Đằng-Giao/Người Việt
RESEDA, California (NV) – Reseda là một khu phố ở thung lũng San Fernando thuộc Los Angeles County, California. Theo hồi tưởng của những cư dân gốc Việt lâu đời ở Reseda, khu phố nhỏ bé hiền hòa này từng trải qua những tháng năm phập phồng lo sợ trước tệ nạn băng đảng tại đây.
“Những ngày bất an” trên quê hương mới
Ông Nguyễn Văn Dũng, cư dân Reseda hơn 40 năm, cũng như nhiều người khác, tỏ ý ngần ngại khi được hỏi về thời gian khu phố bị băng đảng gốc Việt lộng hành.
“Hồi đó báo chí, TV Mỹ còn phải chú ý tới băng đảng vùng này mà. Bây giờ thì nhiều đứa trong nhóm băng đảng đã hoàn lương và nhiều đứa đã qua đời rồi nên tôi xin kể một phần nào những gì tôi còn nhớ. Nhưng tôi sẽ không nhắc tới tên ai hết.”
Ông cẩn thận sắp xếp các sự kiện trong câu chuyện đã lâu không nhắc lại.
“Hồi thập niên 1980, khu này rất ít người Việt. Ai nấy đều lo cặm cụi làm ăn từ sáng tới khuya nên đâu có thì giờ ngó ngàng gì tới con cái,” ông Dũng kể. “Con nít ở nhà, không ai dạy dỗ nên bắt đầu tính tới chuyện rủ nhau tụ tập quậy phá làng xóm.”
Ban đầu nhóm trẻ em ngỗ nhịch này trộm cắp vặt quanh khu phố rồi rất nhanh, tội phạm gia tăng rõ rệt.
Ông tiếp: “Xe hơi, hồi đó, mất hoài. Khu này thuộc thung lũng San Fernando, chung quanh là núi nên cứ lên núi là có chỗ cho tụi nó ‘rã’ xe rồi bán phụ tùng. Cảnh sát thì không muốn lên trên đó. Nguy hểm lắm.”
“Ngoài chuyện ăn cắp xe, tụi nó biết người mình thường có ‘cash’ trong nhà. Mà vì dấu ‘welfare,’ đâu dám khai báo nên tha hồ mà lộng hành,” ông nói.
Không lâu sau, trộm cắp trở thành cướp bóc rồi kéo theo những hệ lụy đi kèm.
Ông Dũng thở dài: “Tôi không bao giờ quên được có lần một đám con nít đột nhập vô nhà rồi hãm hiếp một bà đáng tuổi má tụi nó. Tội nghiệp, bà này, sau đó, phải dọn nhà đi chỗ khác. Cũng hên là nhà mướn nên dọn đi không khó lắm.”
Ông không nhớ là lúc nào nhóm băng đảng gốc Việt “nhập băng” với băng đảng gốc Á nhưng ông biết chuyện này có xảy ra.
“Đám ‘Asian Boys’ này gồm nhiều dân gốc Á như Việt, Phi, Miên, Lào, Tàu nên rất đông,” ông Dũng nhận xét.
Trong giai đoạn này, ông Dũng có một tiệm sơn sửa xe hơi tên Doc Automotive nên, không ít thì nhiều, không thể tránh chuyện va chạm với nhóm băng đảng này.
Ông kể: “Nhiều đứa đem xe tới sửa rồi không trả tiền. Tôi cũng phải làm dữ thôi. Đứa nào trả thì lấy, đứa nào không trả thì bỏ. Hồi đó, tôi có một ‘manager’ người Mỹ rất bự con nên tụi nó cũng ngán, ít dám ‘lạng quạng’ quá đáng.”
“Sau này, một đứa băng đảng muốn ‘bỏ nghề’ xin làm việc cho tôi, tôi nhận làm phụ mấy việc vặt. Mà nó rất siêng, nói gì làm đó,” ông Dũng khen.
Khi được hỏi về những mẩu chuyện về du đãng, băng đảng khác, ông cười: “Tôi lớn tuổi rồi nên không nhớ hết ngọn ngành được, chỉ nhớ có đứa bị chó của cảnh sát cắn nát ngực rồi đứa khác bị du đãng bên Hồng Kông qua đây thanh toán.”
