STOCKHOLM, Thụy Điển (NV) – Giải Nobel Văn Chương năm nay vào tay bà Svetlana Alexievich, một nhà báo và cũng là nhà văn người Belarus, theo tin của BBC News.
Bà Svetlana Alexievich, nhà báo và cũng là nhà văn Belarus được giải Nobel Văn Chương 2015. (Hình: Getty Images/Maxim Malinovsky)
Loan báo việc tặng giải ở Stockholm, chủ tịch Hàn Lâm Viện Thụy Điển Sara Danius gọi bà là một “nhà văn lớn đã khai mở những con đường mới trong văn học.”
Bà Danius tiếp, bài viết của nữ khôi nguyên Nobel mang đầy sự can đảm và nói lên nỗi thống khổ của con người trong thời đại chúng ta.
Theo RFI, Vào lúc tên tuổi của bà Svetlana Alexievitch được ủy ban Nobel xướng lên vào trưa ngày 08 Tháng Mười, 2015, thì tại Bélarus, ngay trên quê hương bà, tiếng nói của bà vẫn bị kiểm duyệt.
Những tác phẩm nổi tiếng đã được dịch sang Anh ngữ của bà gồm, “Voices from Chernobyl: The Oral History of a Nuclear Disaster.”
Một cuốn khác là “Quan tài Kẽm,” tức “Zinky Boys: Soviet Voices from the Afghanistan War – Zinky boys: Soviet voices from a forgotten war,” trong đó tác giả nói về mặt trái của chiến tranh Afghanistan, một cuộc chiến và những thân phận bị lãng quên. Tựa đề nói về những quan tài kẽm trong đó những người chết trở về.
Cuốn “Zinky Boys” gây tranh cãi và phẫn nộ khi mới được xuất bản lần đầu tiên ở Nga, nơi những nhà phê bình lên án nó là “phỉ báng.”
Bà Alexievich cũng chỉ trích chính quyền của quê hương bà, hậu quả là trong một thời gian bà bị đàn áp, gồm việc điện thoại bị nghe lén, bà bị cấm xuất hiện trước công chúng.
Từ năm 2000, bà bị lưu đày suốt 10 năm, phải sang sống ở Ý, Pháp, Đức và Thụy Điển, trước khi được về lại Minsk.
Bà nói: “Tôi yêu vùng đất nói tiếng Nga nhưng là miền đất nhân bản và tử tế,” ám chỉ đất nước bị áp bức và thiếu tự do dưới sự cai trị của Tổng Thống Vladimir Putin.
Bà Alexievitch sinh năm 1948 tại Ivano Frankivsk thuộc miền Tây Ukraina. Cha người Belarus, mẹ Urkraina. Gia đình dọn sang Belarus sau khi cha bà thi hành xong nghĩa vụ quân sự.
Bà tốt nghiệp ngành báo chí tại trường Đại Học Minsk và bắt đầu sự nghiệp vào những năm 1970 ở tờ báo Selskaia.
Chính trong vai trò của một phóng viên, bà có dịp gặp gỡ để ghi lại lời kể của những người đàn bà, nạn nhân hay nhân chứng trong chiến tranh.
Theo RFI, từ đó bà sáng tác “The Unwomanly Face of War.” Nhưng mãi tới năm 1985 tác phẩm đầu tay của bà mới được cho ấn bản. Tên tuổi của bà Svetlana Alexievitch nổi lên không chỉ ở Liên Xô mà còn tại nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Sách của bà không đơn thuần là những cuốn tiểu thuyết, mà chúng đều được viết dưới dạng tài liệu, căn cứ vào những trải nghiệm của những người trong cuộc.
BBC News tường thuật rằng, bà từng được giải PEN của Thụy Điển dành cho “tác giả có nhân cách và lòng can đảm.” Ngoài ra bà còn được giải Médecis của Pháp và giải thưởng từ giới in ấn và phát hành sách của Đức.
Bà Alexievich là nhà báo đầu tiên được giải Nobel Văn Chương và cũng là người phụ nữ thứ 14 được Nobel Văn Chương trong lịch sử của giải này.
Có tổng cộng 112 người được trúng giải với thể loại này trong thời gian từ 1901đến 2015. Giải bị gián đoạn nhiều lần trong hai trận thế chiến của Thế Kỷ 20. (TP)