Vũ Quí Hạo Nhiên/Người Việt
Cuộc tranh cử tổng thống của cựu Chủ Tịch Hạ Viện New Gingrich đang có cơ hội hồi sinh – thêm một lần nữa sau rất nhiều lần chết đi sống lại.
Trước khi nói chuyện Gingrich, hãy trở lại chuyện Iowa.
Cuộc tranh cử của Newt Gingrich dập dìu lên xuống năm lần bảy lượt. (Hình: AP Photo/David Goldman)
Ðêm bầu cử trước đây hai tuần, cựu Thống Ðốc Mitt Romney được tuyên bố về nhất, trên cựu Thượng Nghị Sĩ Rick Santorum đúng 8 phiếu.
Nhưng nay sau khi kiểm lại và tổng kết cuối cùng, người về nhất ở Iowa không phải Romney mà là Santorum, với 34 phiếu.
Nhưng đảng Cộng Hòa Iowa không xác nhận Santorum thắng. Lý do là có tới 8 địa điểm họp caucus làm mất đâu tờ giấy kiểm phiếu đêm hôm đó. Không thể biết được 8 địa điểm đó bầu cho ai, đảng Cộng Hòa Iowa tuyên bố Romney với Santorum huề.
Chuyện dài Newt Gingrich
Tin vui mới nhất cho Gingrich phải kể đến việc Thống Ðốc Rick Perry rút lui và ủng hộ ông. Tin xấu là bà vợ thứ nhì, Marianne, trả lời phỏng vấn đài ABC và tố cáo ông Gingrich đủ thứ tội, bà còn nói ông đòi một cuộc hôn nhân “open marriage” tức là hai bên được thoải mái ăn chả ăn nem.
Trong thăm dò do CNN/Time/Opinion Research thực hiện và công bố hôm Thứ Năm, Gingrich đang tới sát gần Romney, người đứng đầu danh sách Cộng Hòa, cho cuộc bầu cử sơ bộ tại South Carolina vào Thứ Bảy. Thăm dò này cho thấy:
* Romney trước đây dẫn Gingrich 18 điểm, nay chỉ còn dẫn 10 điểm, nhưng tiếp tục đứng đầu, với 33%.
* Gingrich hạng nhì, 23%. Santorum hạng ba với 16%. Dân Biểu Ron Paul hạng tư với 13%.
Một cuộc thăm dò khác, thực hiện trên toàn quốc, cũng cho thấy Gingrich đang tới gần Romney hơn. Trong thăm dò của CBS News/New York Times, Romney dẫn đầu với 28%, Gingrich hạng nhì với 21%, và theo sau là Santorum 16%, Paul 15%.
Cuộc vận động của Gingrich bị lên xuống nhiều lần. Nhân vật từng đối đầu với Tổng Thống Bill Clinton bị chìm vào quên lãng sau khi rời Hạ Viện, nổi lên được một chút khi ông vừa tuyên bố tranh cử tổng thống.
Tuy nhiên, mới khởi đầu được vài tháng, một loạt nhân sự cao cấp trong văn phòng tranh cử vào tháng 6, 2011, gồm cả người giám đốc tranh cử, người phát ngôn viên, đồng loạt từ chức. Quỹ tranh cử thì bị nợ $1 triệu.
Gingrich không chùn bước, cứ tiếp tục tranh cử. Trong quý 2, 2011, ông gây quỹ được $2 triệu và loan tin sắp trả được hết nợ.
Gingrich hồi sinh lần thứ nhất sau các cuộc tranh luận trên truyền hình. Trong khi Perry rơi rụng vì tranh luận kém, Gingrich vọt lên trong lúc giới cử tri bảo thủ hy vọng tìm một ứng cử viên nào khác đại diện họ, thay vì Romney. Tới lúc ứng cử viên Herman Cain bị hạ vì nhiều cáo buộc ngoại tình, sàm sỡ với phụ nữ, Gingrich trở thành đối thủ chính của Romney.
Nhưng cuộc hồi sinh đó cũng không kéo dài được lâu. Văn phòng tranh cử của ông vẫn lủng củng. Ông không nộp kịp hồ sơ để lên danh sách ứng cử viên tại Missouri và Virginia. Ở Iowa, ông tụt xuống hạng ba, sau Santorum. Ở New Hampshire, ông chỉ được hạng tư. Rồi các lãnh tụ bảo thủ, vẫn tìm người có khả năng đánh bại Romney, chọn ủng hộ Santorum thay vì Gingrich.
Rồi cũng lại một cuộc tranh luận trên truyền hình giúp Gingrich trở lại ngôi thứ nhất trong cánh bảo thủ. Cựu Thống Ðốc Sarah Palin, người từng tranh cử phó tổng thống và là ngôi sao sáng nhất trong giới bảo thủ và phong trào Tea Party, tuyên bố “nếu tôi là cử tri tôi sẽ bỏ phiếu cho Gingrich.” Ngôi sao Newt lại sáng.
Chuyện thuế má
Người giàu nhất trong các ứng cử viên tổng thống lại có vẻ trả ít thuế nhất, và ít hơn khá nhiều cử tri trung lưu. Romney, một cựu giám đốc công ty đầu tư tài chánh, cho biết ông đóng thuế khoảng 15% lợi tức.
Thuế của Gingrich khoảng 31%. Thuế của Tổng Thống Barack Obama, với phần lợi tức cao nhất là tiền bán sách, đóng thuế 26% trên thu nhập.
Tài sản của Romney được ước lượng trị giá khoảng từ $190 triệu tới $250 triệu.