WASHINGTON, D.C. (AP) – Hàng ngàn người xếp hàng dài cả mấy đoạn đường bên ngoài Quốc Hội Mỹ hôm Thứ Sáu chờ để được vào bên trong mái vòm tưởng niệm và vĩnh biệt cố Thượng Nghị Sĩ John McCain.
Trong khi đó, nhiều giới chức, người thân, và bạn bè bày tỏ cảm tưởng đối với người anh hùng từng tham chiến ở Việt Nam và cũng là thượng nghị sĩ lâu năm của Hoa Kỳ, nằm trong quan tài đặt tại nơi linh thiêng nhất của Quốc Hội mà chỉ có những công dân có công với nước Mỹ mới có vinh dự được để thi hài ở đây.
Trước đó, Phó Tổng Thống Mike Pence, các nhà lập pháp, và khách bày tỏ lòng thương tiếc một cách cảm động tại một buổi lễ mà tất cả mọi người đứng xung quanh quan tài ông McCain, ngay dưới mái vòm của Quốc Hội.
Khi quan tài được các binh sĩ mặc đồ danh dự đưa đến thềm Quốc Hội, bầu trời thủ đô Washington, DC có mưa nhẹ, trong lúc gia đình người quá cố dõi theo.
“Chỉ đúng ngày hôm nay, gần cuối cuộc hành trình dài của mình, John nằm ở đây, trong tòa nhà vĩ đại này, dưới mái vòm đầy quyền lực, giống như những anh hùng nước Mỹ khác trước ông,” Thượng Nghị Sĩ Mitch McConnell (Cộng Hòa-Kentucky), trưởng khối đa số Thượng Viện, nói. “Chúng con xin cảm ơn Thượng Đế đã ban cho đất nước này một con người như John McCain.”
Dân Biểu Paul Ryan (Cộng Hòa-Wisconsin), chủ tịch Hạ Viện, gọi ông McCain “một trong những người can đảm nhất mà nước Mỹ có được từ trước tới nay.”
Ông McCain, một cựu phi công Hải Quân, thật sự “nói chuyện giống như một thủy thủ,” ông Ryan nói, làm những người tham dự cười lên. “Nhưng quý vị thấy không, đối với John, ông không giả vờ khi bất đồng ý kiến với người khác. Ông không giả tạo bất cứ cái gì. Ông chấp nhận sự khác biệt.”
Phó Tổng Thống Mike Pence nói rằng không phải lúc nào ông cũng đồng ý với ông McCain, nhưng nói rằng vị thượng nghị sĩ ủng hộ một chính quyền giới hạn, cải tổ thuế, và quân đội, “mà chắc chắn làm đất nước chúng ta thịnh vượng và an ninh hơn.”
Ông Pence nói ông McCain “phục vụ đất nước trong danh dự,” và nói thêm là Tổng Thống Donald Trump “trân trọng sự phục vụ của ông đối với đất nước.”
Tổng Thống Trump, người từng chọc quê ông McCain vì ông bị bắt làm tù binh trong chiến tranh Việt Nam, không được gia đình người quá cố mời tham dự tang lễ kéo dài trong bốn ngày từ Arizona tới Washington, DC tới Maryland, theo các nguồn tin bên trong Tòa Bạch Ốc và gia đình ông McCain.
Sau lễ truy điệu, bà Cindy McCain, người vợ trong 36 năm của ông, cúi đầu chào quan tài, chắp tay, và cầu nguyện.
Sau đó, bà đến văn phòng ông McCain, ngồi vào bàn làm việc của ông, và nói chuyện với một số nhân viên của chồng.
Kế đến, bà bước sang phòng họp khoáng đại Thượng Viện, ngồi vào bàn của chồng ở đó.
Thượng Nghị Sĩ Lindsey Graham (Cộng Hòa-South Carolina), một trong những người bạn thân thiết nhất của ông McCain, rút hai bông hồng trắng trong bình hoa để trên bàn, và đưa cho bà Cindy.
Tối Thứ Năm, chiếc máy bay Boeing C 32 mang hàng chữ “United States of America” chở quan tài và gia đình ông McCain rời Phoenix bay đến miền Đông và hạ cánh xuống sân bay căn cứ Andrews Air Force Base, Maryland.
