Nguyễn Văn Khanh
Trong vòng 48 giờ đồng hồ, giới truyền thông Hoa Kỳ thực hiện 2 cuộc thăm dò khác nhau nhưng kết quả khá giống nhau: Uy thế chính trị của Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama đang giảm, tỷ lệ cử tri không hài lòng với chính sách ông cho thi hành đang tăng.
Cuộc thăm dò đầu tiên do nhật báo The New York Times thực hiện chung với đài truyền hình CBS hôm Thứ Hai cho thấy chỉ có 41% dân chúng Hoa Kỳ hài lòng với ông Obama (giảm 9% so với cuộc thăm dò hồi tháng trước) và 47% không đồng ý với nhà lãnh đạo nước Mỹ (tăng 5%). Ðến sáng Thứ Tư, tờ The Washington Post và đài truyền hình ABC công bố kết quả cuộc thăm dò thứ nhì, qua đó cho thấy chỉ trong 2 tuần lễ qua uy thế của Tổng Thống Obama đã giảm từ 50% xuống còn 46%.
Nếu nhìn kỹ hơn, cả 2 cuộc thăm dò này đều cho thấy những dấu hiệu bất lợi cho ông Obama. Căng thẳng với Iran và xáo trộn đang xảy ra ở Afghanistan khiến số người ủng hộ chính sách ngoại giao của ông giảm bớt tới 10%, giá xăng tuần rồi tăng thêm 5cents/gallon dẫn tới kết quả chỉ có 39% hài lòng với chính sách kinh tế mà ông đưa ra, số người bày tỏ thái độ chán chường lên đến 54%. Trả lời một câu hỏi do tờ Post và đài ABC đưa ra, chỉ có 18% cử tri Hoa Kỳ nói họ “hết lòng tin tưởng vào tổng thống” và 30% cho hay “kinh tế đang trên đà phục hồi”, tức giảm 12% so với tháng trước.
Các con số được đưa ra là dấu hiệu cho thấy ghế tổng thống của ông Obama cũng chẳng vững vàng cho lắm. Ðiều này thể hiện rõ hơn qua hai cuộc thăm dò khác do đài FOXNews và đài CNN thực hiện: Giả sử cuộc bầu cử diễn ra ngay trong tuần này, ông Obama sẽ được 47% cử tri toàn quốc ủng hộ, ông Mitt Romney có 44% tổng số phiếu và ông Rick Santorum được 43% tín nhiệm. Tỷ lệ cách biệt quá ít, nên các nhà quan sát chính trị đều ngần ngại chưa dám quả quyết “ai sẽ thắng ai” vào tháng 11 năm nay.
Không rõ các cố vấn của ông Obama nghĩ gì sau khi thấy các con số được phổ biến trên TV và trên mặt báo, nhưng nếu hỏi ý kiến của các vị thượng nghị sĩ Dân Chủ, người ta thấy ngay thái độ “nhắm mắt làm ngơ” hay “không thèm đếm xỉa gì” đến kết quả của những cuộc thăm dò mới được công bố.
Thượng Nghị Sĩ Debbie Stabenow (Michigan) bảo thăm dò là “chuyện tào lao”, hai ông Robert Menendez (New Jersey) và Sherrod Brown (Ohio) thì thắc mắc “Tại sao cứ chú ý vô mấy con số đó làm gì”, còn ông Chủ Tịch Khối Ða Số Harry Reid thì bực bội trả lời “Các cuộc thăm dò đó chẳng có giá trị gì cả”.
Trong buổi gặp gỡ hàng tuần với báo chí, ông Reid cho rằng “chỉ phỏng vấn có 900 người rồi xem đó là kết quả tiêu biểu cho 300 triệu người thì quả là vô lý”. Vẫn ông Reid với giọng bực bội: “Theo tôi, những cuộc thăm dò này chẳng có giá trị, chẳng đáng để dân chúng chú ý tới. Cá nhân tôi thường không tin vào kết quả thăm dò, nhất là những cuộc thăm dò vừa mới được thực hiện trong tuần này”.
