Bốn mươi ba năm sau ngày chiến tranh Việt Nam kết thúc, hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson đã đến viếng thăm chính thức Đà Nẵng bốn ngày theo tinh thần chính sách Ấn Độ-Thái Bình Dương mới của chính quyền Donald Trump.
Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson đến thăm Đà Nẵng ngày 8 Tháng Ba cũng đúng 53 năm sau ngày 8 Tháng Năm, 1965, lúc 9 giờ sáng, Lữ Đoàn 9 Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ đổ bộ vào bãi biển Đà Nẵng đánh dấu một giai đoạn mới, tăng gia can thiệp của Hoa Kỳ trong chiến tranh Việt Nam. Hoa Kỳ đã xây dựng Đà Nẵng thành một căn cứ Hải và Không Quân trọng yếu ở Việt Nam.
Thủy Quân Lục Chiến, một lực lượng nhỏ trong quân đội Hoa Kỳ nhưng là một hãnh diện lớn với những chiến tích anh hùng, một binh chủng tinh nhuệ với tinh thần chiến đấu cao. “A few good man” “vài người ưu tú,” những sĩ quan anh hùng Thủy Quân Lục Chiến Mỹ nay thành lập một “đội chỉ huy” trong Tòa Bạch Ốc cạnh Tổng Thống Donald Trump, chỉnh đốn chính sách quân sự với những kinh nghiệm cá nhân từ các bài học của chiến tranh Việt Nam và Trung Đông.
Các tướng quan trọng gồm có Tướng Joseph Dunford, tổng tham mưu trưởng, được bổ nhiệm từ thời Tổng Thống Obama; Tướng James Mattis, bộ trưởng Bộ Quốc Phòng; Đại Tướng 4 sao John Kelly, bộ trưởng Bộ Nội An, nay là chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc, đều là Thủy Quân Lục Chiến.
Tướng Kelly và Tướng Dunford đã phục vụ trong lữ đoàn do Tướng Mattis chỉ huy ở Anbar Iraq. Trong các tướng quan trọng quanh Tổng Thống Trump chỉ có Tướng Mc Master, trung tướng hồi hưu cố vấn an ninh quốc gia, phục vụ bộ binh. Không khí Tòa Bạch Ốc thời Tổng Thống Obama có không khí của văn phòng luật sư, còn không khí Tòa Bạch Ốc thời Tổng Thống Trump có khung cảnh quân đội.
Hoa Kỳ là nước tự do, tự hào với nền dân chủ từ ngày lập quốc với các chính quyền dân sự nhưng trên thực tế 79% dân Mỹ vẫn ngưỡng mộ và tin tưởng vào quân đội nhất là qua một năm cầm quyền của Tổng Thống Donald Trump.
Khi Tổng Thống Trump bổ nhiệm các tướng Kelly, Mattis, Mc Master, Dunford, dân Mỹ đã thở phào nhẹ nhõm. Họ gọi các tướng này là trục của những người trưởng thành (Axis of Adult). Dân Mỹ tin các nhà lãnh đạo quân sự trưởng thành đã có kinh nghiệm chỉ huy sẽ dập tắt được những ngọn lửa “hỏa khí và cuồng nộ” trong Tòa Bạch Ốc, sẽ can được ông tổng thống dễ lên cơn thịnh nộ, tính bốc đồng nói trước nghĩ sau, xem hỗn loạn là tốt vì theo triết lý của ông “hỗn loạn đem đến năng lực” năng lực từ hỗn loạn giúp ông làm việc và giải quyết các vấn đề nhân sự (hoặc thay thế hoặc ép từ chức) trong Tòa Bạch Ốc.
Trong vòng bảy tháng đầu, các tướng đã cho thấy họ là những người có bộ óc suy tưởng về chính sách ngoại giao với kinh nghiệm quân sự làm dân Mỹ an tâm, họ là những người thực tế giữ chính sách quốc tế từ trước đến nay trong đó Hoa Kỳ giữ vai trò lãnh đạo thế giới khác với chính sách quốc gia cực đoan với Steve Bannon đứng đằng sau.
Các tướng tự cho hai nhiệm vụ: sửa sai lỗi lầm của chính quyền Obama do dự sử dụng quân đội và sửa những lỗi lầm của Tổng Thống Trump gây hoang mang cho đồng minh với những cú điện thoại bất ngờ và tweet.
Tướng John Kelly là tướng thứ hai trong lịch sử Hoa Kỳ làm chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc sau thời Tổng Thống Ford, ông nói thẳng giống Tổng ThốngTrump, giọng Boston, thích nói đùa đôi khi hơi mai mỉa. Từ Tháng Tám, 2017, Tướng Kelly đã giúp không khí và trật tự Tòa Bạch Ốc bớt rối loạn.
