Ngày Halloween 2017, Tổng Thống Donald Trump phải đối đầu với khủng bố nội địa ở Nữu Ước với tám người chết trước khi đi Á Châu. Nhìn ông Trump mới thấy, giống như các tổng thống tiền nhiệm, làm tổng thống Hoa Kỳ thật là khổ! Chiến tranh, bệnh tật, nghèo đói, vấn đề từ ngàn năm không dễ giải quyết như ông Trump đã nghĩ trước khi nhậm chức.
Ngày 10 Tháng Tám, Tổng Thống Trump xem dịch nghiện thuốc có chất á phiện là vấn đề khẩn cấp của nền y tế công cộng quốc gia. Xem như trận dịch, chính quyền sẽ phải sử dụng các cơ quan từ thành phố đến liên bang với sự cộng tác của các cơ quan tư nhân.
Xem nghiện thuốc là dịch chưa lên đến cấp chiến tranh như chiến tranh chống ung thư hay chiến tranh chống bệnh AIDS. Mỗi năm số 64,000 người chết vì ngộ độc quá liều các thuốc giảm đau có chất ma túy và con số chết tăng 200% từ năm 2000 đến 2014 đã cho thấy sự nguy hại ngấm ngầm cho nước Mỹ tựa như Trung Hoa ở thế kỷ thứ 19 với chiến tranh nha phiến đã làm sập nhà Thanh (dù nguyên nhân chiến tranh giữa Anh và Trung Hoa là vì vấn đề giao thương).
Mỗi năm ở Mỹ, các bác sĩ biên hơn 289 triệu toa thuốc chữa đau nhức có chất á phiện. Một nửa trường hợp chết vì uống quá liều là do các toa thuốc hợp pháp này.
Tiểu bang Ohio là tiểu bang có nhiều đơn thuốc đau nhức có chất á phiện nhất, 1/5 dân Ohio, trong tổng số 2 triệu 300 ngàn dân, trung bình mỗi năm có một toa thuốc.
Vấn đề nghiện thuốc đã có từ trên hai thập niên. Năm 2016, cơ quan CDC (trung tâm kiểm soát bệnh) ở Atlanta đã chính thức cho biết cơn dịch xảy ra từ năm 2001 đến 2016 và ra hướng dẫn cho bác sĩ cũng như bệnh nhân để giảm số nghiện cũng như số tử vong và ngộ độc và uống thuốc quá liều để tự tử.
Cơ quan CDC cũng đề nghị phương pháp đầu tiên để chữa đau là dùng những phương pháp chữa trị không dùng thuốc, vật lý trị liệu và các thuốc giảm đau không có chất á phiện như Aspirin hay Advil… nhưng đề nghị của CDC không được áp dụng triệt để vì đề nghị không phải là luật nên dịch thuốc phiện tiếp tục hoành hành.
Con số 60,000 người chết mỗi năm 10 lần cao hơn con số người bị AIDS vào thời cao nhất của cơn dịch bệnh AIDS, con số này cũng cao hơn số người bị chết vì súng đạn và tai nạn lưu thông mỗi năm. Thuốc phiện giết người Mỹ trắng vùng quê nhiều hơn ở đô thị.
Khủng bố ở các đô thị vì Hồi Giáo quá khích giết người Mỹ ít hơn là nạn lạm dụng thuốc đau nhức có chất á phiện. Hiện nay thuốc chữa đau có chất á phiện là nguyên nhân tử vong chính của những người Mỹ dưới 50 tuổi.
Năm 1990, họ dùng các toa có chất oxy contin, đến năm 2000 giới trẻ đổi qua heroin, tác dụng giống oxy contin nhưng rẻ hơn đến các năm sau này họ lại dùng các chất chống đau tổng hợp như fentanyl và carfentanyl.
