xuất còn non của cô, và đêm hát giữ được khán giả, kể như là cô thành công.
Ðó là bước vinh quang bất ngờ nhứt của cuộc đời đi hát của Diệu Hiền. Năm sau 17 tuổi thêm một bước tiến nữa trong nghề nghiệp, Diệu Hiền đi đoàn lớn Thống Nhứt làm đào chánh đóng cặp với Út Trà Ôn, và thời gian sau Diệu Hiền kết duyên với nghệ sĩ Út Hậu.
Ðoàn Thống Nhứt rã gánh, Diệu Hiền về đoàn Tân Thủ Ðô Tấn Tài, ông bầu Tấn Tài là đệ tử nàng tiên nâu và Diệu Hiền sa vào nghiệp chướng này.
Thú chơi tai hại của loại “ma dược,” loại thuốc độc đã làm hằng vạn người sống mà như kẻ chết chưa chôn, vì sa ngã vô nó, cuộc đời bị thu ngắn tuổi thọ, và ngày đêm chỉ biết đào tiền để giải quyết cho cơn nghiện, tủi nhục cũng cam tâm, gia đình ruồng bỏ, nhân phẩm không còn, mà muốn dứt nó không phải dễ. Diệu Hiền nói như thế với một nhà báo, lúc cô nàng đã cai nghiện.
Nhà báo hỏi:
– Hiền đã dứt được bao lâu rồi, và động lực nào thúc đẩy Hiền “cai,” và có khó lắm không?
– Hiền thiệt thọ dứt hẳn khoảng 6 tháng nay. Còn hỏi động lực nào thúc đẩy thì có rất nhiều nguyên nhân. Hiền hứa với người thân rằng mình sẽ cai, nhưng tiếc rằng chưa có dịp thuận tiện cho Hiền thực hiện lời hứa. Thú thật lúc mà Hiền còn đa mang nó, Hiền không còn ham muốn gì hơn ngoài việc cứ mong đến giờ châm nó vào. Riết rồi Hiền không dám nhìn ai hết, gia đình cũng không dám về. Nhiều lúc khổ đến nỗi phải mua thuốc ngủ uống đỡ cho nó qua cữ. Và cứ mỗi lần như vậy Hiền bị nó hành hạ chịu không nổi.
– Rồi làm thế nào Hiền bỏ được?
– Nhờ má Sáu (bầu Sáu Hoa) kêu Hiền về đoàn Hoa Anh Ðào (Kim Chưởng) và hứa lo cho Hiền bỏ. Hiền nghĩ đây là cơ hội tốt nếu mình không nắm lấy thì sẽ không bao giờ có dịp nữa. Vì vậy mà Hiền nhận lời và đi theo má Sáu về trại.
– Thời gian bỏ có khó lắm không?
– Dĩ nhiên là nó vật vã hành hạ ghê lắm, nhưng mình cương quyết cắn răng chịu đựng qua tuần lễ đầu, đến ngày thứ tám trở đi thì nó nhẹ dần.
– Nó hành hạ Hiền như thế nào?
– Nó hành đủ thứ, không lúc nào nó để mình ngồi yên, trong người nó rũ rượi, tay chân rã rời. Còn đau bụng, nhức đầu nóng lạnh một ngày không biết mấy lần, sự nhức mỏi trong xương trong cốt. Con ma ghiền nó thường hay phá về đêm, nghĩa là suốt đêm nó không để mình ngủ yên phút nào.
– Chừng bao lâu nó hết phá?
– Cái ngày nó dứt hẳn không còn phá nữa phải trên 20 ngày. Có điểm đặc biệt trong lúc con ma ghiền đang phá, Hiền đi tắm thấy nó nhẹ đi, vì vậy nên Hiền thường ngâm mình dưới sông cho đỡ.
– Dư luận đồn rằng vì về hát cho Tấn Tài nên Diệu Hiền mới bị lôi cuốn “nghiện” theo anh ấy phải không?
– Nếu đổ trút trách nhiệm hết cho anh Tài thì không đúng mà trong đó phải nói là tại mình nữa, mình cương quyết thì ai ép mình được. Nhưng nguyên nhân bắt nguồn tại những lúc buồn, Hiền thường tâm sự với anh ấy; ban đầu còn giữ gìn, lần hồi không còn tự chủ được nữa và khi sa vào rồi biết được hậu quả tai hại của nó thì đã muộn. Tóm lại Diệu Hiền đã gian nan lắm mới “cai” được.
Cũng như nhiều cặp vợ chồng cải lương khác, Diệu Hiền-Út Hậu chia tay nhau, dù rằng đã có với nhau bốn mặt con. Không biết họ ly hôn lúc nào, trước hay là trong lúc Diệu Hiền nghiện ngập ma túy. Sau 1975, Diệu Hiền nối duyên với họa sĩ Cao Hữu Giáo. Mấy năm trước có bầu sô nào đó lo cho Diệu Hiền ra hải ngoại, và khán giả ở Mỹ có gặp lại Diệu Hiền trên sân khấu của một nhà hàng ở Santa Ana.
Người ta kể Diệu Hiền tâm sự như sau:
– Nhiều đêm ngẫm nghĩ lại nhớ đến lần gặp cuối cùng ở bệnh viện lúc Út Hậu sắp sửa từ giã mẹ con tôi. Ðôi mắt anh ấy như quyến luyến điều gì đó muốn nói với tôi. Vậy là đã hết một đời người. Ngày anh ấy giã từ cõi đời, tôi đã tới viếng anh lần cuối. Tôi uống ly rượu như Tần Quỳnh khóc bạn một lần vĩnh biệt không gặp nữa.
Út Hậu thì đã về với tổ nghiệp cải lương, còn Diệu Hiền thì không biết hoàn cảnh ra sao, ở đâu? Chớ vấn đề đi hát thì chắc là không rồi, bởi vì hầu hết đào kép cải lương đều nghỉ dài hạn, tìm nghề khác sinh sống.
