Thursday, March 28, 2024

Tiền bạc càng ngày càng đóng vai trò quan trọng trong bầu cử

 


Super PAC – người khổng lồ trong cuộc tranh cử tổng thống


Hà Tường Cát/Người Việt


Trong những tháng đầu của cuộc tranh cử nội bộ đảng Cộng Hòa, nhiều người tin tưởng cựu Thống Ðốc Mitt Romney cuối cùng sẽ là ứng cử viên của đảng Cộng Hòa đương đầu vói Tổng Thống Barack Obama trong cuộc tổng tuyển cử tháng 11.









Một quảng cáo đả kích Romney, do Super PAC mang tên “Winning our Future” tung ra để ủng hộ cựu Chủ Tịch Hạ Viện Newt Gingrich. (Hình: Salon)


Một yếu tố quan trọng là ông Mitt Romney gây quỹ được $24 triệu cho cuộc tranh cử, vượt xa các đối thủ. Căn cứ trên tiền bạc ứng cử viên thu được, người ta có thể đánh giá chính xác về tầm mức ủng hộ của cử tri và sự tín nhiệm của các giới tài phiệt ảnh hưởng đến cuộc bầu cử. Vì vậy, theo một thăm dò, các ứng cử viên đã phải sử dụng từ 1/4 đến 1/2 thời gian cho việc gây quỹ.


Vận động tranh cử ai cũng hiểu là cần rất nhiều tiền, bao gồm tốn kém về di chuyển của ứng cử viên, tiền đài thọ nhân viên ban tranh cử và trả cho các dịch vụ tư vấn, chi phí về quảng bá đến các cử tri như bích chương, quảng cáo trên báo chí, truyền thanh, truyền hình và nhiều chi tiêu hợp pháp khác. Ở Anh, quảng cáo vận động truyền hình là miễn phí cho các đảng nhưng tại Hoa Kỳ đây là chi phí lớn nhất, đặc biệt trong phạm vi tranh cử toàn tiểu bang hay toàn quốc.


Làm lệch cán cân trong chuyện tiền bạc, là sự ra đời của các Super PAC, tạm dịch là Siêu ủy Ban Vận Ðộng Chính Trị. Trong khi một ứng cử viên bị giới hạn mức tối đa tiền nhận từ mỗi người ủng hộ, Super PAC là những tổ chức có quyền vận động tài chính vô giới hạn và chi dụng cho việc ủng hộ ứng cử viên một cách gián tiếp. Theo định nghĩa Super PAC là “Ủy ban chi dụng độc lập” và chỉ được phép gián tiếp ủng hộ ứng cử viên.


Super PAC không được phép trực tiếp phối hợp ứng cử viên hay đảng của ứng cử viên trong công tác gây quỹ và không được dùng tiền gây quỹ đóng góp hay chi tiêu cho ban vận động. Nhưng điều ấy không ngăn cản các phụ tá của ứng cử viên tách khỏi ban vận động để thành lập các Super PAC “độc lập”. Super PAC phải báo cáo chi thu cho FEC nhưng nếu nguồn tài chính là không hợp pháp để đóng góp thì cũng vẫn có thể tìm một cách chuyển qua những tổ chức bất vụ lợi vô danh để vào Super PAC.


Super PAC ra đời là do kết quả từ hai phán quyết của Tối Cao Pháp Viện năm 2010. Phán quyết thứ nhất về vụ Citizen United v. FEC (Citizen United kiện Ủy Hội Bầu Cử Liên Bang), đảo ngược việc cấm sử dụng ngân quỹ công ty và công đoàn vào chính trị, mở cửa cho sự sử dụng những khoản tiền này cho quảng cáo chính trị nghĩa là bao gồm loại hình thức quảng cáo truyền hình tốn tiền nhiều nhất. Phán quyết thứ hai, SpeechNow.org v. FEC (SpeechNow.org kiện Ủy Hội Bầu Cử Liên Bang) nói rằng cấm ủng hộ tiền cho những tổ chức chi dụng độc lập (Super PAC) là vi hiến.


Ðây là kỳ bầu cử tổng thống đầu tiên Super PAC đóng một vai trò quan trọng. Một trường hợp điển hình, Super PAC mang tên ‘Restore Our Future’ đã chi khoảng $3 triệu để chạy những quảng cáo truyền hình nhằm đề cao Mitt Romney và đánh phá Newt Gingrich tại Iowa. Kết quả Gingrich từ chỗ đang lên đã mất uy tín và sút giảm mức ủng hộ nặng nề vào thời gian cuối trước bầu cử. Trong ‘Restore Our Future’ có nhiều cựu phụ tá trong ban tranh cử của Romney và chính Romney không bị tai tiếng vì phải ra mặt tấn công đối thủ bằng hình thức tiêu cực.


Và ngược lại, sau New Hampshire, Super PAC “Winning Our Future” ủng hộ Newt Gingrich nhận được $5 triệu của tỷ phú sòng bài Sheldon Adelson. Super PAC này dồn tiền vào quảng cáo chống Romney, và kết quả là Romney bị lung lay rồi thua ở South Carolina.


Michael Beckel thuộc tổ chức phi đảng phái Center for Reponsive Politics ở Washington nói rằng Super PAC là một thứ “kỵ binh” hỗ trợ cho ứng cử viên, một phương tiện của giới giầu và có lợi ích đặc biệt can thiệp vào bầu cử, tự do hành động và đồng thời cũng quảng bá cho chính mình. Theo ông nhiều Super PAC đã tập trung được, hoặc sẽ thu góp được, hàng chục thậm chí hàng trăm triệu dollars. Cho đến nay đã có 150 tổ chức đăng ký là Super PAC và ứng cử viên nào không có hai hay ba Super PAC lớn ủng hộ sẽ rất thua thiệt trong cuộc tranh cử.


Trong hoàn cảnh đó, nhiều ý kiến cho rằng Super PAC là điều sẽ tác hại cho nền sinh hoạt dân chủ vì ảnh hưởng của tiền bạc, ngoài ra cụ thể sẽ có nhiều đánh phá bẩn đối với ứng cử viên. Nhưng cũng có ý kiến bênh vực cho là Super PAC có thể có những hiệu quả tích cực như thêm nhiều quảng cáo sẽ khiến cử tri chú ý hơn, quan tâm đến chính trị hơn và đi bầu đông hơn.


 

MỚI CẬP NHẬT