Thursday, March 28, 2024

Tổng Thống Trump: Gieo gió, gặt bão?

Thứ Hai tuần trước, Ủy Ban Tình Báo Hạ Viện với đa số Cộng Hòa chấm dứt điều tra liên hệ Trump-Putin trong tranh cử 2016. Họ nêu lý do không thấy bằng chứng đi lại, đồng lõa giữa Mặt Trận Tranh Cử Trump (MT) và Nga nhằm thay đổi kết quả bầu cử. Trước đây, Ủy Ban cũng nỗ lực đả phá uy tín của ông Mueller và FBI – dù 17 cơ quan an ninh, tình báo liên bang và cáo trạng của FBI xác nhận Putin triệt hạ đối thủ Hillary Clinton nhằm giúp ông Trump đắc cử.

Trong khi đó cuộc điều tra của Công Tố Viên Đặc Nhiệm Robert Mueller mở rộng và buộc tội nặng ít nhất bốn người làm việc trong MT; ba người đã nhận tội và hợp tác với FBI; riêng nguyên chủ tịch MT Paul Manafort chưa nhận tội, bị thêm 32 cáo trạng về làm việc với Nga và lóp-bi lén cho Putin, có thể ngồi tù 305 năm.

Điều tra sát nút

Thứ Năm trước, nhật báo New York Times đưa tin nổ: những tuần qua ông Mueller đã đòi (subpoena) công ty Trump Organization phải cung cấp những hồ sơ, tài liệu gồm cả những liên hệ với Nga. Đây là lần đầu tiên ông đòi hỏi tài liệu, hồ sơ trực tiếp liên quan tới công ăn việc làm của Organization, đưa điều tra tới sát tổng thống. Hiện chưa rõ tầm rộng và lý do của việc này vì ông Mueller vẫn được Organization cung cấp tin tức đều đặn (trừ hồ sơ thuế), không cần phải dùng tới “subpoena,” đi cùng với đe dọa tội nặng “coi khinh/contempt” trát đòi.

“Subpeona” cũng cho thấy cuộc điều tra sẽ kéo dài nhiều tháng nữa, nếu không nói là cả năm. Đây khác hẳn với kết luận vội vàng của Ủy Ban Tình Báo và “trấn an” từ những luật sư của tổng thống rằng điều tra sẽ chấm dứt dịp “Lễ Thanksgiving,” rồi “cuối 2017.” Đây cũng xảy ra khi ông Mueller nhắm vào vai trò của tiền bạc từ nước ngoài ảnh hưởng đến những hoạt động chính trị của gia đình Trump -gồm con rể với Kushner Companies cùng các người bị nghi chuyển tiền từ Nga và các nước Ả-Rập như Felix Sater và George Nader (bài kỳ trước).

Thứ Năm trước cũng là lần đầu tiên ông Trump làm vài “trừng phạt/sanction” kinh tế Moscow về những xen lấn vào tranh cử và tấn công điện tử, dựa theo luật Quốc Hội thông qua đã lâu với tỷ số 530 trên 5. Từ lâu ông khăng khăng tránh làm chuyện này, với lý luận trơ trẽn rằng sự hiện diện của “luật này cũng đủ đe dọa, không cần phải thi hành.”

“Đường lằn đỏ”

Với những điều tra mở rộng và gắt gao – như đi liền với những thóa mạ, tấn công ráo riết vào FBI và Bộ Tư Pháp từ tổng thống – ông Mueller (nguyên giám đốc FBI hai đời tổng thống) đi tới đường lằn tổng thống cảnh cáo ông không thể vượt qua. Tháng Bảy, ông Trump nói ông Mueller “sẽ vượt qua đường lằn đỏ” nếu nhòm ngó vào những chuyện tài chính của gia đình mình, nhưng không cho biết ông sẽ phản ứng ra sao.Trước khi vào Bạch Ốc ông Trump hứa sẽ tách rời khỏi Trump Organization như luật định, nhưng ông cũng nhấn mạnh nếu ông ra khỏi công ty hoàn toàn thì quá thiệt hại cho những người làm ăn với ông – và có lẽ chính ông.

Đại công ty Trump Organization xây sân golf, khách sạn gồm chung cư đắt giá, và cho thuê nhãn hiệu “Trump” trên các bất động sản và sản phẩm thương mại ở những nơi danh tiếng khắp thế giới, dưới quyền ông Trump cùng ba con lớn. Đây rất qui mô và phức tạp nhưng lại là một công ty gia đình – khác hẳn những công ty công cộng lớn với những cơ cấu chế tài, kiểm soát chặt chẽ, báo cáo, giấy tờ sổ sách minh bạch và chịu trách nhiệm với hàng nghìn “cổ đông/shareholder.” Do đó rất khó mà biết công ty nhận tiền từ đâu và đầu tư nơi nào, nhất là ông Trump khác hẳn những tổng thống trước cương quyết giấu kín hồ sơ thuế má của mình. Ông Trump nói chưa hề đến Nga và không có tài sản ở Nga, nhưng năm 1987 ông đã đến Moscow thăm dò xây khách sạn, cầu chứng nhãn hiệu “Trump” ở Nga năm 1996, và tổ chức hoa hậu thế giới Moscow năm 2013. Con cái và người làm việc với Organization nhiều lần gặp gỡ với giới tỷ phú và viên chức cao cấp Nga để hợp tác làm ăn. Ông Trump khai phá sản ít nhất sáu lần và khó thể vay mượn ngân hàng cả trăm triệu hay tiền tỷ để làm ăn; ông đương nhiên phải dựa vào những nguồn tài trợ từ ngoài nước – dễ nhất là từ những nguồn tiền bất chính muốn hợp thức hóa của cải, tài sản của mình ở nơi an toàn như Hoa Kỳ.

