WESTMINSTER, California (NV) – “‘Đi xa nhớ mãi quê nhà. Nhớ câu vọng cổ đậm đà tình thương. Dù cho xa cách dặm trường. Vẫn còn hoài vọng cố hương quê mình.’ Ở nơi nào có tiếng nói Việt Nam, ở nơi đó còn được nghe một câu ca vọng cổ, còn nghe được làn điệu cải lương.”
Đó là lời phát biểu khai mạc Lễ Giỗ Tổ Nghệ Thuật của nghệ sĩ Triệu Mỹ Ngân, trưởng ban tổ chức, nhân kỷ niệm 100 năm ngành nghệ thuật sân khấu (1917-2017), vào chiều Chủ Nhật, 8 Tháng Mười, tại phòng sinh hoạt nhật báo Người Việt, Westminster.
Và, Lễ Giỗ Tổ Nghệ Thuật này hoàn toàn không dành cho nghệ sĩ cải lương, hát bội, tân nhạc, hay kịch nghệ, điện ảnh… mà dành cho tất cả những người làm việc liên quan đến nghệ thuật như hóa trang, hậu đài, nhạc sĩ…
Có lẽ vì vậy mà nhiều thế hệ nghệ sĩ cùng xuất hiện trong lễ giỗ do hai nghệ sĩ Triệu Mỹ Ngân và Đỗ Thanh đề xướng. “Chúng tôi mời hết mọi người về đây, cùng thắp lên nén hương cúng tổ,” cô nói.
Trên sân khấu là bàn thờ Tổ Nghiệp thật trang nghiêm, phía cuối sân khấu là bàn thờ Hậu Tổ, tưởng niệm những nghệ sĩ từ đời cận đại trở về sau này, đều do nghệ sĩ Nguyễn Hùng thiết kế.
Trước khi vào lễ chính, các nghệ sĩ đều đến thắp hương trước bàn thờ Hậu Tổ.
Sau đó các nghệ sĩ Triệu Mỹ Ngân, Nguyễn Hùng, Ngọc Ân trong trang phục sân khấu cổ truyền, dẫn đầu đoàn nghệ sĩ tiến lên sân khấu dâng hương bàn thờ tổ, trong tiếng chiêng trống vang rền, mọi người đều đứng lên trang nghiêm kính cẩn.
Vũ đoàn Việt Cầm trình diễn màn múa cúng tổ với những vũ điệu điêu luyện, nhận được tràng pháo tay nồng nhiệt.
“Bài Ca Giỗ Tổ,” sáng tác của soạn giả Đỗ Thanh, được trình diễn mở màn với các nghệ sĩ Minh Hùng, Triệu Mỹ Ngân, Ngân Linh và Bình Trang.
Tiếng đàn ngọt ngào của các nhạc sĩ Lê Khiêm (đờn cò), Văn Hoàng (guitar cổ nhạc), Hai Trân (đờn sến), Kim Đồng (đờn bầu), Văn Điền (guitar cổ nhạc) cùng thi nhau hòa điệu trong các màn vọng cổ “Lửa Cháy Cổ Loa Thành,” trích đoạn Hồ Quảng “Lưu Kim Đính,” cùng nhiều nghệ sĩ trẻ trình diễn hết mình trong các màn tân cổ giao duyên, tân nhạc.
Không khí trong thính phòng chừng như lên tới cao trào trong những trích đoạn hay, nhận được từng tràng pháo tay tán thưởng nồng nhiệt.
Nhân dịp này, Thượng Nghị Sĩ Janet Nguyễn trao tặng bằng tưởng lục của Thượng Viện California cho các nghệ sĩ về việc bảo tồn văn hóa Việt tại hải ngoại.
Giáo Sư Trần Văn Chi cho biết, năm nay tổ chức kỷ niệm 100 năm nghệ thuật sân khấu là vì từ năm 1917 có gánh hát đầu tiên của ông thầy Năm Tú trình diễn ở rạp Vĩnh Lợi, Mỹ Tho.
