Tổng Thống Donald Trump bất ngờ cách chức Giám Ðốc FBI James Comey hôm Thứ Ba, chấm dứt công việc của người đang đứng đầu cuộc điều tra vụ Nga có dính vào cuộc bầu cử tổng thống đưa nhà tỷ phú vào Tòa Bạch Ốc.
Trong một lá thư gởi cho ông Comey, ông Trump nói rằng cách chức là điều cần thiết để lấy lại “niềm tin và sự tin tưởng của công chúng” trong cơ quan FBI.
Theo CNN, ông Comey biết được chuyện bị cách chức trong lúc đang nói chuyện với nhân viên FBI tại một văn phòng ở Los Angeles, khi vô tình nhìn lên màn ảnh truyền hình.
Ông Comey bị để ý trong mấy tháng qua, sau khi ông có phát biểu liên quan đến vụ ứng cử viên tổng thống đảng Dân Chủ, bà Hillary Clinton, sử dụng email, bao gồm hai lá thư ông gởi tới Quốc Hội trong những ngày cuối của cuộc bầu cử tổng thống.
Ông Trump không đề cập gì đến vai trò của ông Comey trong cuộc điều tra liên quan đến bà Clinton, trong khi bà nói rằng chính hành động của giám đốc FBI là một trong những lý do làm bà thất cử.
Thế nhưng, khi thông báo cách chức ông Comey, Tòa Bạch Ốc cũng gởi một lá thư nội bộ, do ông Red Rosenstein, thứ trưởng Bộ Tư Pháp, viết, chỉ trích cách thức mà ông Comey điều tra bà Clinton, bao gồm cả việc tổ chức một cuộc họp báo, thông báo những gì ông khám phá và đưa ra những “thông tin trái luật pháp” liên quan đến bà Clinton.
Kể từ khi Bộ Trưởng Tư Pháp Jeff Sessions rút lui không tham gia vào cuộc điều tra liên quan đến Nga bị tố cáo ảnh hưởng cuộc bầu cử có lợi cho ông Trump, mọi chuyện liên quan đến vụ này do ông Rosenstein đảm nhiệm.
Ðây là lần thứ nhì trong lịch sử Mỹ, một giám đốc FBI bị cách chức.
Hồi năm 1993, Tổng Thống Bill Clinton cách chức ông William Sesssion liên quan đến các tố cáo về đạo đức.
Sau khi biết chuyện ông Comey bị cách chức, phía Dân Chủ mạnh mẽ chỉ trích hành động của ông Trump, nói rằng chuyện này không khác gì vụ “Saturday Night Masscre” của Tổng Thống Richard Nixon, cách chức công tố viên độc lập điều tra vụ Watergate hồi năm 1973, dẫn đến sự từ chức của hai giới chức cao cấp nhất của Bộ Tư Pháp.
“Ðây là kiểu Nixon,” Thượng Nghị Sĩ Bob Casey (Dân Chủ-Pennsylvania) tweet ra như vậy.
“Nhục nhã,” Thượng Nghị Sĩ Ron Wyden (Dân Chủ-Oregon) nói, và yêu cầu ông Comey phải ra điều trần trước Quốc Hội ngay, và nói cho các vị dân cử biết cuộc điều tra vụ Nga và ông Trump tới đâu.
Dân Biểu Adam Schiff (Dân Chủ-California), phó chủ tịch Ủy Ban Tình Báo Hạ Viện, nói rằng Tòa Bạch Ốc “can thiệp một cách thô bạo” vào cuộc điều tra.
Thượng Nghị Sĩ John McCain (Cộng Hòa-Arizona), chủ tịch Ủy Ban Quốc Phòng Thượng Viện, nói Quốc Hội phải thành lập một ủy ban đặc biệt để điều tra vụ Nga can thiệp vào bầu cử.
Trong những ngày tới, ông Trump sẽ phải đề cử một giám đốc FBI mới. Tòa Bạch Ốc nói rằng họ sẽ tìm kiếm người ngay lập tức.
Trong khi đó, ông Andrew McCabe, phó giám đốc FBI, tạm thời điều hành cơ quan này trong tư cách quyền giám đốc.
Hôm Thứ Hai, Tổng Thống Donald Trump tweet ra rằng, các tố cáo Nga dính vào bầu cử là chuyện “bịa” và bác bỏ bất cứ tố cáo nào là ban vận động của ông hợp tác với người Nga.
Trong lá thư, ông Trump viết rằng giám đốc FBI nói với ông “ba lần rằng ông không phải là người bị điều tra.”
Vụ cách chức ông Comey hôm Thứ Ba xảy ra chỉ vài giờ sau khi FBI điều chỉnh một số phát biểu của ông tại một cuộc điều trần ở Ủy Ban Tư Pháp Thượng Viện hôm Thứ Tư, 3 Tháng Năm.
Tại cuộc điều trần, ông Comey nói rằng bà Huma Abedin, phụ tá thân cận của bà Hillary Clinton, gởi “hàng trăm và hàng ngàn” email tới máy laptop của người chồng, trong đó có một số thông tin mật.
Hôm Thứ Ba, FBI nói với ủy ban này rằng chỉ có “một số ít” trong số hàng ngàn email được tìm thấy đi qua máy laptop, trong khi phần lớn được giữ lại trong một máy lưu trữ an toàn. Hầu hết các email tìm thấy trong laptop bao gồm thông tin mật thì lại không phải là email do bà Abedin gởi qua, vẫn theo FBI.
Một số dân cử cũng lên tiếng hoan nghênh vụ cách chức.
“Với những tranh cãi xung quanh vị giám đốc, tôi tin một vụ thay đổi như vậy sẽ tốt cho FBI và Hoa Kỳ,” Thượng Nghị Sĩ Lindsay Graham (Cộng Hòa-South Carolina), nói.
Ông Comey, 56 tuổi, được Tổng Thống Barack Obama đề cử năm 2013 và được Thượng Viện chuẩn thuận, với nhiệm kỳ 10 năm, và chỉ một lần. Tuy nhiên, theo luật, giám đốc FBI có thể bị tổng thống cách chức bất cứ lúc nào.
Ông được cả hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ coi là một người độc lập và chính trực, và có kinh nghiệm 30 năm trong ngành công lực.
Tuy nhiên, uy tín của ông bắt đầu giảm trong cuộc bầu cử năm 2016, và nhiều người bắt đầu nghi ngờ sự đánh giá và sự vô tư của ông.
Khi FBI không đề nghị truy tố bà Clinton trong vụ sử dụng email, ông Comey bị coi là đã “nhẹ tay” với bà.
Ông Comey mạnh mẽ bào chữa cho hành động này trong buổi điều trần tuần trước.
Ông cũng nói rằng ông “muốn mửa” khi có người nghĩ rằng ông làm thay đổi kết quả bầu cử.
Ông khẳng định, nếu ở trong tình huống như vậy nữa, ông sẽ không làm khác. (Ð.D.)
Mời độc giả xem điểm tin buổi sáng ngày 9 tháng 5 năm 2017