Friday, March 29, 2024

Alexis Zorba con người chịu chơi (Kỳ 114)


Không biết từ đời thuở nào tôi đã vô cùng ái mộ nền văn minh Hy Lạp. Hy Lạp với những đền đài uy nghi tráng lệ song lại rất giản đơn, thanh nhã. Hy Lạp với những thần linh uy mãnh song lại mỹ miều như những con người ngọc và đầy đam mê rất người. Và rồi dưới ảnh hưởng của Nietzsche, tôi biết ái mộ thêm tinh thần sáng lóa, tinh khôi của thiên tài Hy Lạp, biểu lộ một cách bi tráng, lẫm liệt qua những bi kịch gia vĩ đại, những triết gia độc đáo tiền Socrates, Plato. Cuối cùng, Henry Miller với cuốn du ký tuyệt vời “The Clossus of Maroussi” đã đưa tôi vào những vườn olive, vườn chanh thơm ngát bên bờ biển, gặp gỡ những người Hy Lạp đầy sức sống, nồng nàn tình người.


Với tình yêu Hy Lạp đó tôi đã dịch Alexis Zorba vào năm 1969.


 Nguyễn Hữu Hiệu


 


Kỳ 114


 


Tu sĩ đi chân đất đến gần chúng tôi, mồ hôi đầm đìa. Y nâng cây thánh giá lên cao, kêu to:


– Hỡi tín đồ Cơ Ðốc Giáo, phép lạ! Hỡi tín đồ Cơ Ðốc Giáo, phép lạ! Các cha đang mang Ðức Mẹ Ðồng Trinh tới. Quì xuống và tôn kính ngài!


Dân làng, hương mục và thợ thuyền xúc động chạy tới vây quanh tu sĩ làm dấu. Tôi đứng lên một chỗ. Zorba đưa mắt nhìn tôi thật nhanh, cặp mắt hắn sáng như sao. Hắn nói:


– Ông cũng lại gần đi, ông chủ. Lại nghe phép lạ của Ðức Mẹ Ðồng Trinh rất nhiệm màu!


Gã thầy tu hổn hển, bắt đầu kể:


– Quì xuống, tín đồ Cơ Ðốc Giáo, nghe phép lạ thiêng liêng! Nghe đây, tín đồ Cơ Ðốc Giáo! Ma quỉ đã bắt hồn tên Zaharia đáng nguyền rủa và ngày hôm kia, thúc đẩy hắn lấy dầu tưới khắp tu viện. Nửa đêm, các cha trông thấy lửa. Các cha vội vàng thức dậy. Tu viện, hành lang, phòng các cha đều cháy. Các cha vừa rung chuông vừa kêu: “Xin cứu giúp chúng con! Ðức Bà Trừng Phạt!” và các cha sách bình và thùng chạy lại. Rạng ngày lửa tắt.


Các cha tới tiểu giáo đường quì trước tượng thánh mẫu mầu nhiệm kêu gào: “Ðức Mẹ Ðồng Trinh Trừng Phạt! Xin Ðức Mẹ nâng dáo lên và đánh kẻ có tội!” Rồi các cha tụ họp trong sân và nhận thấy sự vắng mặt của Zaharia, tên Judas. Các cha la lên: “Chính hắn đã đốt chúng ta! Chính hắn đã đốt chúng ta! Và các cha đi kiếm hắn. Các cha lục soát suốt ngày, nhưng không thấy gì cả. Nhưng sáng hôm nay, các cha tới tiểu giáo đường một lần nữa và các cha thấy gì, các bạn? Một phép lạ kinh khủng! Zaharia nằm chết dưới chân tượng thánh mẫu và ở đầu ngọn dáo của Ðức Mẹ Ðồng Trinh hãy còn dính một giọt máu lớn!”


– Kyrie eleison! Kyrie eleison! (*) dân làng kinh sợ lẩm bẩm.


(*) “Lạy Chúa, xin thương xót chúng con!” – N.H.H


– Chưa hết đâu; gã tu sĩ vừa nói tiếp vừa nuốt nước bọt. Khi các cha cúi xuống nhấc tên Zaharia bị nguyền rủa lên, các cha thất kinh: Ðức Mẹ Ðồng Trinh đã cạo tóc, râu ria hắn – giống như một mục sư Thiên Chúa Giáo!