Các vùng Trung Tây Hoa Kỳ và New England, những vùng dân da trắng ủng hộ đảng Cộng Hòa, là những vùng uống thuốc ngộ độc quá liều trở thành thực tại trong đời sống hằng ngày. Ngộ độc thuốc phiện rất dễ chữa với thuốc Narcan chích kịp thời khi nạn nhân bị hôn mê hay cho hít vào mũi. Mấy năm gần đây thuốc được bán với toa đã cứu được nhiều người nhưng vì đó mà những người trẻ ỉ y và lạm dụng thuốc nhiều hơn.
Á phiện (opium) không có gì mới, nhân loại đã trồng cây á phiện trên 5,000 năm nay. Á phiện có tính chất chữa bệnh đau nhức cấp tính và kinh niên hay các bệnh tiêu chảy, bệnh đường ruột. Ông tổ y khoa Hippocrates đã nhận ra kết quả trị liệu của á phiện nhưng ông cũng nhận biết những ảnh hưởng tai hại phụ như nôn mửa, chóng mặt và nghiện thuốc. Người La Mã xem á phiện vừa là thần ngủ vừa là thần chết. Ở các nước Á Châu, Trung Hoa, Việt Nam, nhờ tác dụng phụ làm con người mơ màng á phiện trở thành một thú, “ngả bàn đèn” nằm nghe hát cô đầu, nghe tao nhã nhưng các cụ trở nên nghiện ngập.
Thuốc oxy contin được hãng dược phòng Purdue năm 1995 bào chế từ á phiện, được xem là phát minh lớn vì tác dụng mạnh và lâu dài. Trước đó các bệnh nhân đau nhức từ thập niên 1960 được bác sĩ chữa bằng valium thuốc an thần, thuốc ngủ làm dịu cơn đau nhưng tác dụng chính không chữa đau.
Thuốc valium và librium cũng đã gây ra cơn dịch cho người Mỹ lạm dụng thuốc, từ 1973 các bác sĩ viết trên 100 triệu toa thuốc valium mỗi năm. Các tài tử điện ảnh, các ca sĩ nổi tiếng và những người tên tuổi có máu mặt dùng thuốc ngủ và chết trong giấc ngủ tạo thành tin trên báo và đài truyền hình đến nỗi Thượng Nghị Sĩ Edward Kennedy đã gọi valium là “cơn ác mộng của người Mỹ về nghiện và con người lệ thuộc vào thuốc.” Cơn ác mộng đối với tài tử và ca sĩ lúc gần đây là thuốc oxy contin đã giết Prince và Michael Jackson.
Chất chính trong thuốc oxy contin là oxycodone, họ hàng với chất heroin, mạnh gấp hai lần morphine, tổng hợp từ á phiện opium (nên được gọi là opioid, giống như opium).
Thập niên 1980, hãng thuốc Purdue bào chế thuốc MS Contin, viên thuốc Morphine khi uống tan vào đường máu trong vòng vài giờ (Contin là chữ viết tắt Continuous, liên tục). Thuốc bán chạy nhưng đến cuối 1980, bằng sáng chế hết hạn nên hãng Purdue tìm thuốc mới.
Chất oxycodone đã được dùng trong các thuốc có chất á phiện khác như Percodan (trộn với Aspirin) và Percocet (trộn với Tylenol). Oxycodone chế tạo dễ và rẻ, công thức làm tan vào máu chậm giống MS Contin. Liều từ 10mg lên đến nên viên lớn 80mg đến 100mg mạnh hơn bất cứ thuốc giảm đau á phiện khác trên thị trường.
“Oxy Contin có sức mạnh như bom nguyên tử.” Bác sĩ lúc đầu do dự chỉ dùng thuốc để chữa bệnh đau do ung thư vì sợ bệnh nhân nghiện thuốc. Năm 1997, các hiệp hội y khoa chuyên về đau nhức bắt đầu khuyên dùng oxy contin để chữa các bệnh đau nhức kinh niên. Năm 1995 cơ quan FDA (kiểm soát dược phẩm) chấp thuận dùng oxy contin để chữa các chứng đau nhức trung bình cho đến nặng.
