Pao Lâm
Dân gian có câu “có thờ có thiêng, có kiêng có lành” vì vậy, một chút chú ý về điềm lành và điều kiêng kị trong ngày Tết có thể sẽ giúp quý vị có một năm mới thật may mắn và sự tự tin cho một khởi đầu tốt lành.
Ban thờ Tổ tiên. (Hình: Ciao Travel cung cấp)
Ðiềm lành
-Hoa mai: Người xưa vẫn quan niệm rằng sau Giao thừa, nếu hoa mai (loại 5 cánh) nở thêm nhiều và đầy đặn thì đó là một điềm may. Và may mắn hơn nữa khi có một hoặc vài hoa 6 cánh.
-Hoa đào: Nếu như ở miền Nam, người dân đón Tết với cái nắng Xuân ấm áp và những cành mai tươi tắn sắc vàng thì ở miền Bắc vẫn có những cành hoa đào khoe sắc thắm để xua tan cái không khí lạnh lẽo xứ Bắc, và quan niệm đối với cây mai như thế nào thì cây đào cũng như thế ấy. Nếu hoa trổ bông có nhiều cánh kép (hoa kép) ba lớp (hàng) trên đài hoa và có hình dáng như bông hồng thì sẽ có nhiều phúc lộc, bởi vì mai và đào là hai thứ hoa phổ biến nhất và đã được coi là đại diện cho ngày Tết của Việt Nam.
Hoa đào ngày Tết. (Hình: Ciao Travel cung cấp)
-Cây quất: Cây cối đâm chồi nảy lộc vào mùa Xuân là lẽ tự nhiên, và nếu nhà quý vị sở hữu cây quất lá xanh tươi, nhiều lộc, nhiều lá và có thêm nhiều chồi xanh mọc thì năm đó sẽ có nhiều lộc. Nếu có đủ tứ quý: Quả chín, quả xanh, hoa và lộc thì sẽ may mắn và thành đạt cả năm.
-Chó lạ vào nhà: Các cụ xưa ngày có câu tục ngữ “Mèo vào nhà thì khó, chó đến nhà thì sang” nên đầu năm dường như những chú cún luôn được mọi người yếu mến chào đón, còn họ hàng nhà tiểu hổ lại thường bị cột hoặc nhốt lại để các anh chàng hay cô nàng không chạy rong chơi Tết để tránh chẳng may vào nhầm nhà nào thì khiến gia chủ nhà ấy bất an cả năm.
Chậu mai ngày Xuân. (Hình: Ciao Travel cung cấp)
Kiêng kỵ
Theo quan niệm trong ngày đầu năm (Nguyên Ðán) mà có nhiều điều tốt đẹp thì cả năm đó chắc chắn sẽ có nhiều điều may mắn. Do đó, theo dân gian người Việt có một số kiêng kị như sau:
-Mai táng: Ngày Tết Nguyên Ðán là ngày vui của mọi nhà, ngày mở đầu cho vận hội hanh thông của cả một năm, có ý nghĩa rất thiêng liêng. Gia đình phải tạm gác mối sầu riêng để hòa với niềm vui chung. Vì vậy có tục lệ cất khăn tang trong ba ngày Tết. Nhà nào có đại tang kiêng đi chúc Tết, mừng tuổi bà con, xóm giềng, ngược lại bà con xóm giềng lại cần đến chúc Tết và an ủi gia đình bất hạnh. Trường hợp gia đình có người chết vào ngày 30 Tháng Chạp mà gia đình có thể định liệu được thì nên chôn cất cho kịp trong ngày đó, đa số các gia đình kiêng để sang ngày đầu năm. Trường hợp chết đúng ngày Mùng Một Tết thì chưa phát tang vội, nhưng phải chuẩn bị mọi thứ để sáng Mùng Hai làm lễ phát tang.
Màu đỏ là màu may mắn của ngày Tết, ngay cả đối với thực phẩm.
(Hình: Ðỗ Dzũng/Người Việt)
-Cho lửa: Theo quan niệm lửa là đỏ, mang nghĩa may mắn. Cho người khác cái đỏ trong ngày Mùng Một Tết thì cả năm đó trong nhà sẽ gặp nhiều điều không may như làm ăn thua lỗ, trong nhà lủng củng, ra đường hay gặp tai bay vạ gió, nên các gia đình đều kiểm tra bình gas, bếp gas, bếp điện hay dự trữ củi lửa, chuẩn bị kỹ lưỡng để tránh phải đi xin lửa ngày đầu năm mới.
-Cho nước: Cũng như lửa, nước được ví như nguồn tài lộc trong câu chúc “tiền vô như nước,” nếu cho nước thì coi như mất lộc. Thường thì trước khi bước sang năm mới ở nông thôn nhà nào cũng lo đổ đầy nước vào bể, vào chum hoặc vại. Từ trong tâm thức người ta tin rằng năm mới đến sẽ đem theo của cải nhiều như nước. Chẳng thế mà sáng Mùng Một Tết rất nhiều nhà thời xưa hay thuê người gánh nước đến. Họ được mừng tuổi đôi ba hào, thế là cả chủ nhà lẫn người quẩy thuê cả năm sẽ đều may mắn.
