Friday, March 29, 2024

Sơn xe cho mới, nên chăng?

 


PHẠM ÐÌNH 


Mừng Năm Mới mà nói chuyện xe mới là phải quá, sao còn hỏi “nên chăng?” Phạm Ðình đồng ý, nhưng phải chi là mua hẳn một cái xe mới! Nhưng ở đây, chúng ta chỉ nói chuyện làm đẹp ngoại hình một cái xe đã cũ, liên quan phần lớn tới việc o bế nước sơn, như rửa xe thường xuyên, waxing hoặc polishing chừng 4 tới 6 tháng một lần. Ðó là những điều rất nên làm, còn chính việc sơn lại để khoác cho xe một “bộ áo” hoàn toàn mới thì chưa chắc. Tại sao? Trước hết chúng ta sẽ nói về lý do tại sao không nên sơn lại, và sau đó đề cập những lúc cần sơn, và sơn như thế nào? 









Paint Color Code ghi ở cuối miếng giấy này, lẫn với nhiều chi tiết khác, chú ý lắm mới đọc được C/TR402/F4A, và suy ra Paint Code là 402.


Tại sao không nên sơn xe? 


Bạn có thể tự sơn nhà, và thậm chí sơn mặt của mình nữa, nhưng sơn xe thì chắc chắn không phải là công việc có thể tự làm lấy, mà phải cậy tới thợ chuyên môn. Có phải là vì cái xe quí hơn cái nhà, và quí hơn cả cái bộ mặt lúc nào cũng được nâng niu trân trọng của chúng ta? Không hẳn thế, nhưng việc sơn xe đòi hỏi nhiều công đoạn phức tạp. Hãy nói ngay cái việc cạo tẩy hết lớp sơn cũ trên xe cũng đã phiền, chưa kể việc tìm mua sơn mới, pha chế. Còn xịt sơn thì không phải cứ khơi khơi lấy bàn chải mà phết lên. Nó đòi hỏi nhiều dụng cụ chuyên môn mà người lái xe bình dân chẳng nên tự sắm. Tốt nhất là nên mang đến những nơi chuyên môn làm dàn đồng (auto body) để thuê họ làm giúp.


Trong cái thị trường thượng vàng hạ cám này thì giá nào cũng có. Nhưng một “paint job” đúng nghĩa quả thực không ít tiền. Bạn có thể mất cả bạc ngàn hoặc 2 ngàn, nếu muốn sơn lại toàn bộ cái xe. Những cái giá đó chắc chỉ có hãng bảo hiểm mới trả nổi để “nuôi” mấy tiệm Auto Body trong các vụ tai nạn xe cộ. Còn cá nhân mình phải móc tiền trong túi ra trả thì thôi! Trong đa số trường hợp, có bán cả cái xe cũng chưa đủ tiền để chi phí cho một paint job. Thí dụ: Một cái xe 10, 12 tuổi có thể giá chừng $3,000 với điều kiện bộ dáng coi được, và nước sơn còn mới. Cũng cái xe ấy, nếu body trông lam nham, và sơn thì tróc vẩy như bộ lông con mèo ốm, có thể bạn chỉ bán được $2,000. Nay mang đi sơn lại với giá khoảng $1,000, bạn có thể bán chừng $2,500 hoặc $2,800. Rốt cuộc: Lỗ $200, chưa kể công phu mang xe đi sơn phết!


Xem vậy là đủ rõ tại sao chúng ta không nên mang xe đi sơn lại. Trừ khi được các hãng bảo hiểm trả tiền trong một vụ tai nạn mà bạn không có lỗi, và trong những trường hợp sau đây: 


