Bầu cử đảng Cộng Hòa
Nguyễn Văn Khanh (tường trình từ Des Moines cho Người Việt)
DES MOINES, Iowa (NV) – Cả ba ứng viên đang dẫn đầu những cuộc thăm dò tại Iowa không cần phải chiến thắng vẻ vang, vì cuộc bầu cử “caucus” ở tiểu bang này chỉ là bước đầu tiên cho một loạt những cuộc vận động trước khi kết thúc ở Tampa Bay, Florida, nơi đảng Cộng Hòa chọn để tổ chức đại hội đảng và chính thức giới thiệu người được đề cử ra tranh chức tổng thống vào cuối Tháng Tám năm nay.
Ứng cử viên Mitt Romney được coi là người có nhiều triển vọng đứng đầu tại Iowa. (Hình: Jewel Samad/AFP/Getty Images)
Phải nói rõ hơn như thế này: Ðương nhiên ai cũng muốn thành công ở Iowa, nhưng tất cả đều biết cuộc vận động vẫn còn rất dài, một mình Iowa chưa đủ để đảng Cộng Hòa lấy được ghế tổng thống mà phía Dân Chủ đang nắm giữ. Chiến thắng ở Iowa chỉ để giúp những người về đầu cơ hội được cử tri cùng đảng ở các tiểu bang khác chú ý đến nhiều hơn, và là cơ hội để kêu gọi những người ủng hộ bỏ tiền – hay bỏ thêm tiền – cho cuộc đua chính trị.
Ông Mark Smith, chiến lược gia bốn năm trước đây từng giúp cho Thượng Nghị Sĩ John McCain ở vòng sơ bộ, là người ủng hộ ý kiến này. Ông cho rằng bất kể ai dẫn đầu, “ba người về nhất nhì ba sẽ có cơ hội hơn những người khác,” nhưng nếu bảo đã đến rất gần với mục tiêu được đảng đề cử thì… “còn khuya!!!”
Dựa vào kết quả các cuộc thăm dò được phổ biến sáng ngày tiểu bang Iowa bầu “caucus,” ông Smith cho rằng “Ông Mitt Romney sẽ thu hút được nhiều người bỏ tiền cho cuộc vận động hơn trước,” ông Ron Paul sẽ có cơ hội “tiếp tục cuộc đua,” và nhân vật mới nổi là cựu Thượng Nghị Sĩ Rich Santorum của tiểu bang Pennsylvania “sẽ dùng kết quả ở Iowa để làm bàn đạp, tiến tới ở các tiểu bang khác”.
Cuộc bầu cử tại Iowa “chỉ là bước đầu, chưa hẳn đã quyết định được gì hết,” ông Smith nói tiếp. Ông kể lại chuyện xa xưa: Từ 1980 đến giờ, “sáu người thắng Iowa nhưng chỉ có ba người được đảng Cộng Hòa đưa ra tranh ghế tổng thống”. Năm 1980, ông George Bush “bố” thành công vẻ vang ở Iowa, nhưng người được đảng chọn lại là cựu Thống Ðốc Ronald Reagan của tiểu bang California; gần nhất là chuyện vẫn chưa ai có thể quên: Ông Mike Huckabee bất ngờ lãnh giải Iowa 2008, hơn ông McCain tới 22% số phiếu, nhưng cuối cùng ông thống đốc tiểu bang Arkansas dừng lại ở Iowa chứ không đi xa hơn được nữa.
Một số quan sát viên bầu cử đang có mặt ở Iowa cũng bày tỏ ý kiến tán thành những điều ông Smith trình bày, nhưng ông Gregory Miller của Viện Thăm Dò Gallup nhắc nhở mọi người “đừng quên sau Iowa sẽ là New Hampshire,” nơi ông Romney “chưa đánh đã nắm phần đắc thắng”. Ðây là tiểu bang mà bốn năm trước ông Romney đã dồn hết nỗ lực, nhưng không thành công, lần này với dàn cổ động viên địa phương ngày một hùng hậu hơn trước, New Hampshire mặc nhiên được công nhận là “lãnh địa” của ông Romney. Chính điều này khiến nhiều ứng cử viên Cộng Hòa lên tiếng nói trạm dừng chân kế tiếp của họ sẽ là South Carolina, không bận tâm đến chuyện sẽ xảy ra ở New Hampshire.