Hãng Purdue chưa làm nghiên cứu về tai hại nghiện thuốc oxy contin nhưng FDA đã chấp thuận, giấy chỉ dẫn của hãng kèm trong chai thuốc cho biết thuốc an toàn hơn các thuốc đau nhức khác vì thuốc tan từ từ sẽ làm giảm độ nghiện. Từ đó thuốc tiến từ từ vào chữa các chứng đau nhức từ cấp tính đến kinh niên, từ giải phẫu qua ung thư, từ đau khớp, đau lưng cấp tính hay kinh niên, đau sau khi thể dục thể thao qua đến các bệnh khó chữa về bắp thịt và gân như fibromyalgia.
Trong vòng năm năm oxy contin đem về cho hãng thuốc cả tỷ đô la. Hãng thuốc không nghiên cứu, cho biết chỉ 1% bệnh nhân dùng oxy contin bị nghiện. Số bán tăng cũng nhờ bác sĩ tuyệt đối tin vào tác dụng của thuốc. Số bán oxy contin qua mặt viagra, số người nghiện thuốc cũng tăng.
Từ năm 1999 hơn 200,000 người Mỹ chết vì ngộ độc và vì oxy contin đắt nên bệnh nhân đi tìm heroin rẻ hơn. Theo Hội Nghiện Hoa Kỳ (American Society Addiction) 4/5 bệnh nhân nghiện heroin hiện nay là vì bắt đầu với thuốc đau nhức.
Nguy hiểm của oxy contin là bệnh nhân dùng viên thuốc liều lớn 80-100 mg mỗi 12 tiếng thay vì bốn đến sáu tiếng như morphine. Bệnh nhân làm việc tám tiếng, uống thuốc mỗi 12 tiếng đưa tình trạng nghiện, làm dụng thuốc. Các bệnh nhân không nghiện thuốc cũng có những cảm giác thiếu thuốc giữa hai liều thuốc: ngứa, buồn ói, run rẩy.
Thuốc oxy contin đươc chỉ dẫn trên lọ: nếu nghiền thành bột thuốc có tác dụng nhanh. Những người nghiện như được chỉ đường ngựa chạy “nghiền thuốc thành bột để hút hay chích choát và bệnh nhân đem thuốc ra bán $1 mỗi 1 mg thuốc.
Các bác sĩ mở cơ sở thương mại không hành nghề y khoa, “lò bán thuốc” (pill mill) mọc ra như nấm, các bệnh nhân đến không cần khám, các bác sĩ bị FBI và DEA bắt, văn phòng này bị đóng văn phòng nơi khác mọc lên. Các bệnh nhân nhà nghề giả vờ đau đến các phòng mạch chuyên chữa bệnh đau để lấy thuốc.
Năm 2015, cơ quan FDA lại chấp thuận oxy contin dùng cho trẻ em trong khi hãng thuốc Purdue bị thưa tới tấp hơn 1000 vụ. Năm 2010, hãng Purdue làm thuốc oxy contin loại mới khi nghiền không thành bột mà thành chất dẻo như kẹo nên người nghiện không chích và hít được.
Lúc này cơn dịch đã lên cao, trẻ con của người mẹ nghiện sanh ra mỗi 1/2 giờ ở Mỹ, 10% trẻ sơ sinh lệ thuộc vào thuốc á phiện. Cơn dịch tràn qua nước ngoài qua chi nhánh Mundipurdue của Purdue ở Á Châu, Châu Mỹ La Tinh, Trung Đông, Trung Hoa, Ba Tây. Oxy contin được mệnh danh là “đại sứ chữa đau nhức.”
Ảnh hưởng của dịch nghiện á phiện ảnh hưởng nặng trên xã hội, ảnh hưởng đến mọi người. Toa thuốc đắt, bệnh nhân đến phòng mạch và phòng cấp cứu đòi thuốc đau nhức nên người dân đóng tiền thuốc phải trả cho các bệnh nhân này qua các chương trình Medicare, Medicaid. Dân nghiện đi qua các chương trình y tế công cộng để xin thuốc, dân cai thuốc đi vào các chương trình của tiểu bang. Nghiện ngập phá hoại cộng đồng. Các tiểu bang đua nhau thưa công ty Purdue.