Dần dần, nạn trộm cắp vặt trong khu Reseda giảm đi, một phần vì giới “giang hồ” có nguồn thu nhập vững hơn.
“Lúc này tụi nó coi động chứa gái mãi dâm và các phòng hút thuốc phiện rồi nên bớt ‘quậy’ lối xóm rất nhiều,” ông Dũng kể. “Tôi nghe mấy đứa tới sửa xe nói với nhau.”
Sau đó, cảnh sát cũng can thiệp và dẹp gần hết tệ nạn du đãng tại đây.
Ông trầm ngâm: “Hồi đó mình chỉ có một ‘dúm’ người với nhau nhưng đã rất ‘lỳ’ mà nhất định ‘bám trụ’ ở đây. Reseda lúc này đông đúc hơn xưa nhiều lắm. Và yên ổn hơn nhiều.”
Một ký ức về “sưu thuế”
Ông Hà Trọng Đức, một người ở Reseda từ 1988 cũng nhớ những ngày khu này khét tiếng du đãng gốc Việt và nạn đòi “tiền bảo kê”
Ông nói: “Tôi chưa hề nghe chuyện hiếp dâm người lớn tuổi mà chỉ biết hồi đó, dân du đãng thường bắt chủ cơ sở thương mại phải đóng ‘thuế bảo vệ.’ Chính tôi từng bị tụi nó gọi điện thoại tới tiệm ‘nail’ của tôi kêu tôi phải đóng ‘thuế.’ Nhưng sau, vì tụi nó thấy tôi quen biết nhiều nên không làm phiền tôi nữa.”
Khi vừa dọn về, ông biết ngay rằng nhiều cơ sở thương mại như các tiệm uốn tóc, sửa xe hay bán thuốc Tây phải nộp “thuế” hàng tháng cho du đãng.
Ông nhớ lại: “Nếu không đóng ‘thuế’ là tụi nó đập tiệm.”
“Mà sao giờ nghĩ lại, tôi thấy hơi lạ là tại sao tụi nó chỉ dám ăn hiếp người Việt Nam thôi. Kỳ thiệt,” ông Đức cau mày thắc mắc.
Ông kể: “Hồi đó mấy người lối xóm thường nói một cách chua chát với nhau là chạy trốn tụi ‘giặc đỏ’ ở Việt Nam, trầy da tróc vẩy mới qua được tới đây thì lại gặp đám ‘giặc vàng’ này.”
Ông Đức còn nhớ chuyện các tiệm bị du đãng gốc Việt đập phá là chuyện thường đến nỗi người ta kể cho nhau nghe như một câu nói xã giao.
Nhưng không phải ai cũng sợ sệt du đãng cả.
Ông kể: “Ông chủ nhà hàng Thành Phát ở góc đường Roscoe và De Soto chẳng những không đóng ‘thuế’ cho tụi nó mà còn thách thức tụi nó phá tiệm. Một đêm, tụi nó tới tận nhà ông đốt cái xe hơi mới của ông ngay trên sân trước. Vậy thôi chứ không đụng tới nhà hàng.”
Suy nghĩ một lát, ông Đức chia sẻ: “Người Việt mình ngày một đông hơn, nhưng phải nhớ là những người ở đây từ trước đã phải trải qua rất nhiều khó khăn mới có được hôm nay.”
Vài nét về Reseda
Reseda được thành lập vào năm 1912 và trung tâm thương mại tại đây bắt đầu phát triển vào năm 1915. Khu vực lân cận được dành cho nông nghiệp trong nhiều năm. Các trận động đất xảy ra khu vực này vào năm 1971 và 1994.
Với dân số 77,556, Reseda có 15 trường công lập và năm trường tư thục. Ngoài ra khu phố còn có nhiều công viên công cộng, một trung tâm cao cấp và một thư viện.
Hiện giờ, đối với cư dân mới dọn về Reseda, những mẩu chuyện về du đãng như trên chỉ là một cổ tích xa xôi lắm rồi.
Cô Jasmine Trịnh, một cư dân trẻ tuổi, cười: “Cháu không biết sự thật có dữ dội như vậy hay không chứ gia đình cháu ở đây hơn sáu năm rồi và nhận thấy Reseda có nhịp sống êm đềm và bình lặng mặc dù rất gần với trung tâm Los Angeles.” [kn]
—–
Liên lạc tác giả: [email protected]