Năm 2015, một bạn thiếu thời gốc Nga, Felix Sater từng liên hệ với Mafia Nga, điện thư Organization nói về liên lạc với Putin và “xây Trump Tower ở Moscow sẽ giúp nhiều cho tranh cử Trump.” Ông Trump liên lạc với Sater ít nhất ba lần qua luật sư thân tín Michael Cohen, và cuối năm ký thư tỏ thiện chí hợp tác. Con gái Ivanka “du lịch” với Sater ở Moscow và được “ngồi tại bàn làm việc của Putin;” con rể Jared Kushner có nhiều công ty địa ốc với đe dọa phá sản cũng gắn bó với đại sứ và ngân hàng Nga. Thập niên qua Organization xây, mua và tân trang nhiều sân golf khắp thế giới, nhưng tài trợ cho những làm ăn này vẫn là một bí ẩn. Theo cây viết thể thao golf thẩm quyền James Dodson, khi khánh thành sân golf mới ở North Carolina năm 2013, con trai giữa Eric Trump cho biết, “Chúng tôi có tất cả tiền bạc đầu tư cần thiết đến từ Nga.”

Cậu Eric đã phủ nhận, nhưng đồng nghiệp và bạn bè ông Dodson xác nhận chi tiết này. Cậu cả Donald Junior lại xác nhận trong đại hội địa ốc năm 2008 ở New York, “Nói về những sản phẩm cao cấp đổ vào Hoa Kỳ, phải công nhận Nga đã bỏ vào cơ sở, vốn liếng chúng tôi ở mức quá khổ, như dự án ở Dubai, SoHo và nhiều  dự án khác ở New York. Chúng tôi chứng kiến vô số tiền bạc đổ vào từ Nga.” Khi tranh cử ông Trump bỏ một ngày khánh thành Trump International Hotel ở Washington, và cho biết sẽ xây 25 khách sạn nữa. Tuy nhiên, trước tuyên thệ nhậm chức tổng thống, ông Trump còn “tuýt” bằng chữ lớn: “TÔI KHÔNG HỀ LIÊN QUAN GÌ VỚI NGA – KHÔNG LÀM ĂN, KHÔNG VAY NỢ, KHÔNG GÌ HẾT.”

Theo tờ Times, khi làm dự án Moscow, Felix Sater bàn chuyện vay nợ từ VTBank Nga, một ngân hàng quốc doanh lớn không được làm ăn với Mỹ. Nếu che giấu Mỹ và Putin ủng hộ, Sater nói: “Đây sẽ thay đổi liên hệ thù nghịch giữa hai nước qua chứng cớ rằng thương mại và làm ăn tốt hơn và thực tế hơn chính trị.”

Lạ lùng thay, đây chính là câu ông Trump lập đi lập lại từ thời tranh cử cho đến nay về Putin. Sater ghi nhận thêm, “Tôi sẽ đặt Putin vào dự án và chúng ta sẽ đưa Donald tới đắc cử.” Ông Trump không trực tiếp gặp được Putin, nhưng thu  $20 triệu từ tỷ phú Aras Agalarov và gặp gỡ “giới tướng tá và chính quyền cao cấp nhất.” Tháng Sáu, 2016, Agalarov liên lạc với cậu cả Trump, Kushner và Manafort gặp gỡ một công tố viên của Putin ngay bản doanh tranhh cử Trump Tower; ông Trump bào chữa họp là về “con nuôi Nga qua Mỹ” – quên rằng đây là “vũ khí” chính Putin dùng để đổi lấy việc Mỹ bãi bỏ “trừng phạt kinh tế.”

Qua nhiều năm làm ăn kiểu trên, ông Trump vay được hơn $4 tỷ từ Deutsche Bank. Năm ngoái ngân hàng này bị phạt vạ hơn $600 triệu vì “rửa tiền” cho Nga. Ông Trump vội cãi ngân hàng này là Đức -không biết họ có chi nhánh lớn ở Nga từ 1881. Thứ Ba trong gặp mặt ông hoàng Ả-Rập Saudi, ông Trump khẩn khoản xin gặp Tổng Thống Putin vừa đắc cử lần bốn. Một cựu lãnh đạo CIA nhận xét: Nếu Nga rút tiền ra, Trump Organization sẽ tan hoang. Mâu thuẫn lớn: ông Mueller theo luật chính quyền phải “thượng tôn luật pháp/rule of law;” ông Trump đòi “cai trị lấy lợi cho mình/government for profit.” (Cổ-Lũy)

Amazon trở thành công ty giá trị thứ nhì thế giới

MỚI CẬP NHẬT