Nghệ sĩ Đỗ Thanh cũng nhắc lại sân khấu cổ nhạc miền Nam Việt Nam với hai câu đối treo hai bên sân khấu: “Cải cách hát ca theo tiến bộ. Lương truyền tuồng tích sánh văn minh.” Lấy hai chữ đầu của hai câu đối ghép lại thành hai chữ “Cải Lương,” từ đó nền nghệ thuật cổ của nước nhà với nét đặc trưng tiêu biểu, đã sánh vai với nền nghệ thuật Âu Á.
Ông Thành Nhân, một nghệ sĩ lão thành, hát cúng tổ bài vọng cổ “Tiếng Cầm Ca” của soạn giả Trần Ngọc Thạch, xong ông nói: “Giỗ Tổ như thế này là dịp để phụ huynh đưa con em mình đến, hướng dẫn cho các cháu nhỏ biết gắn bó với tình yêu quê hương đất nước. Các cháu nhỏ bây giờ có thể chưa hiểu hết, nhưng khi lớn lên các cháu sẽ hiểu và thương quê mình nhiều hơn.”
Bà Kim Cúc, từ tiểu bang Virginia sang, cho biết: “Ngày xưa tôi chưa nghe được cải lương, 15 năm nay bỗng nhiên thấy thấm thía tình yêu quê hương đất nước qua những làn điệu này. Khi nghe cổ nhạc, tôi như thấy lại đất nước VNCH, nhất là khi tới Little Saigon, tôi tưởng như thấy lại khung cảnh Sài Gòn xưa của tôi. Và hôm nay được dự buổi lễ Giỗ Tổ Nghệ Thuật kỷ niệm 100 năm nền nghệ thuật cổ truyền Việt Nam, thấy ấm cúng và hãnh diện lắm.”
Ông Bảo Long, cư dân Westminster, đi xe đạp đến dự lễ giỗ tổ từ sớm, ngồi say mê xem diễn từ đầu tới cuối. Ông rất tiếc khi cái điện thoại của mình quá cũ nên không quay lại được những đoạn phim rất giá trị trong buổi lễ để khoe mọi người.
“Thật xúc động khi thấy không khí giỗ Tổ, cũng đầy đủ không thiếu những nghi thức cổ truyền, cùng với những màn trình diễn độc đáo. Càng xúc động hơn khi thấy những em nhỏ theo cha mẹ đem những lễ vật lên tận sân khấu dâng hương. Thật xứng đáng lắm!” ông hết lời ngợi khen.
Đến dự lễ giỗ còn có nghệ sĩ Nguyễn Sanh, đạo diễn Xuân Phước mới từ Việt Nam sang. Nghệ sĩ Nguyễn Sanh cho biết: “Lễ Giỗ Tổ Nghệ Thuật ở Little Saigon thật cảm động. Mỗi người đều có cuộc sống phải lo toan, nhưng tất cả đều vì lòng kính yêu với Tổ nghiệp mà tề tựu về trình diện cúng Tổ trong khung cảnh thật trang nghiêm. Tôi được gặp lại những bạn bè đồng nghiệp sau mấy mươi năm, ai ai cũng còn khỏe mạnh thật đáng mừng. Cầu xin Tổ phù hộ độ trì cho anh chị em nghệ sĩ hải ngoại được nhiều ơn phước.”
Không khí như sôi động hẳn lên với màn trình diễn của các nghệ sĩ trẻ, như Diệu Liên, Mỹ Liên, cùng Thanh Hằng, Erlinda, Nguyễn Hiền, Andy Christ, Ngọc Châu, Đoàn Thanh Tâm, Hải Âu, Ngọc Thiên Thanh, và nhiều nghệ sĩ khác, với những bản tân nhạc quen thuộc, cùng làn điệu bolero nổi tiếng làm níu chân người thưởng thức. (Văn Lan)
