PHNOM PENH (AP) – Hôm Thứ Ba, hiệp hội các nước Ðông Nam Á (ASEAN) gồm 10 thành viên, đã đồng ý tiến hành đàm phán hướng tới việc thành lập một khu vực thương mại tự do có khả năng liên kết các nền kinh tế của khối với các nền kinh tế Trung Quốc, Ấn Ðộ, Nam Triều Tiên, Nhật Bản, Australia và New Zealand.
TT Obama đi bên Thủ Tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đến điện Hòa Bình ở Phnom Penh, Cambodia, 20 tháng 11. (Hình: Tang Chhin Sothy/AFP/Getty Images)
Lãnh đạo các nước trong khối ASEAN chính thức tiến hành các cuộc đàm phán dẫn tới Hiệp định Ðối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), trong ngày cuối cùng của hội nghị thượng đỉnh các nước tại Campuchia hôm Thứ Ba. Qua các nỗ lực nhằm nối kết các nền kinh tế chủ yếu, kể cả Trung Quốc và Ấn Ðộ, với kinh tế của các nước Ðông Nam Á, hành động này có thể là một bước tiến tới việc hình thành một khối thương mại mới, có tầm cỡ đáng kể.
Mặc dầu vấn đề nhân quyền và các cuộc tranh chấp biển là những vấn đề đã được mang ra thảo luận tại hội nghị, nhưng không đạt được kết quả cụ thể. Vì vậy các nhà lãnh đạo trong vùng đã cố gắng chuyển sự chú ý sang lĩnh vực thương mại.
Trung Quốc mới đây đã quay lại với ý kiến muốn đẩy mạnh đàm phán để thực hiện sáng kiến vừa kể. Các quan sát viên cho rằng đây có thể là một phản ứng của Bắc Kinh trước chiến lược mà Hoa Kỳ đang xúc tiến để chuyển trọng tâm chính sách đối ngoại Mỹ sang Châu Á.
Vì Hoa Kỳ chưa có một hiệp định thương mại tự do với khối ASEAN nên không hội đủ điều kiện để tham gia các cuộc thảo luận chung về Hiệp định Ðối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).
Thay vào đó, Washington đang theo đuổi mục tiêu hình thành một khu vực thương mại tự do khác, được gọi là Hiệp định Hợp tác Xuyên Thái Bình Dương, gọi tắt là TPP, không bao gồm Trung Quốc.
Hiệp định TPP có thể không có cơ sở trong khối ASEAN, nhưng Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama đã bỏ thì giờ tại hội nghị cấp cao lần này để thảo luận về Hiệp định Hợp tác Xuyên Thái Bình Dương với các nước có triển vọng trở thành hội viên.
Thủ tướng Australia, bà Julia Gillard, tham dự các cuộc thảo luận của cả RCEP lẫn TPP. Bà nói chiến lược của Australia không phải là chọn một hiệp định thương mại có Hoa Kỳ tham dự hay một hiệp định thương mại tập trung vào khối ASEAN hoặc Trung Quốc:
“Làm thế nào để hội nhập kinh tế phục vụ các quyền lợi của Australia trong khu vực tự nó đã là việc vô cùng khó khăn. Vì thế nếu có bất cứ cơ hội nào để thực hiện nghị trình ấy, chúng ta sẽ cố gắng. Theo quan điểm của chúng tôi, tham gia cả hai cuộc đàm phán là điều hợp lý để tăng tối đa các nỗ lực hầu thực hiện cả hai hiệp định ấy.”
Cuộc đàm phán về Hiệp định Ðối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) có lẽ sẽ được khởi sự sớm, ngay vào đầu năm tới. (H.C.)