Tổng Thống Trump nhìn thấy tai hại nghiện thuốc phiện, ông chỉ định ủy ban với Thống Đốc New Jersey Chris Christie đi tìm giải pháp. Ông hay nhìn về Mexico khi nói về những tội ác ở Mỹ, xem Mexico là nguồn gốc của mọi tội ác nhưng cội nguồn của dịch là từ công ty Purdue.
Hoa Kỳ là 1/3 thị trường của thuốc đau có chất á phiện. Cuộc điều tra Sam Quinones trong sách “Đất nước mơ ước: câu chuyện thật về dịch thuốc phiện ở Mỹ” năm 2015 cho thấy bọn con buôn ở Mexico qua Mỹ để cung cấp thuốc cho dân nghiện, bọn Xelisco này đi tìm những bệnh viện chữa nghiện Methadone. Chiến thuật của Xelisco Boy ở Mexico học từ chiến thuật bán thuốc của công ty Purdue.
Vì ham lợi mà các anh em Sackler chủ hãng thuốc đã gây ra nạn dịch với hàng chục triệu người Mỹ bị nghiện hàng tỷ đô la của dược phòng đã trả cho các tiệm thuốc tây, sách báo y khoa, tài liệu nghiên cứu, các chương trình CME giáo dục các bác sĩ để bán thuốc oxy contin.
Hiện nay gia đình Sackler giàu hơn gia đình Rockefeller với hơn $13 tỷ, tiền một tay gây tội một tay đem cho, qua các hội từ thiện Sackler, từ các bảo tàng viện ở D.C., Louvre qua các Đại Học Harvard, Oxford, Columbia… Anh em nhà Sackler có ngày sẽ hối hận như Nobel lập giải hòa bình sau khi khám phá thuốc nổ!
Tổng Thống Donald Trump hô hào chính sách quảng cáo bài thuốc phiện với hàng tỷ đô la trên truyền hình, truyền thông nhưng chương trình này trong quá khứ “Just say no,” đã thất bại đối với giới trẻ. Ủy ban của ông Chris Christie đưa nhiều đề nghị sẽ được bàn cãi. Biện pháp trừng trị về tư pháp với tòa xử (Drug courts) với 94 tòa (theo ủy ban hiện thời chỉ có 47). Các tòa này đưa bị cáo vào các chương trình chữa bệnh trước thay vì vào tù. Trên thực tế từ 1989 đã có hàng ngàn tòa ở các quận. Các chuyên viên về y tế công cộng đã thấy chương trình thất bại. Đa số những người nghiện bị nghiện lại và phải vào nhà tù.
Ủy ban đề nghị giáo dục thêm những người biên toa thuốc. Hiện nay các bác sĩ biên toa ba bản (triplicate) một bản cất vào tủ sắt, điều này chưa đủ, ủy ban đòi hỏi các bác sĩ phải đi học thêm trước khi lấy lại chứng chỉ của DEA mỗi hai năm (mặc dù DEA đã luôn luôn theo dõi các toa bằng chương trình điện toán). Các bác sĩ sẽ thêm nhức đầu.
Ủy ban không đồng ý với việc dùng Marijuana để chữa các bệnh đau về ung thư, đi ngược lại với các nghiên cứu y khoa.
Ủy ban của ông Christie đề nghị phải có biện pháp mạnh mẽ chận thuốc tổng hợp Fentanyl, thuốc rẻ và mạnh gấp 50 lần heroin. Vào Tháng Hai, 2017, ủy ban quốc hội về kinh tế và an ninh đã cảnh báo Trung Cộng là nguồn gốc cung cấp chính Fentanyl ở Mỹ. Tổng Thống Trump gặp Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong lần Á du này lại có thêm đề tài về “Nguyên Tử Opioid” ngoài bom nguyên tử của Bắc Hàn! (Việt Nguyên)