Chọn một cành đào lấy hên cho ngày Tết. (Hình: Ðỗ Dzũng/Người Việt)
-Quét nhà: Vì người Việt Nam cho rằng nếu quét nhà trong ba ngày đầu năm mới thì Thần Tài sẽ đi mất, tiền bạc sẽ không đến được với gia đình, và hiển nhiên nó mang lại điềm xấu, không may mắn.
Theo một điển tích của Trung Quốc, trong “Sưu thần ký” có chuyện người lái buôn tên là Âu Minh đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần cho một người hầu tên là Như Nguyệt, đem về nhà được vài năm thì Âu Minh ăn nên làm ra giàu to. Một hôm, nhân ngày Mùng Một Tết, Âu Minh đánh Như Nguyệt, nó sợ quá chui vào đống rác, có người lái buôn không biết, mang rác đổ đi, từ đó nhà Âu Minh lại nghèo đi. Kể từ đó mọi người kiêng tránh quét nhà, đổ rác trong mấy ngày Tết.
Vì có tục kiêng quét nhà đổ rác ba ngày Tết, sợ rằng sẽ quét hết tiền bạc, vận đỏ ra khỏi nhà, nên ngày 30, dù bận rộn đến đâu mọi người cũng phải dọn dẹp nhà cửa, vườn tược, bàn thờ sạch sẽ trước lúc giao thừa và những ngày Tết thì mọi người phải hết sức giữ gìn nhà cửa không vứt rác bừa bãi.
Ở miền Nam, sau khi quét dọn phải cất hết chổi, nếu trong ngày Tết bị mất chổi có nghĩa là năm đó nhà sẽ bị trộm vào vét sạch của cải.
-Vay mượn và trả nợ: Chỉ trong hoàn cảnh túng thiếu hoặc thực sự cấp bách, người ta mới nghĩ đến chuyện vay mượn tiền bạc hoặc đồ dùng vào dịp năm mới. Và đây là vấn đề khá tế nhị mà người Việt luôn quan tâm, chú ý để tránh làm mất lòng nhau. Vì vậy mà người xưa quan niệm không nên vay tiền hoặc đồ đạc vào những ngày đầu năm mới, điều đó có thể làm chúng ta rơi vào cảnh túng thiếu cả năm, không may mắn.
Hoa mai cũng đem lại may mắn cho ngày Tết. (Hình: Ðỗ Dzũng/Người Việt)
-Ăn thịt chó, cá mè, thịt vịt: Nếu ăn những thứ này vào dịp đầu năm hay đầu tháng sẽ bị xui cả năm hoặc cả tháng.
-Làm vỡ các đồ vật: Ông bà ta quan niệm “vỡ” và “bể” là những từ tạo nên sự chia cắt, đứt lìa, đó có thể là vật dụng trong nhà hoặc thậm chí là các mối quan hệ trong gia đình và xã hội. Ðó thật sự là những điều không tốt và không ai mong muốn xảy ra trong đầu năm mới. Do đó, người già thường khuyên con cháu trong những ngày này phải hết sực cẩn trọng để tránh làm vỡ bát đĩa, ấm chén.
Năm mới là dịp gặp gỡ, giao thiệp và mọi người chỉ gửi đến nhau những lời chúc tốt đẹp, những cử tri quan tâm mà tránh việc nói những điều rủi ro hoặc xúi quẩy trong dịp Tết để mong cả năm được may mắn và luôn gặp điều may.
-Ra đường vào ngày xấu: Theo quan niệm của ông cha ta thì ngày mồng 5 Tháng Giêng Âm Lịch là ngày nguyệt kỵ “Mùng năm, mười bốn, hăm ba/Ði chơi còn thiệt nữa là đi buôn,” người Việt thường tin rằng ngày này không thích hợp cho xuất hành hay các cuộc du Xuân.
-Mặc quần áo màu trắng, đen: Năm mới là thời điểm mà mọi người mong muốn những điều tốt lành nhất đến với bản thân, gia đình. Theo quan niệm của người xưa, màu trắng và đen là màu của tang lễ, chết chóc, vì vậy những ngày đầu năm thì nên chọn những trang phục với những màu sắc sặc sỡ và thu hút sự chú ý, tạo nên sự phấn khởi và vui vẻ để đón chào năm mới, như: màu hồng, đỏ, vàng, xanh…
Những điều kiêng kỵ đôi khi chỉ mang yếu tố tâm lý. Tuy vậy, những điềm lành và điềm gở đã góp phần không nhỏ cho những gam màu ngày Tết thêm sinh động và tràn ngập vui tươi. Mong rằng mùa Xuân đến sẽ mang niềm vui và tài lộc cho mọi nhà.
CIAO TRAVEL
Add: 1st Floor, 3 Phan Huy Ich Street, Hanoi, Vietnam
Tel: 84 4 39290270; Fax: 84 4 39290271
E-mail: [email protected]
Website: www.ciaotravels.com