Trường hợp tự sơn xe 


Ðúng ra, trường hợp này chúng ta không gọi là “paint job,” mà chỉ là “touch up.” Có nghĩa là, bạn không sơn cả xe, cũng không sơn một vùng lớn trên thân xe, mà chỉ là phết lại những vết xước nhỏ, kích thước bằng một ngón tay hoặc rộng lắm là bằng lòng một bàn tay mà thôi. Nếu chỉ là vậy thì OK, bạn có thể tự làm được, nhưng cũng phải biết cách làm thì mới tránh khỏi lam nham. Bởi vì nếu làm không “nên nết,” nhìn vào cái xe người ta chỉ thấy những điểm lam nham, mặc dầu rất nhỏ, là nổi bật đập vào mắt, trông như một gương mặt đầy trứng cá thì chẳng thà đừng làm còn hơn. Nói đề phòng vậy thôi, thực ra công việc touch-up rất dễ dàng, và rất văn nghệ, bạn có thể tự làm để nâng giá trị của cái xe lên một mức đáng kể. 










Mua một tube sơn nhỏ ở các tiệm Auto Parts.


Phương pháp Touch-Up 


Xin nhắc lại một lần nữa, công tác “touch up” không phải là “paint job,” nhưng nói ra tiếng Việt thì cả 2 chữ vẫn là “sơn xe.” Vì thế, chúng ta sẽ xài chữ Touch Up để khỏi nhầm lẫn, hơn nữa có chữ Mỹ chen vào biết đâu nghe lại nổ hơn! 


Tiệp màu sơn 


Mặc dầu chỉ phải đối phó với một diện tích nhỏ, nhưng touch up cũng phải tiệp màu với phần còn lại của xe. Ðây có thể là việc làm khó nhất, nếu bạn không biết cách. Bởi vì nói cái xe màu trắng thì không phải chỉ có một màu trắng mà nó có thể biến hóa ra muôn nghìn sắc thái trắng. Nếu chỉ nhớ mài mại trong đầu, rồi đi mua sơn thì có nhiều phần là chúng ta sẽ mua được một màu sơn khác. Nhưng nếu nhớ cái mã số của màu sơn (paint color code) thì bạn sẽ kiếm được một màu sơn y chang như màu sơn nguyên thủy của cái xe. Cái Paint Color Code đó kiếm ở đâu?


-Trước tiên, bạn có thể tìm thấy trên một miếng “giấy” dán dọc theo bề dầy ở cửa chính, tức là cửa trước bên trái của xe (driver side door jamb).


-Hoặc, miếng giấy nằm ở giữa firewall, là tấm sắt ngăn đôi phần máy và khoang tài xế, ngay bên dưới kính chắn gió (windshield).










Và tỉ mỉ touch up từng nét.


-Tìm được miếng giấy đó rồi, nhưng tìm ra Paint Color Code giữa khá nhiều chi tiết được ghi trên đó xem ra không đơn giản. Mách nước với bạn rằng, đó là một ký hiệu 3 chữ số, thí dụ 199 hoặc 4Q5, có thể được trình bày một cách “bí hiểm” như thế này: C/TR: 0209/FB10. Trong trường hợp này, thì Paint Color Code là 209, còn những chi tiết rối mắt khác tạm thời có thể bỏ qua. Xin tham khảo hình vẽ đính kèm.


-Nếu tìm đỏ mắt không thấy miếng giấy, hoặc thấy rồi nhưng không đọc được Code thì có thể gọi cho hãng sản xuất, nói hiệu xe, đời xe, và cả số VIN của xe nữa là nhân viên tại đó có thể cung cấp ngay cái Code đó cho bạn. 


Mua sơn đúng màu 


Mang cái Paint Code đó ra cửa hàng Auto Parts (như Pepboys, Kragen…) để mua một tube sơn tương ứng, có kèm theo dụng cụ để quét sơn. Ðọc kỹ hướng dẫn ghi trên Label, hoặc có thể hỏi nhân viên bán hàng là, sản phẩm này có phải dùng kèm thêm sơn lót (Primer) hay không. Sơn lót là lớp sơn đi tiền phong, được quét vào body trước khi phết sơn chính, làm cho sơn chính dính chặt vào body không bị bong ra.