Với cái nhìn mang tính chiến lược, ông Steve McMahon – từng ở trong ban tham mưu của bà Hillary Clinton – lại đưa ra nhận xét hoàn toàn khác, bảo rằng các chính trị gia Cộng Hòa “sai lầm khi bỏ ngõ New Hampshire”. Ông McMahon giải thích: “Ðể cho một người có cả lực lượng hậu thuẫn hùng hậu và nhiều tiền vận động như ông Romney thành công liên tiếp ở Iowa và New Hampshire, lúc đó ‘muốn bắt cho kịp cũng khó khăn lắm, đừng nói chi đến chuyện qua mặt.’”
Ðiều ông McMahon trình bày không làm nao núng chiến lược vận động tranh cử của một số ứng viên Cộng Hòa, chẳng hạn như bà Michele Bachman, sáng nay còn nói với đài CNN rằng ngay sau Iowa “cả gia đình tôi đã mua vé máy bay để đi South Carolina vận động”. Bà dân biểu của tiểu bang Minnesota cũng vững tin chắc chắn sau kết quả ở Iowa “cử tri sẽ bảo nhau chỉ mình tôi là người có thể đánh bại được ông Obama”. Ngay cả cô Julie Gillard, đặc trách báo chí của bà, cũng đưa ra lời phát biểu rất mạnh mẽ: “Cuối năm nay nước Mỹ sẽ có nữ tổng thống đầu tiên.”
Trong khi đó, tin đồn chính trị từ thành phố Chicago, nơi Ủy Ban Vận Ðộng Tái Tranh Cử Cho Tổng Thống Barack Obama đặt trụ sở, cho biết ngay giờ phút này, mọi mũi dùi đều nhắm vào ông Mitt Romney, vì cựu thống đốc tiểu bang Massachussetts là người “hầu như chắc chắn sẽ được phía Cộng Hòa đề cử”. Tin đồn chính trị này có vẻ không sai, vì giới thạo tin ở Washington, DC kể lại, có lần, chính ông cố vấn David Axelrod của đảng Dân Chủ nói với người dưới quyền rằng “đối thủ chính trị sáng giá nhất ở phía đảng Cộng Hòa chính là ông Romney chứ chẳng là ai khác cả”.
Ðúng sai chưa biết, chỉ thấy sáng nay ông Romney kêu gọi cử tri Cộng Hòa ở Iowa đừng quên đi bỏ phiếu, nói thêm ông cám ơn sự ủng hộ mọi người dành cho ông, nhưng “đường vẫn còn rất dài trước khi chúng ta biết được kết quả”.
Những cuộc bầu cử sơ bộ kế tiếp của đảng Cộng Hòa
-New Hampshire (10 Tháng Giêng): Ông Mitt Romney đang dẫn đầu, bỏ xa các ứng viên khác. Nếu vì bất kỳ lý do gì ông Romney thất bại ở New Hampshire, hy vọng được đảng đề cử gần như không còn nữa.
-South Carolina (21 Tháng Giêng): Cả ông Rick Perry và bà Michele Bachman đều đặt hy vọng ở South Carolina, đặc biệt Thống Ðốc Perry là người xuất thân ở miền Nam, được xem là niềm hãnh diện của toàn vùng vì làm thống đốc lâu năm nhất tại tiểu bang Texas. Ðây cũng là nơi một số ứng cử viên loan báo quyết định rời cuộc đua, có thể người đầu tiên sẽ là bà Bachman.
-Florida (31 Tháng Giêng): Nếu thắng ở Iowa, New Hampshire và South Carolina, ứng cử viên dẫn đầu ở Florida sẽ là người đại diện cho đảng Cộng Hòa tranh chức tổng thống. Trong trường hợp người thắng là một nhân vật đầy bất ngờ, cuộc đua sẽ tiếp tục ở những tiểu bang khác.
-“Super Tuesday” (6 Tháng Ba): Hồi năm 2008, có 24 tiểu bang tổ chức bầu sơ bộ cùng một ngày, lần này chỉ còn 10 tiểu bang mà thôi. Cử tri và giới truyền thông bắt đầu nói tới nhân vật có triển vọng được chọn đứng vị trí phó tổng thống.
-Pennsylvania và New York (24 Tháng Tư): Hai tiểu bang có tổng số đại biểu cao nhất, sẽ tổ chức bầu cử sơ bộ cùng ngày với ba tiểu bang nhỏ khác.
-California (5 Tháng Sáu): Với 172 đại biểu, tiểu bang quan trọng miền Tây sẽ chấm dứt các cuộc vận động sơ bộ. Nếu sau California vẫn chưa một ứng cử viên nào có được 1,150 phiếu đại biểu cần có, lúc đó phải đợi đến đại hội đảng ở Tampa Bay, Florida, diễn ra từ ngày 27 đến 30 Tháng Tám, mới biết chính xác ai đại diện đảng Cộng Hòa tranh cử với Tổng Thống Barack Obama.