Tướng Mc Master, học giả quân sự, cũng giống Tướng Kelly chống lại các thành phần quốc gia cực đoan, đẩy các chân tay cũ của Mike Flynn và Steve Bannon ra khỏi Tòa Bạch Ốc. Cũng là học giả quân sự, Tướng Mc Master đã chỉ trích các tướng lãnh trong thời chiến tranh Việt Nam đã không bàn luận với Tổng Thống Johnson và Nixon và nói cho các vị tư lệnh này những sự thật về chiến trường Việt Nam.
Tướng James Mattis, được gọi là “chó điên” có kinh nghiệm đối đầu với phong trào Hồi Giáo cuồng tín. Ông phục vụ ở Iraq năm 2004, giúp Iraq xây dựng lai quốc gia sau chiến tranh. Trong buổi họp với một số các nhà lãnh đạo tôn giáo ngoài tỉnh Fallujah, ông đã hỏi họ một câu hỏi giống như các sĩ quan Hoa Kỳ khi đến giúp Việt Nam trong thời chiến tranh khi các đơn vị của ông mỗi ngày bị phiến quân địa phương và bọn khủng bố quốc tế Al-Qaeda ở Iraq pháo kích, phục kích: “Tại sao bọn trẻ con cầm súng bắn người Mỹ đến giúp họ thay vì bắn vào kẻ thù chính là bọn Al-Qaeda” giống như câu hỏi của các sĩ quan Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ ở Việt Nam khi nhìn thấy Việt Cộng đốt nhà, giết người, chặt đầu dân, dùng chiến thuật khủng bố để chiếm đất với chiêu bài tuyên truyền giải phóng.
Khi nhóm lãnh đạo Hồi Giáo trong buổi họp tiếp tục uống trà không trả lời câu hỏi, Tướng Mattis đã hét lên: “Bọn chúng là trẻ con… không được huấn luyện, không kỷ luật, không thể đối đầu với quân của chúng tôi!” Giống như thời chiến tranh Việt Nam quân khủng bố ở Iraq bị nhồi sọ xem Mỹ là kẻ thù. May cho dân làng Anbar, chiến thuật khủng bố của Al-Qaeda đã làm các nhà lãnh đạo tỉnh ngộ, đoàn kết lại dưới chiến thuật “Sunni tỉnh ngộ” đẩy bọn khủng bố ra khỏi Anbar. Trong 10 năm, Anbar không ở trong tình trạng nguy hiểm mất trật tự là nhờ công của Tướng James Mattis với bài học chống chiến tranh du kích ở Việt Nam.
Các tướng đứng đằng sau Tổng Thống Trump đều tin mãnh liệt vào sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ, sức mạnh này giữ trật tự quân bình thế giới. Mặc dù Tổng Thống Trump có những tuyên bố trái ngược, bốn ông tướng vẫn đoàn kết với nhau và đưa những ý kiến của họ, chính vì vậy mà Donald Trump khi ứng cử tuyên bố sẽ không can thiệp quân sự như các tổng thống Cộng Hòa tiền nhiệm nhưng khi làm tổng thống ông tiếp tục chính sách quân sự ở Syria và Iraq.
Theo lời cố vấn của các tướng, chính sách Ấn Độ-Thái Bình Dương thay thế Nam Thái Bình Dương. Hoa Kỳ vẫn xem Thái Bình Dương là con đường biển quân sự, giữ vị trí quân sự ở Thái Bình Dương với các đồng minh Ấn, Nhật, Úc vì quyền lợi của Hoa Kỳ.
Bốn vị tướng này đã bảo đảm với giới báo chí và truyền thông, họ không thay đổi vai trò của Hoa Kỳ trong việc giữ ổn định trật tự thế giới (vai trò như Cộng Sản chỉ trích: sen đầm thế giới) dù Tổng Thống Trump luôn nói “Mỹ trên hết” như chính sách cô lập. Chiến tranh chống khủng bố tiếp tục. Tháng Hai, 2018, ngân sách của chính quyền Trump với ngân quỹ quốc phòng “cao nhất trong lịch sử Hoa Kỳ” trong khi ngân quỹ ngoại giao cắt giảm 30%.
Khi lên làm tổng thống, ông Trump chấp thuận cho Tướng James Mattis dùng quân chống lại Hồi Giáo quá khích, tăng phi vụ Drone ở Yemen và Somalia, bỏ bom căn cứ không quân Syria sau khi chính quyền Assad sử dụng vũ khí hóa học giết thường dân. Tháng Tám, 2017, Tổng Thống Trump tăng 4,000 quân ở A Phú Hãn. Tháng Mười, 2017 sau khi lính Mỹ bị du kích phục kích, Hoa Kỳ tăng quân ở Niger hơn thời Obama.
Trên nguyên tắc, các tướng phải vâng lời tổng tư lệnh nhưng trên thức tế các tướng vẫn có những ý kiến riêng, quá đáng là Tướng Westmoreland trong thời chiến tranh Việt Nam hoàn toàn quên tổng tư lệnh Johnson. Bốn vị tướng cạnh Tổng Thống Trump tự hào đã trung thành với hiến pháp Hoa Kỳ chứ không trung thành riêng với Tổng Thống Trump như ông muốn.
