Lương cao, lương thấp đều tuyển thêm người
WASHINGTON (AP) –Với mức tuyển người đáng kể nhất từ đầu năm ngoái tới nay, nước Mỹ gia tăng thêm 243,000 việc làm trong tháng 1, nhiều hơn hẳn so với dự đoán của các nhà kinh tế.
Mức thất nghiệp sụt xuống chỉ còn 8.3%, thấp nhất trong 3 năm nay.
Tốc độ tuyển người gia tăng khắp các mức lương, từ những việc làm lương thấp tới việc lương cao. Ngành dịch vụ chuyên môn, lương cao, tăng thêm 70,000 việc làm, nhiều nhất trong 10 tháng. Ngành hãng xưởng sản xuất tăng thêm 50,000 việc làm, nhiều nhất trong 1 năm.
“Ðây là tường trình khả quan về việc làm, dù là nhìn dưới bất kỳ góc độ nào,” Giáo Sư Brian Bethune, đại học Amherst College, đánh giá.
Những con số này có thể có ảnh hưởng lớn về chính trị. Niềm hy vọng tái đắc cử của Tổng Thống Barack Obama bị lệ thuộc vào tình hình kinh tế, và con số thất nghiệp này là thấp nhất từ tháng 2, 2009 tới nay, trước khi Obama nhậm chức.
Tổng Thống Obama dùng ngay con số này để thuyết phục cử tri là giải pháp của chính quyền ông cho tình trạng việc làm là giải pháp đúng và họ nên cho ông thêm nhiệm kỳ 4 năm nữa để hoàn toàn khôi phục kinh tế.
Ðối thủ Cộng Hòa của ông nói ngược lại, rằng con số này tuy hay nhưng chưa đủ. “Chúng tôi có thể làm còn tốt hơn,” ứng cử viên Mitt Romney, hiện dẫn đầu phía Cộng Hòa, nói.
Thị trường chứng khoán cũng được người ta đổ tiền vào, khiến giá cổ phiếu lên nhanh trong kỳ đầu năm, nhanh nhất 15 năm nay. Ðây là dấu hiệu các nhà đầu tư tin tưởng vào tương lai tốt đẹp của nền kinh tế, và họ rút tiền từ bên trái phiếu nhà nước ra và bỏ vào chứng khoán.
Chỉ số Dow Jones vọt lên 150 điểm, lên tới 12,855, và có thể vượt qua mức cao nhất từ trước khi có vụ khủng hoảng tài chính 2008.
Chỉ số Nasdaq cũng ngấp nghé gần mức cao kỷ lục từ 2000 tới nay.
Con số 243,000 việc làm mới tạo ra, cao hơn hẳn ước tính trước đó của các kinh tế gia, là 155,000, theo FactSet. Có những nhà kinh tế còn tiên đoán những con số nhỏ hơn nữa.
Mức thất nghiệp 8.3% là giảm 0.2% so với 8.5% của tháng 12. Ðây cũng là tháng thứ 5 liên tiếp mức thất nghiệp giảm, lần đầu tiên chuyện này xảy ra từ năm 1994.
Con số việc làm tạo ra được tính từ một cuộc thăm dò các công ty lớn và cơ quan chính quyền. Tỷ lệ thất nghiệp được tính từ một cuộc thăm dò dân chúng.
Cuộc thăm dò dân chúng cho thấy thêm nhiều con số lạc quan nữa: 631,000 người nói họ mới tìm được việc làm trong tháng 1. Số người thất nghiệp tụt xuống còn 12.8 triệu, mức thấp nhất 3 năm nay.
Không những tỷ lệ thất nghiệp giảm, mà số người trở lại lực lượng lao động cũng tăng, chứng tỏ tỷ lệ này không giảm vì người ta bỏ cuộc.
Có tới 1/4 triệu người, trước đây từng bỏ cuộc, nay trở lại trong lực lượng lao động và đi tìm việc làm. Nếu kể cả những người chỉ có việc bán phần, con số “underemployed” – gồm người thất nghiệp hoặc làm dưới mức mình muốn – cũng giảm, từ 15.2% trong tháng 12, xuống 15.1% trong tháng 1.
Tổng Thống Obama trong một diễn văn ở Arlington, Virginia, cho biết nền kinh tế tư nhân gia tăng thêm 3.7 triệu việc làm trong 23 tháng qua. Ông công nhận là vẫn còn nhiều người chưa có việc, hoặc chỉ có việc bán phần.
“Nhưng nền kinh tế đang mạnh thêm,” Obama nói. “Cuộc phục hồi đang nhanh lên. Chúng ta phải làm tất cả mọi thứ để giúp cuộc phục hồi tiếp tục. Chúng ta không thể trở lại những chính sách cũ đã dẫn tới trì trệ kinh tế, và chúng ta không thể để Washington cản đường cuộc phục hồi kinh tế.”
Ông kêu gọi đảng Cộng Hòa trong Quốc Hội gia hạn việc giảm thuế an sinh xã hội. Nếu Quốc Hội không gia hạn, việc giảm thuế này sẽ hết hạn ngày 29 tháng 2.
Số việc làm có thêm được trong tháng qua trải dàn khắp nền kinh tế. Ngay cả ngành xây cất cũng có thêm 21,000 việc làm trong tháng 1, một phần nhờ Mùa Ðông ấm áp.
Ngành khách sạn nhà hàng có thêm 44,000 việc làm. Ngành bán lẻ có thêm 11,000 việc làm. Các cơ quan nhà nước liên bang, tiểu bang, và địa phương, giảm 14,000 việc làm, trong khi các cơ quan tư nhân gia tăng 257,000 việc làm. (H.N.V.)