Những điều ông Ried nói có thể không sai vì còn tới 7 tháng nữa cử tri Hoa Kỳ mới đến phòng phiếu chọn người lãnh đạo quốc gia, tình huống từ giờ đến tháng 11 sẽ có rất nhiều thay đổi. Nhưng những câu trả lời liên quan đến kinh tế, giá xăng dầu, v.v. cho thấy người dân Mỹ vẫn chưa an tâm -hay chưa bằng lòng- với vị tổng thống đương nhiệm, theo nhận xét của bà Erin VanSickle, cựu phát ngôn viên của đảng Cộng Hòa ở tiểu bang Florida. “Cử tri nước nào cùng thế, nếu họ không hài lòng với chính phủ, họ sẽ bày tỏ thái độ bằng lá phiếu”.
Vì thế, không ai ngạc nhiên khi thấy phía Cộng Hòa đưa ra những lời tuyên bố mạnh mẽ, mang nội dung sẽ lấy lại Tòa Bạch Ốc và sẽ thành công ở các cuộc bầu chọn đại biểu Thượng lẫn Hạ Viện. Một trong những người lên tiếng ngay sau khi kết quả những cuộc thăm dò vừa được công bố là Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa John Cornyn của tiểu bang Texas. Theo ông, “Dân chúng đang quan tâm đến hướng đi của quốc gia, rõ ràng ông Obama đã không đi đúng đường” và “chính những thất bại của ông Obama sau 3 năm cầm quyền sẽ gây trở ngại cho bên Dân Chủ trong cuộc tổng tuyển cử vào Mùa Thu năm nay”.
Hiện phe Dân Chủ đang có 53 ghế nghị sĩ, bên Cộng Hòa có 47 ghế. Tháng 11 tới đây, 23 nghị sĩ Dân Chủ sẽ tái tranh cử, bên Cộng Hòa chỉ có 10. Trong số những ghế bầu Thượng Viện, được chú ý nhất là ghế ở Ohio, Florida, Missouri, Nevada và Wisconsin, những tiểu bang nằm trong danh sách quyết định thắng bại của cuộc bầu cử tổng thống, và chuyện cử tri địa phương hài lòng hay không hài lòng với ông Obama có thể ảnh hưởng đến các cuộc bầu cử dân biểu và nghị sĩ.
Bà Patty Murray, chủ tịch Ủy Ban Vận Ðộng Dân Chủ Thượng Viện từ bây giờ đến ngày phòng phiếu mở cửa sẽ còn biết bao nhiêu cuộc thăm dò khác, và ngay cử tri cũng có người “lúc ủng hộ bên này, lúc nghĩ nên ủng hộ bên kia” nhưng điều quan trọng nhất vẫn là “Chúng tôi đưa ra những ứng cử viên sáng giá, và tôi tin tưởng chắc chắn sẽ thành công”.
Thượng Nghị Sĩ Jon Tester (Montana), một trong 23 ông bà nghị Dân Chủ đang vận động tranh cử, cho rằng bất kể tỷ lệ cử tri ủng hộ Tổng Thống Obama lên hay xuống, trách nhiệm của phía lập pháp vẫn là “phải đi sát với nguyện vọng của người dân”, không thể quy hết mọi chuyện cho bên hành pháp.
Gặp bà Dianne Feinstein (California) ở hành lang Thượng Viện, bà trách cứ “cánh Cộng Hòa tìm cách cản trở mọi ý định của phe Dân Chủ, khiến tình hình quốc gia trở nên xấu hơn”. Hỏi bà điều dân chúng Hoa Kỳ đang mong nhất là điều gì, bà trả lời “công ăn việc làm là điều người dân mong nhiều nhất”. Hỏi bà câu tiếp là làm thế nào để tạo việc làm cho dân chúng, bà trả lời “cánh Dân Chủ chúng tôi đã đưa ra biết bao nhiêu kế hoạch giúp dân, banh bây giờ đang nằm bên sân của phe Cộng Hòa”.