Thursday, March 28, 2024

Tổng Thống Trump: Iran và môi trường

Nguyễn Văn Khanh

NguyenVanKhanh“Ðừng vội nghĩ Tổng Thống Donald Trump sẽ làm đúng những điều đã hứa,” phân tích gia Mark O’Neal nói trong cuộc thảo luận với đề tài “Những Gì Tổng Thống Trump Sẽ Làm Trong 100 Ngày Ðầu Tiên” tổ chức tại Washington D.C. hồi đầu Tháng Hai 2017. Trước hàng trăm chuyên gia và những học giả chuyên nghiên cứu về chính sách, ông O’Neal cho rằng “khi vận động tranh cử mọi người tha hồ hứa hẹn để kiếm phiếu, nhưng sau ngày đắc cử, nhà lãnh đạo nào cũng hiểu khó có thể thực hiện đúng những gì đã cam kết với cử tri,” giải thích thêm “bắt tay vào việc, mới biết chuyện không dễ như họ nghĩ.”

Ðiều đó hoàn toàn đúng với nhà lãnh đạo đương thời của nước Mỹ. Hai tuần trước đây khi trả lời phỏng vấn của nhật báo The Wall Street Journal, Tổng Thống Trump cho hay sau 10 phút đồng hồ nghe Chủ Tịch Nhà Nước Trung Quốc Tập Cận Bình trình bày về vấn đề Bắc Hàn, “tôi chợt hiểu chuyện không dễ giải quyết như tôi nghĩ.” Vẫn theo lời Tổng Thống Trump “tôi từng nghĩ rằng Trung Quốc có uy thế rất lớn với Bắc Hàn… nhưng thực tế không đúng như điều mình nghĩ.”

Không chỉ với Bắc Hàn, tuần này Tổng Thống Trump lúng túng không biết giải quyết sao về chuyện Iran và bản Hiệp Ước Bảo Vệ Môi Trường mà người tiền nhiệm Barack Obama đã ký kết với thế giới. Trong lúc còn vận động tranh cử, ông Trump lớn tiếng chê bai thỏa thuận ông Obama đã ký với Iran “là bản hiệp ước tồi tệ nhất trong lịch sử,” gọi chuyện khí hậu mặt đất đang ấm dần “là chuyện láo khoét,” còn nói “đây là chuyện nhảm nhí do Trung Quốc bày ra.” Lúc đó, ứng cử viên Trump chẳng ngần ngại cam kết “khi vào Tòa Bạch Ốc, tôi sẽ hủy bỏ những hiệp ước này,” bĩu môi nói thêm “những điều ông Obama làm toàn là những điều gây thiệt hại cho nước Mỹ từ an ninh đến kinh tế, khiến công nhân Hoa Kỳ bị mất việc.” Vẫn theo ứng cử viên Trump, “tôi cam kết với các bạn là tôi sẽ theo đuổi đúng chủ trương nước Mỹ trên hết, chúng ta sẽ cùng nhau đưa nước Mỹ tới chỗ hùng mạnh, vĩ đại trở lại.” Ngay trong bài diễn văn tuyên thệ nhậm chức, Tổng Thống Trump cũng nói rằng dưới quyền lãnh đạo của ông “tất cả mọi quyết định về mậu dịch, thuế, di dân, về chính sách đối ngoại, sẽ được thực hiện theo đúng tiêu chuẩn là tạo quyền lợi cho các công nhân Mỹ và cho mọi gia đình Mỹ.”

Bây giờ ông Trump đang ngồi làm việc trong Tòa Bạch Ốc, và điều ông biết rất rõ là “chuyện không dễ giải quyết” như ông nghĩ.