Năm 1993, tổng tham mưu Tướng Colin Powell đã to tiếng chống Tổng Thống Bill Clinton khi ông cấm đồng tính luyến ái không được phục vụ trong quân đội, sau đó chính sách “không hỏi không nói” ra đời. Khi Tổng Thống Trump muốn cấm đồng tính luyến ái và ái nam ái nữ phục vụ trong quân đội qua twitter, Tướng James Mattis nghiên cứu vấn đề và Tướng Dunford đã nhất quyết không thay đổi chính sách từ năm 1993.
Tướng James Mattis đã chống lại Tổng Thống Trump khi ông tuyên bố không ủng hộ khối NATO vô điều kiện và chống hiệp định nguyên tử với Iran, Hoa Kỳ cuối cùng vẫn giữ chính sách của các tổng thống tiền nhiệm. Tháng Tám, 2017, Tướng Mc Master phải lên tiếng “không giải pháp quân sự trong tương lai gần” khi Tổng Thống Trump dọa sẽ gởi quân qua can thiệp nội tình Venezuela.
Công của bốn vị tướng cạnh Tổng Thống Trump cho đến nay là không sử dụng giải pháp quân sự khi không thấy cần thiết khác với những lời tuyên bố của Tổng Thống Trump. Chính sách Bắc Hàn của các tướng không khác gì chính sách từ thời các Tổng Thống Clinton, Bush và Obama.
Mùa Hè năm ngoái sau khi Bắc Hàn cho thử vũ khí nguyên tử và hỏa tiễn liên lục địa. Tổng Thống Trump đã dọa bỏ bom Bắc Hàn “Thương thuyết không phải là giải pháp.” Tổng Thống Trump tuyên bố như Tổng Thống Truman trước khi bỏ bom nguyên tử ở Nhật “biến Bắc Hàn thành biển lửa” và hăm dọa Kim Jong Un: “Nút nhấn bom của tao to hơn.” Tướng James Mattis vài phút sau đã trấn an dân Mỹ, chiến tranh Bắc Hàn không thể xảy ra dù Hoa Kỳ có vũ khí nguyên tử và hỏa tiễn liên lục địa mạnh hơn Bắc Hàn với kinh nghiệm quân sự Tướng Mattis đã tuyên bố: “Chúng ta không bao giờ thiếu giải pháp ngoại giao.”
Tướng không quân John Hyten chỉ huy bộ chiến thuật kiểm soát vũ khí nguyên tử đã không ngần ngại nói “nếu Tổng Thống Trump ra lệnh tấn công nguyên tử bất hợp pháp tôi sẽ từ chối.”
Tháng Năm năm nay, Tổng Thống Trump nhận lời dự hội đàm với chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong Un. Giải pháp ngoại giao năm 2009 khi Tổng Thống Obama tuyên bố sẽ gặp và nói chuyện với Kim Jong Un bất cứ lúc nào bị các thành phần cực hữu Cộng Hòa như Ben Shapiro chỉ trích gay gắt nay chính sách của Tổng Thống Trump không khác gì chính sách của Tổng Thống Obama.
Vấn đề đặt ra cho bốn vị tướng cạnh Tổng Thống Trump là các vị có phục vụ hết nhiệm kỳ của Tổng Thống Trump? Tin đồn là Tướng Mc Master và Tướng Kelly có thể sắp ra đi. Trong quân đội tướng có thể bị đuổi khi trái lời tổng thống nhất là trong vụ bán đảo Triều Tiên. Năm 1951, Tổng Thống Harry Truman đã sa thải Tướng Douglas Mac Arthur khi ông đặt vấn đề về chính sách bán đảo Triều Tiên với tổng thống. Năm 1977, Tổng Thống Jimmy Carter đã đuổi Tướng John Singlaub khi ông lên tiếng chỉ trích Tổng Thống Carter rút bớt quân ra khỏi Nam Hàn.
Hy vọng Tổng Thống Donald Trump tiếp tục nghe lời khuyên của các tướng với những kinh nghiệm quân sự và ngoại giao sử dụng tất cả các sức mạnh của Hoa Kỳ sửa bớt những tai hại của chính sách “Mỹ trên hết” để chống lại thế lực bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông.
Qua chuyến viếng thăm Đà Nẵng đầu Tháng Ba, 2018, các thủy thủ Hoa Kỳ trên hàng không mẫu hạm Carl Vinson đã cho thấy họ là những nhà quân sự ngoại giao, chiếm lòng dân Việt Nam không cần tiếng súng với những nụ cười thân thiện, những vòng tay ấm áp qua bài hát “Nối Vòng Tay Lớn.” Đây là chính sách Hoa Kỳ cần tiếp tục. (Việt Nguyên)