Thursday, March 28, 2024

Người đồng nghiệp nhân hậu


Lê Phú Nhuận


LTS
: Bài được tác giả viết đăng trên Tuần Báo Sống, để tưởng niệm đồng nghiệp Vũ Ánh vừa qua đời. Tác giả, nhà báo Lê Phú Nhuận, hiện sống tại Houston, Texas.


Kể từ 1965, giới truyền thông miền Nam Việt Nam, cả truyền thông chính phủ, lẫn các báo tư nhân đã có một bước chuyển mình rất rõ nét, từ cung cách thụ động xưa cũ, sang một sắc thái mới, tích cực hơn, chủ động và đầy sống động, với một lớp phóng viên trẻ, được đào tạo theo các tiêu chuẩn quốc tế. Trong số ký giả trẻ đó có Vũ Ánh, người vừa mới qua đời hôm 14 tháng 3, tại California, hưởng thọ 73 tuổi.

Trong suốt thời gian từ 1965 cho đến tháng 4, 1975, tôi làm việc song hành với Vũ Ánh trong cơ quan truyền thông chính phủ và chia sẻ nhiều điều mà người khác không có được. Vì thế, ngoài tình đồng nghiệp qua nhiều lần sinh tử có nhau, còn là một tình bạn nhiều trân trọng.



Nhà báo Vũ Ánh và người bạn đời Yến Tuyết.

Năm 1966, đài phát thanh Sài Gòn cử tôi và Vũ Ánh ra Ðà Nẵng để phụ trách phần tin tức, thời sự cho một đài phát thanh mới thành lập. 

Biến động miền Trung đã đẩy chúng tôi vào một giai đoạn khó khăn khi đài phát thanh bị chiếm đóng. Chúng tôi phải thiết lập một đài phát thanh tạm trong phi trường Ðà Nẵng cùng với anh Uyên Thao.

Chiến trường mỗi ngày một sôi động, Vũ Ánh, Dương Phục và tôi chia nhau tháp tùng các cuộc hành quân của các đơn vị quân đội để thực hiện các phóng sự chiến trường, ngay tại mặt trận, phát ngay trên làn sóng của Ðài Phát Thanh Sài Gòn và được tiếp vận đi tất cả các tỉnh.

Vũ Ánh và chúng tôi chia nhau theo chân các chiến đoàn Nhảy dù, hành quân khắp các vùng chiến thuật, khi Chuẩn Tướng Lê Quang Lưỡng còn là thiếu tá tiểu đoàn trưởng Tiểu Ðoàn 2 Nhảy Dù, Ðại Tá Thọ còn là thiếu tá tiểu đoàn trưởng Tiểu Ðoàn 8 Nhảy Dù và Thiếu Tướng Nguyễn Khoa Nam còn là trung tá chiến đoàn trưởng Chiến Ðoàn 3 Nhảy Dù.

Chúng tôi vẫn ba đứa, Ánh, Phục và tôi, dù còn là dân sự vẫn được Bộ Quốc Phòng cho phép tham dự một khóa huấn luyện Nhảy Dù (K.105) để có thể theo chân các cuộc hành quân nhảy dù từ trên phi cơ. Chúng tôi chia nhau ôm dù nhảy theo các chiến sĩ Mũ Ðỏ đánh vào các mật khu Việt Cộng.

Ngày tháng trôi qua, thâm niên và thăng cấp, Ánh và tôi cùng được chỉ định vào chức vụ điều hành Sở Thời Sự, Bình Luận, Tin Tức. Vũ Ánh bên Hệ thống Truyền thanh Quốc gia. Tôi làm việc bên Việt Nam Thông Tấn Xã.

Các viên chức cao cấp trong chính phủ thường thay đổi theo từng vị thủ tướng và tổng trưởng, còn chúng tôi là bộ máy điều hành nằm phía dưới nên ai đến, ai đi mặc kệ, chúng tôi vẫn sống và làm việc với nhau nhiều năm dài. Tình cảm vì thế mà gắn bó.

Rồi 30 tháng 4, 1975, Vũ Ánh và tôi, hai đứa vẫn trấn giữ hai cơ quan truyền thông của chính phủ cho đến những giây phút cuối cùng. Tôi đi tù theo diện sĩ quan, Vũ Ánh đi tù theo diện tham gia tổ chức chống cộng. Tôi chưa tròn bảy năm, còn Vũ Ánh ngồi gỡ đến 13 cuốn lịch.

Ðọc hàng loạt email thương tiếc Vũ Ánh của các bạn tù trong trại kiên giam A-20, mới biết Vũ Ánh sống hiên ngang như thế nào trong trại tù cộng sản.

Vũ Ánh sang định cư tại Mỹ năm 1992 và lại tiếp tục cái nghề mà bạn ấy đã chọn: Viết báo.

Không thể không nhắc lại rằng, Vũ Ánh là người viết bình luận hay và nhanh nhất, được Phủ Tổng Thống VNCH tin cẩn nhất, trực tiếp nhận chỉ thị của bí thư tổng thống (ông Hoàng Ðức Nhã), khi cần phản bác các luận điệu phản chiến của một số chính trị gia Hoa Kỳ. Ông tổng trưởng Dân Vận Chiêu Hồi, kiêm bí thư của Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu là ông Nhã vẫn còn trên đất Mỹ là chứng nhân cho điều đó.

Cá nhân tôi, tôi vẫn thầm phục tài năng của Vũ Ánh nhưng có lẽ điều làm chúng tôi quý Vũ Ánh nhất là nhân cách: Trung thực, thẳng thắn và nhân hậu.

Trong điều hành công việc, tôi cứng rắn và nguyên tắc hơn Vũ Ánh rất nhiều. Nhưng éo le thay, cái mà người ta có thể chinh phục trái tim bạn bè, người thân, lòng nhân hậu, xuề xòa, xí xóa với thuộc cấp, che chở đàn em của Vũ Ánh lại là một nhược điểm khi điều hành một tờ báo tư nhân, nơi mà kỷ luật không nghiêm nhặt như trong một cơ quan công quyền. Phải chăng vì thế mà một ký giả tài ba như Vũ Ánh đã phải nhận lãnh nhiều oan khuất trong giai đoạn cuối đời?

Người vợ của Vũ Ánh là bà Yến Tuyết, một cựu phóng viên tốt nghiệp Ðại Học Vạn Hạnh, cũng đã được chính tôi phỏng vấn và dẫn dắt trong những bước đầu phục vụ tại Ðài Phát Thanh Sài Gòn, cùng với Lê Phú Bổn, Hoàng Hà, Phạm Mạnh Ðức… Nói như thế để thấy, chúng tôi sống và làm việc với nhau trong nhiều năm dài, coi nhau như anh em trong một đại gia đình. Vì thế khi nghe Yến Tuyết nức nở bên kia đầu dây: “Anh Nhuận cầu nguyện cho anh Ánh đi. Anh ấy đi rồi anh ơi!” – tôi sững sờ.

Lại thêm một thằng bạn cùng trang lứa ra đi. Dù biết đời là thế mà sao vẫn không ngăn được dòng lệ thương cảm.

Bà Vũ Ánh, cô nữ phóng viên Yến Tuyết ngày nào, tôi đang thầm cầu nguyện cho chồng của cô đây.

Houston, 16 tháng 3, 2014

NLG 73 – Lê Phú Nhuận

MỚI CẬP NHẬT