Vũ Quí Hạo Nhiên/Người Việt
Sau khi Thượng Nghị Sĩ Rick Santorum thắng hết 3 cuộc bầu cử hôm Thứ Ba, phía văn phòng tranh cử của cựu Thống Ðốc Mitt Romney ra dấu hiệu họ sẽ bắt đầu tấn công Santorum nhiều hơn.
Thắng người ta, người ta bắn lại. Cựu Thượng Nghị Sĩ Rick Santorum, vận động tranh cử tại đại học Oral Roberts University hôm Thứ Năm, sẽ là mục tiêu chỉ trích của phe cựu Thống đốc Mitt Romney, một cố vấn cao cấp của ông này cho biết. (Hình: AP Photo/Eric Gay)
Trước Iowa, Santorum không có chút ảnh hưởng nào cả, thường xuyên đứng chót hoặc gần chót trong các cuộc thăm dò. Romney thì mãi mãi hạng nhất, hạng nhì.
Tuy nhiên, giới cử tri bảo thủ trong đảng Cộng Hòa lại không tin tưởng Romney, cho rằng ông này chỉ giả vờ bảo thủ để kiếm phiếu. (Trên truyền hình, một quảng cáo của nhóm ủng hộ cựu Chủ Tịch Hạ Viện Newt Gingrich chiếu Romney trả lời phỏng vấn báo chí và tự xưng là “Tôi không phải người Cộng Hòa bảo thủ, thực ra những suy nghĩ của tôi rất cấp tiến.”) Cho nên, trong các đối thủ của ông, cứ hết người này tới người khác được nâng lên hàng đầu trước khi vụng về rớt xuống (như Rick Perry, Herman Cain).
Hiện tượng này người ta gọi là “non-Romney”: Vì không tin tưởng Romney, nên cứ ai không phải Romney là được ủng hộ trong một thời gian cho tới khi làm lỗi gì đó rồi rớt đài.
Vào lúc Iowa họp caucus hồi tháng 1, các ứng cử viên khác đã đều “chợt đến chợt đi” hết rồi, nên khi Santorum thắng sát nút Iowa, nhiều người cho rằng đây lại là một hiện tượng “non-Romney” nữa, sẽ lại chợt đến chợt đi. Trong đó có lẽ có cả chính ông Romney, nên ông này không bắt đầu tấn công Santorum nhiều mà vẫn chĩa mũi dùi vào Newt Gingrich. Kết quả: Romney thắng New Hampshire.
Ðó là chuyện hồi đó. Nhưng nay, khi Santorum bất ngờ thắng trọn 3 cuộc tranh tài trong cùng ngày, tại Colorado, Minnesota và Missouri, thì phe Romney bắt đầu suy nghĩ lại. Biết đâu Santorum là mối nguy thật sự, chứ không phải chỉ chợt đến chợt đi như bao nhiêu người khác?
Trên CNN, Stuart Stevens, một cố vấn cao cấp của Romney, công khai tuyên bố phía Romney sẽ bắt đầu “vạch trần” bản chất Santorum là một chính trị gia chuyên nghiệp của Washington và không thể nào giải quyết được những khó khăn do Washington gây ra.
Trước đây, Santorum liên tiếp chỉ trích Romney là một người bảo thủ giả vờ, người tạo ra luật y tế toàn dân ở Massachusetts làm tiền lệ cho luật y tế toàn dân của Tổng Thống Barack Obama. Và một trong những điều cánh bảo thủ ghét nhất, là luật y tế toàn dân của Tổng Thống Obama.
Romney đã từng chỉ trích Santorum là gây phí tổn cho ngân sách quốc gia khi xin những khoản chi tiêu dành riêng cho tiểu bang của ông. Những khoản chi tiêu dành riêng này, gọi là “earmark,” cũng bị giới bảo thủ đảng Cộng Hòa ghét. Nhưng mức độ chỉ trích của Romney đối với Santorum trước đây chưa cao.
Nay, Stevens bắn tiếng là Romney sẽ bắn mạnh hơn, bắn nhiều hơn, bắn triệt hạ Santorum.
Tiền về với Santorum
Cái đặc biệt của ba cuộc bầu cử Colorado, Minnesota và Missouri, là chúng không có ý nghĩa thực tế gì cả.
Cả ba đều là những cuộc tranh cử chỉ có ý nghĩa tượng trưng, không phân chia đại biểu cho ai hết.
Nhưng đối với Santorum, đây vẫn là những thắng lợi quan trọng. Phe Romney đã lường trước họ có thể sẽ thua ở Minnesota và Missouri, nhưng ở Colorado, họ tiên đoán sẽ thắng và vào giờ chót Romney bỏ ra 2 ngày để tranh cử tại đây. Nhưng rồi Romney vẫn thua. Vào năm 2008, Romney thắng McCain ở Colorado.
Bất ngờ thắng Romney, Santorum tự nâng mình lên vị trí của người sáng giá nhất trong nhóm “non-Romney”. Và với đà thắng đó, Santorm gây quỹ được cho những tiểu bang sắp tới. Trong buổi tối Thứ Ba, ông gây quỹ được $250,000 trên mạng.
Tuy vậy, chính Santorum cũng không nhấn mạnh vấn đề tiền bạc. “Nếu tiền là yếu tố quyết định, chúng tôi đã không thắng được 4 kỳ bầu cử,” Santorum nói với CNN.
Vui chơi không quên bắn Gingrich
Mặc dù đã có đối thủ mới, phe Romney vẫn tiếp tục tấn công Gingrich. Tổ chức “super PAC” ủng hộ Romney, mang tên Restore our Future, tung ra một quảng cáo truyền hình ở Ohio, cho rằng Gingrich không có khả năng thắng Obama.
Ohio là một trong những tiểu bang sẽ bầu cử trong ngày “Super Tuesday” với 10 tiểu bang cùng đi bầu. Gingrich đang trông đợi vào Super Tuesday, để đánh bại Romney, vì 10 tiểu bang này là những tiểu bang bảo thủ, không phải như New Hampshire.