Ra tận phi đạo đón quan tài và gia đình ông McCain có Bộ Trưởng Quốc Phòng Jim Mattis và Thượng Nghị Sĩ Lindsey Graham.
Lễ truy điệu ở tòa nhà Quốc Hội hôm Thứ Sáu là sự kiện đầu tiên của hai ngày tưởng niệm ông McCain ở thủ đô Washington, DC, vinh danh vị thượng nghị sĩ đại diện tiểu bang Arizona trong 35 năm.
Mặc dù không có Tổng Thống Trump, nhiều người trong nội các của ông có mặt, như Bộ Trưởng Quốc Phòng Jim Mattis, Bộ Trưởng Tư Pháp Jeff Sessions, Chánh Văn Phòng Tòa Bạch Ốc John Kelly, Cố Vấn An Ninh Quốc Gia John Bolton, Thứ Trưởng Tư Pháp Rod Rosenstein, và các thành viên Bộ Tổng Tham Mưu Quân Đội Hoa Kỳ.
Vào Thứ Bảy, gia đình ông McCain sẽ hộ tống linh cữu đi trên đại lộ Pennsylvania Avenue tới đài tưởng niệm Vietnam War Memorial, và tại đây, họ sẽ đặt một vòng hoa vinh danh vị thượng nghị sĩ từng tham chiến trong cuộc chiến Việt Nam.
Vào lúc 10 giờ sáng, một lễ tưởng niệm nữa sẽ được tổ chức tại vương cung thánh đường Washington National Cathedral “tập trung vào sự lãnh đạo của ông McCain ở tầm mức quốc gia và quốc tế.”
Các con của ông McCain sẽ đọc lời tri ân và đọc một bài thơ.
Hai cựu tổng thống, George W. Bush và Barack Obama, cựu Ngoại Trưởng Henry Kissinger, Thượng Nghị Sĩ Lindsey Graham (Cộng Hòa-South Carolina), cựu Thượng Nghị Sĩ Joseph Lieberman (Dân Chủ-Connecticut), và cựu Thượng Nghị Sĩ Kelly Ayotte (Cộng Hòa-New Hampshire) sẽ phát biểu tại buổi lễ.
Những người khiêng linh cữu ông McCain vào Thứ Bảy sẽ là tài tử Warren Beatty, cựu Phó Tổng Thống Joe Biden, cựu Thị Trưởng New York Michael Bloomberg, cựu Bộ Trưởng Quốc Phòng William Cohen, Thượng Nghị Sĩ Sheldon Whitehouse (Dân Chủ-Rhodes Island), cựu Thượng Nghị Sĩ Russ Feingold (Dân Chủ-Wisconsin), cựu Thượng Nghị Sĩ Gary Hart (Dân Chủ-Colorado), cựu Thống Đốc Pennsylvania Tom Ridge (Cộng Hòa), cùng một số người bạn khác của ông.
Trong số những người khiêng quan tài còn có ông Vladimir Kara-Murza, một người công khai chỉ trích Tổng Thống Vladimir Putin của Nga, và là người từng hai lần bị đầu độc gần chết ở Moscow, như là một sự nhắc nhở với thế giới về con người của nhà lãnh đạo Nga như thế nào.
Qua ngày Chủ Nhật, 2 Tháng Chín, thi hài ông McCain sẽ được đưa về chôn cất ở Nghĩa Trang Học Viện Hải Quân Hoa Kỳ ở tiểu bang Maryland.
Sẽ có một buổi lễ nhỏ trong vòng gia đình trước khi linh cữu được hạ huyệt, cạnh ngôi mộ của cố Đô Đốc Chuck Larson, người bạn thân thiết nhất của ông McCain.
Ông nội và cha của ông McCain đều là đô đốc Hải Quân Mỹ và đều được chôn tại Nghĩa Trang Quốc Gia Arlington.
Tuy nhiên, trong di chúc để lại, ông McCain muốn chôn cạnh người bạn cùng khóa 1958 tại Học Viện Hải Quân Hoa Kỳ. (Đ.D.)