WASHINGTON (AP) – Trong một quyết định gây phản ứng chính trị dữ dội, Tổng Thống Barack Obama hôm Thứ Tư bác bỏ dự án đường ống dẫn dầu từ Canada sang Hoa Kỳ, nói rằng chưa có đủ thời gian để nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi kỳ hạn do phía Cộng Hòa đưa ra sắp hết. Ông Alex Pourbaix (trái), chủ tịch công ty TransCanada Corp., nói về dự án đường ống dẫn dầu trong cuộc họp báo ở North Dakata. Kế bên là Thượng Nghị Sĩ John Hoeven (Cộng Hòa-North Dakota). (Hình: AP Photo/James MacPherson)
Quyết định này của tổng thống không có nghĩa là dự án “Keystone XL Pipeline” bị bỏ, nhưng bị trì hoãn, và ông không phải đưa ra một quyết định khó khăn trước kỳ bầu cử tổng thống vào Tháng Mười Một.
Ngay lập tức, tuyên bố của tổng thống tạo ra một “cơn bão” chính trị trên mọi phương diện, nhất là đối với các ứng cử viên tổng thống đảng Cộng Hòa đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử sơ bộ tại tiểu bang South Carolina. Tuyên bố này cũng tạo ra một cảm giác khó chịu cho quốc gia láng giềng phía Bắc, một đồng minh thân cận của Mỹ.
Ðối với cử tri Mỹ đang cần việc làm, đường ống dẫn dầu giữa Mỹ và Canada là một biểu tượng tạo ra việc làm theo quan điểm của đảng Cộng Hòa. Tuy nhiên, Tổng Thống Obama nói rằng an toàn công cộng và môi trường cũng phải được cân nhắc khi thực hiện dự án.
Dự án do công TransCanada Corp. có văn phòng tại Calgary thực hiện sẽ dẫn dầu hỏa làm từ cát ở phía Tây Canada xuống tới Texas, qua sáu tiểu bang. Ðường ống có chiều dài 1,700 dặm.
Ông Obama đã cho biết phản đối dự án, vào lúc này, cho tới khi phía hành pháp xem xét kỹ lưỡng và đề nghị đường ống đi qua hướng khác nhằm tránh một số khu đất thiên nhiên cần được bảo tồn ở Nebraska. Cho đến này, đường ống mới vẫn chưa được đề nghị. Tuy nhiên, ông Obama vẫn muốn đưa ra quan điểm của mình trước ngày hết hạn 21 Tháng Hai mà ông đạt được với phía Cộng Hòa trong khi thảo luận dự luật giảm thuế.
Lần này, dự án vẫn sẽ được thực hiện, trừ khi ông Obama lên tiếng bác bỏ vì không có lợi cho quốc gia. Ông Obama đã làm vậy và gặp nhiều phản đối.
“Quyết định này không phải là một đánh giá đúng sai về đường ống dẫn dầu, nhưng là một hành động phản đối tự nhiên đối với kỳ hạn của Quốc Hội đồng thời làm cho Bộ Ngoại Giao không phải thu thập thông tin về dự án và cùng lúc bảo vệ người dân Hoa Kỳ,” Tổng Thống Obama nói trong một thông báo. “Tôi rất thất vọng vì phía Cộng Hòa ép tôi phải đưa ra quyết định này.”
Phía Cộng Hòa phản ứng gay gắt.
“Tổng Thống Obama ‘giết’ hàng chục ngàn việc làm của người Mỹ và chuyển an ninh năng lượng sang tay người Trung Quốc. Không còn từ nào có thể được dùng để diễn tả hành động này. Tổng thống ‘bán đứng’ người dân Mỹ vì lý do chính trị,” Dân Biểu John Boeher (Cộng Hòa-Ohio), chủ tịch Hạ Viện, nói.
Ông cho rằng đường ống dẫn dầu này sẽ tạo ra việc làm cho người Mỹ.
Nhà lãnh đạo đảng Cộng Hòa ở Hạ Viện tuyên bố: “Cuộc chiến này chưa chấm dứt,” cho thấy phía Cộng Hòa có thể một lần nữa “đẩy” tổng thống phải đưa ra quyết định về dự án này. (Ð.D.)