Học trường nghề, một hướng học đáng cho giới trẻ Mỹ cân nhắc

WESTMINSTER, California (NV) – Trong thời buổi hiện giờ, có bằng đại học là một điều cần thiết. Tuy vậy, liệu bỏ bốn năm ra để lấy được bằng cử nhân, rồi nhiều khi phải thêm vài năm lấy bằng cao học hay tiến sĩ có đáng không? Chính vì nhiều người có suy nghĩ này, nên đi học nghề là một hướng học đáng cho giới trẻ Mỹ cân nhắc.

Học đại học và học nghề khác nhau ra sao?

Trước tiên là phải nhìn một số nhược điểm của việc học đại học bốn năm.

Nhược điểm đầu tiên là thời gian học. Một học sinh trung học vừa tốt nghiệp lúc 18 tuổi phải bỏ ít nhất bốn năm lên đến 22 tuổi để có bằng cử nhân rồi mới bắt đầu đi học. Mất bốn năm không có kinh nghiệm thực tế và mất nhiều thời gian đến trường.

Không chỉ vậy, khi đi học đại học, sinh viên còn phải học nhiều lớp phụ, hoàn toàn không liên quan đến ngành mình học, nhưng vẫn phải học để đủ số lớp mới được tốt nghiệp. Việc học không phải lúc nào cũng trôi chảy, vì vậy sẽ làm nhiều sinh viên mất hơn bốn năm mới ra trường.

Nhược điểm thứ hai là chi phí. Theo nghiên cứu của Bộ Lao Động Idaho, học phí trung bình của một sinh viên lấy bằng cử nhân là $127,000/năm. Không chỉ học phí cao, 70% sinh viên còn phải mượn nợ để học bốn năm.

Theo nghiên cứu này, 20% sinh viên Mỹ nợ hơn $50,000 và 5.6% nợ hơn $100,000 sau khi học xong. Tuy có nhiều trường cho mượn nợ lãi suất thấp, nhưng chi phí đi học đâu phải chỉ có học phí, các sinh viên phải trả tiền ký túc xá hay tiền thuê phòng, tiền ăn uống, giặt giũ và nhiều chi phí khác.

Một nhược điểm nữa là tỷ lệ bỏ học của sinh viên Mỹ và sinh viên có thể tốt nghiệp muộn. Nhiều sinh viên chưa sẵn sàng cho quá trình học dài bốn năm như chưa đủ trình độ, chưa bao giờ phải đi xa nhà, đi học không có kế hoạch đàng hoàng và cuối cùng phải bỏ học. Theo Học Viện Thông Số Giáo Dục, 40% sinh viên bốn năm bỏ học trước khi có chứng chỉ.

Theo U.S. News, trong số những sinh viên lấy được bằng đại học phải học hơn bốn năm mới tốt nghiệp và phải tốn thêm khoảng $70,000. Không chỉ vậy, đa số các đại học không bắt sinh viên phải chọn ngành lúc mới vào, đến năm thứ hai mới phải chọn. Vì vậy, sinh viên sẽ phí thời gian để chọn ngành và phải học những lớp hoàn toàn không liên quan đến ngành mình muốn học.

Nhược điểm cuối cùng của học đại học bốn năm là tìm việc làm. Tuy nhiều sinh viên học ngành dễ tìm việc làm hơn, nhưng cũng khó tìm được công việc vừa ý mình. Tỷ lệ thất nghiệp ở Hoa Kỳ đang là 4% và có đến 33% sinh viên Mỹ mới ra trường không có đủ việc làm. Trong vòng năm năm vừa qua, thị trường việc làm khắc nghiệt và sinh viên mới ra trường khó tìm công việc nên không tìm được cách trả nợ tiền học.

Trường nghề khác với đại học bốn năm ra sao?

Trường nghề, hay còn gọi là “trade school” hoặc “vocational school” trong tiếng Anh, là trường dạy những kỹ năng cần thiết cho một nghề. Thời gian để học xong chứng chỉ nghề ít hơn học đại học nhiều vì chỉ tốn khoảng hai năm. Ngoài ra, lớp học có ít người hơn đại học, lúc nào cũng có cơ hội thực tập thứ mình học. Có nhiều nghề lương tốt chỉ cần chứng chỉ nghề như thợ điện, thợ sửa, thợ tiện.

Về lương bổng, lương của những người có chứng chỉ nghề không thấp hơn người có bằng đại học bốn năm nhiều. Theo Trung Tâm Thông Số Giáo Dục Hoa Kỳ, mức lương trung vị của người có chứng chỉ nghề là $35,720/năm và mức lương trung vị của người có bằng cử nhân là $46,900/năm.

Tuy cách nhau khoảng $11,000, nhưng có nhiều yếu tố đáng cân nhắc về mức lương giữa hai hướng học này. Học nghề chỉ mất khoảng hai năm, trong khi đại học phải mất đến bốn năm. Trong hai năm đó, người học nghề có thể kiếm được $71,000. Nhiều sinh phải tốn thêm một năm để tốt nghiệp đại học và phải trả thêm khoảng $70,000. Chính vì vậy, người học nghề vừa có chứng chỉ xong, sẽ có nhiều hơn $140,000 so với người tốt nghiệp đại học.

Chi phí đi học nghề ra sao?

Học phí trung bình của trường nghề khoảng $33,000, thấp hơn nhiều so với học phí $127,000 để lấy bằng cử nhân. Nếu tính thêm tiền nợ học phí, có lãi suất khoảng 4% và trả trong vòng 10 năm, người học nghề chỉ phải trả $40,000, trong nghi người học đại học phải trả $154,000.

Theo nghiên cứu của năm 2012, tiền nợ trung bình của sinh viên là $29,900, tính lãi suất vào thì lên đến $36,327. Trong khi đó, người học nghề hai năm có nợ trung bình khoảng $10,000, thấp hơn 70% so với sinh viên đại học.

Một lợi thế của học nghề là không sợ mất việc vì những công việc này không thể nào đem ra nước ngoài được. Những người học lập trình, quản lý mạng trong đại học có thể bị mất việc làm vì các công ty có thể nhờ một người ở nước khác làm và trả lương rẻ hơn. Trong khi đó, làm thợ mộc hay thợ điện thì không thể nào bị mất việc ra nước ngoài vì lúc nào cũng cần sự hiện diện của thợ.

Theo tạp chí Forbes, nước Mỹ đang cần nhiều người trẻ làm các nghề cần có sự chuẩn xác vì hiện nay đa số người làm các công việc này là người cao tuổi. Chính vì vậy, điều này tạo ra nhiều cơ hội cho những người trẻ tuổi có chứng chỉ nghề.

Tuy học nghề có nhiều lợi thế, nhưng không có nghĩa là bằng đại học không có giá trị. Học đại học vẫn là một chuyện tốt vì có thể tìm được việc làm có lương cao và nhiều người muốn có bằng cao học hay tiến sĩ. Tuy nhiên, không phải ai cũng thích hợp với môi trường học đó, không phải ai cũng “đèn sách” được. Vì vậy, đi học trường nghề là một điều đáng cân nhắc. (Thiện Lê)