Lấy bản hiệp ước về khí hậu và môi trường được ký kết ở Paris hồi Tháng Mười Hai 2015 làm thí dụ. Chiều Thứ Bảy tuần trước, Tòa Bạch Ốc thông báo tổng thống sẽ chủ tọa một phiên họp để bàn thảo về bản hiệp ước này, đồng thời bắn tiếng cho hay “đừng ngạc nhiên nếu tổng thống quyết định rút khỏi hiệp ước, Hoa Kỳ sẽ không đóng góp khoản tiền giúp thế giới bảo vệ môi trường mà chính phủ Obama đã hứa.” Chỉ 48 giờ đồng hồ sau đó, cuộc họp dự trù diễn ra vào chiều Thứ Ba, 18 tháng Tư 2017, bị hủy bỏ. Lý do: theo đồn đãi phát xuất từ Tòa Bạch Ốc, “ngay chính các cố vấn của tổng thống cũng không thống nhất ý kiến với nhau, người bênh kẻ chống.”

Giới thạo tin tại thủ đô cho hay một trong những người muốn giữ bản hiệp ước “chính là anh con rể kiêm cố vấn Jared Kushner,” người được xem là nhân vật quyền uy nhất hiện nay. Ít nhất hai nguồn tin khác nhau đều nói “anh Jared Kushner cho rằng Washington không nên rút hẳn khỏi Hiệp Ước Paris về môi trường, chỉ nên yêu cầu sửa đổi một số điều khoản không có lợi cho kinh tế của nước Mỹ.” Vẫn theo đồn thổi, anh con rể kiêm cố vấn của Tổng Thống Trump không nói gì đến chuyện bầu khí quyển của mặt đất đang bị hư hại, nhưng giải thích “ô nhiễm không khí sẽ gây bệnh tật, trách nhiệm của một cường quốc như Hoa Kỳ là phải tìm cách ngăn chận, không để tình trạng xấu đó xảy ra.” Ý kiến này được Tổng Thống Trump lắng nghe, “nên tổng thống quyết định hủy bỏ cuộc họp, yêu cầu mọi người nghiên cứu kỹ hơn xem Hoa Kỳ cần phải làm gì, sau đó báo cáo cho ông biết.”

Chuyện Iran cũng thế. Một ngày sau khi Ngoại Trưởng Rex Tillerson gửi thư cho Quốc Hội Liên Bang xác nhận Iran thực hiện đúng những điều khoản đã ký kết với Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Ðức và Liên Minh Âu Châu (EU), Tổng Thống Trump cho hay “Iran không thực hiện đúng với tinh thần của thỏa thuận (mà họ đã ký kết).” Trước đó, ông Trump chỉ trích “thỏa thuận chỉ ngăn cản Iran không có vũ khí nguyên tử, chứ không thật sự cản được Iran chế tạo vũ khí nguyên tử.” Ông cũng nói sẽ chỉ thị cho nhân viên “duyệt xét lại toàn bộ vấn đề,” hứa hẹn “sẽ có quyết định (đối với Iran) trong một ngày không bao xa.”

“Ðiều Tổng Thống Trump nói chẳng khác gì điều Tổng Thống Obama đã trình bày với dân chúng trước khi Ngoại Trưởng John Kerry đặt bút ký bản hiệp định,” theo ông Ben Rhodes, phụ tá cố vấn Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia của chính phủ Obama. “Chúng tôi không hề bảo hiệp ước sẽ ngăn cản Iran vĩnh viễn không có vũ khí nguyên tử, chúng tôi nói rất rõ đây chỉ là bước khởi đầu tốt nhất mà thế giới có thể đạt được với Iran, và mọi chuyện liên quan đến Iran không chấm dứt ở đây.” Ông Rhodes đưa bằng chứng “dù ký kết hiệp ước với Iran nhưng chính quyền Obama vẫn tiếp tục áp dụng những biện pháp cấm vận, chế tài với nhà cầm quyền Tehran, vẫn đặt họ trong danh sách những nước yểm trợ khủng bố.”

Chỉ một điều Tổng Thống Trump làm được: vài ngày sau khi nhậm chức, ông ký sắc lệnh rút khỏi Hiệp Ðịnh Ðối Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), thực hiện đúng những gì ông đã cam kết với cử tri. Có lẽ đó là điều ông dễ làm nhất vì bản hiệp định không được Hạ và Thượng Viện Cộng Hòa tán thành, nên dù ông có ủng hộ thì TPP cũng không được Quốc Hội phê chuẩn.

Tổng thống Mỹ sẽ đến Việt Nam dự hội nghị APEC

MỚI CẬP NHẬT