Về nhà, thực hiện các công đoạn sau đây:


1. Cạo tẩy rỉ sét: Cần phải cạo tẩy rỉ sét ở phần body bị tróc sơn. Nếu đó chỉ là một vết trầy sâu nhưng không rộng hoặc tập trung lại thành một điểm nhỏ, bạn có thể đập một chút Rust Arrestor (chống rỉ sét) vào đó để ngăn không cho rỉ sét phát triển.


2. Dùng giấy nhám (#220): Nếu vùng tróc sơn lớn hơn, nên dùng giấy nhám mịn để chà sạch và tạo thành mặt nhám giúp cho sơn dính chặt hơn.


3. Rửa sạch: Xít nước để rửa sạch tất cả vẩn bụi như bụi nhám, mẩu sơn cũ, mẩu Rust Arrestor còn vướng lại, wax. Và để khô hoàn toàn trước khi sang giai đoạn kế tiếp


4. Sơn lót: Sơn lót là để lót đường, tăng cường chống rỉ sét, làm thành bề mặt tiếp nhận sơn chính, đồng thời lấp đầy những chỗ lồi lõm, trầy trụa trên body xe. Nếu đó chỉ là vết trầy nhỏ, chưa phô ra lớp kim loại bên dưới, bạn có thể phết sơn chính ngay mà không dùng sơn lót. Tuy nhiên, nếu vết trầy đã để lộ ra phần kim loại, hoặc đường kính vùng thiệt hại lớn hơn 1 inch, thì không thể bỏ qua sơn lót.


Không để sơn lót “ngoén” ra khu vực chung quanh: Có thể dùng tape dán chung quanh vùng thiệt hại để chặn sơn lót vương ra. Và phải chùi ngay nếu có bị như vậy.


Ðể cho sơn lót khô hoàn toàn.


5. Pha sơn mới: Pha sơn mới theo đúng tỉ lệ và hướng dẫn để có màu tương đương. Nhưng bây giờ chúng ta phải thú nhận với nhau rằng không thể có được một màu tuyệt đối tương đương với cái màu sơn trên xe, là vì cái màu nguyên thủy đã cũ đi theo ngày tháng và trở thành một cái màu nhừa nhựa, “trông dzậy mà không phải dzậy.” Ðành phải chấp nhận phần sơn mới “chỏi” ra chút đỉnh.


6. Quét sơn mới từ ngoài bìa vào trong: Nếu vết trầy mỏng như đường chỉ, hoặc khu vực phải sơn rất nhỏ, bạn có thể dùng một cái tăm, hoặc xẻ nhỏ cái bàn chải ra để quét sơn lên. Ðừng quét sơn dầy hơn lớp sơn chung quanh kẻo nó chảy xệ hoặc bị tróc đi mất.


7. Chờ ít ngày cho khô hoàn toàn.


8. Wax hoặc polish toàn diện cái xe một lần để cho khu vực sơn mới hòa nhập vào đường nét chung, và tất cả đều sáng bóng.


Mô tả dài dòng, nhưng công việc xét ra thì đơn giản. Làm touch up khéo léo, bạn có thể lấp đi được nhiều khuyết điểm trên ngoại hình, và làm tăng giá trị xe lên cao hơn một bậc. Dù có bán hay giữ lại để đi, bạn cũng hãnh diện là mình làm chủ một cái xe y như mới.


Phạm Ðình


[email protected]


 





Xe lột dên, xe kêu lóc cóc, xe rỉ nhớt…? Xin xem Cẩm Nang Bảo Trì Tập III đã phát hành. Cùng với Tập I, Tập II, mỗi tập $6.00+$2.00 cước phí. Money Back Guarantee 3 tháng. Gửi cheque hoặc tiền mặt cho Phạm Ðình, PO Box: 9255, Fountain Valley, California 92728 – 9255. Tel: 714-837-1935. Cho biết điện thoại và email, nếu có. Có thể hỏi tại nhà sách Tú Quỳnh 714-531-4284; hoặc Tự Lực 714-531-5290.





 

MỚI CẬP NHẬT