Cố gắng lắm mới nhịn cười được, tôi quay sang nói khẽ với Zorba:


– Ðồ bất nhân!


Nhưng hắn chăm chú nhìn gã thầy tu, mắt mở lớn, đầy trang nghiêm và không ngớt làm dấu, tỏ sự kinh ngạc:


– Lạy Chúa, Chúa cao cả thay, lạy Chúa, Chúa cao thay! Tuyệt diệu thay, công việc của Chúa!


Ngay lúc đó những tu sĩ khác đến và xuống la. Cha phụ trách khoản đãi khách ôm tượng thánh mẫu; ông trèo lên một tảng đá và tất cả chạy lại, chen lấn nhau quì trước Ðức Mẹ Ðồng Trinh nhiệm màu. Sau cùng, lão Demetrios to béo bưng một đĩa quyên tiền và vẩy lên những cái đầu cứng rắn của dân quê một thứ nước màu hồng. Ba tu sĩ đứng xung quanh lão ta tụng thánh ca, bàn tay lông lá khoanh trước bụng, mồ hôi vã ra những hột lớn trên mặt lão. Lão Demetrios to béo nói:


– Chúng tôi rước Ðức Mẹ đi vòng quanh những làng mạc ở Crete để những tín đồ có thể quì trước Ðức Thánh Mẫu và dâng lễ vật. Chúng tôi cần tiền, rất nhiều tiền để trùng tu tu viện…


– Những con heo thiến mập! Zorba càu nhàu. Chúng lại định nhân cơ hội đó kiếm chác đây!


Hắn lại gần tu viện trưởng:


– Thưa Ðức tu viện trưởng tất cả đã sẵn sàng cho buổi lễ. Cầu Ðức Mẹ Ðồng Trinh ban phước lành cho công việc của chúng tôi!


Mặt trời đã lên cao, không một đợt gió, trời nóng như thiêu. Những tu sĩ đứng xung quanh cột cờ cao. Họ lấy vạt áo rộng lau mồ hôi trán và bắt đầu đọc kinh cầu cho “sự xây dựng nhà cửa!”


“Lạy Chúa, lạy Chúa, xin Chúa xây dụng cụ này trên đá rắn chắc để cho gió mưa không thể làm hư hoại được…”


Họ nhúng cây ngù rảy nước thánh vào cái bát đồng và rảy lên đồ vật người ta, cột trụ và cuối cùng, dân quê, thợ thuyền và biển.


Ðoạn, thận trọng như nâng giấc một người đàn bà đau ốm, họ nâng tượng thánh mẫu lên và đặt cạnh con két và đứng vây quanh. Bên kia là các vị hào mục, ở giữa là Zorba. Tôi đứng lảng ra gần biển và chờ đợi.


Cuộc thí nghiệm được thực hiện với ba thân cây: Tam vị nhất thể. Tuy nhiên người ta thêm một cây thứ tư để tỏ lòng cám ơn Ðức Bà Trừng Phạt.


Tu sĩ, dân làng và thợ thuyền làm dấu.


– Nhân danh Ðức Chúa ba ngôi và Ðức Mẹ Ðồng Trinh! Họ lâm râm khẩn cầu.


Bước một bước, Zorba đã ở cạnh cột trụ thứ nhất. Hắn kéo dây và hạ cờ xuống. Ðó là dấu hiệu những người thợ trên đỉnh núi chờ đợi. Toàn thể khán giả lùi lại và chú mục hướng về đỉnh núi.


– Nhân danh Ðức Chúa Cha! Tu viện trưởng kêu to.


Không thể tả được cái gì xảy ra lúc đó. Tai họa nổ tung như sấm sét. Những người dự lễ không kịp chạy. Toàn thể cơ cấu lung lay. Những thân cây thông mà thợ thuyền đã móc vào dây cáp lao xuống với một sức hung hăng ma quỉ. Tia lửa tóe ra, mảnh gỗ bắn tung trong không gian, và chỉ vài phút sau khi thân cây xuống thấp hơn chút nữa, nó chỉ còn lại một khúc củi gần cháy thành than.

MỚI CẬP NHẬT