Thursday, March 28, 2024

Alexis Zorba con người chịu chơi (Kỳ 119)

Không biết từ đời thuở nào tôi đã vô cùng ái mộ nền văn minh Hy Lạp. Hy Lạp với những đền đài uy nghi tráng lệ song lại rất giản đơn, thanh nhã. Hy Lạp với những thần linh uy mãnh song lại mỹ miều như những con người ngọc và đầy đam mê rất người. Và rồi dưới ảnh hưởng của Nietzsche, tôi biết ái mộ thêm tinh thần sáng lóa, tinh khôi của thiên tài Hy Lạp, biểu lộ một cách bi tráng, lẫm liệt qua những bi kịch gia vĩ đại, những triết gia độc đáo tiền Socrates, Plato. Cuối cùng, Henry Miller với cuốn du ký tuyệt vời “The Clossus of Maroussi” đã đưa tôi vào những vườn olive, vườn chanh thơm ngát bên bờ biển, gặp gỡ những người Hy Lạp đầy sức sống, nồng nàn tình người.


Với tình yêu Hy Lạp đó tôi đã dịch Alexis Zorba vào năm 1969.


Nguyễn Hữu Hiệu


 


Kỳ 119


 


Tôi muốn chống lại. Tôi không muốn bị chìm vào giấc ngủ. Tôi giương mắt thao láo. Một con quạ đậu trước mặt tôi trên một tảng đá, ngay trên đỉnh núi. Bộ lông xanh đen của nó sáng lóa trong ánh mặt trời và tôi thấy rõ cái mỏ vàng lớn của nó. Tôi lượm một hòn đá ném nó. Con chim bình tĩnh và khoan thai dang cánh.


Tôi mở mắt ra, không thể chống lại lâu hơn nữa và giấc ngủ bỗng chụp lấy tôi trong chớp nhoáng.


Tôi ngủ có lẽ không quá vài giây thì bỗng thốt lên một tiếng kêu và ngồi nhỏm dậy. Ngay lúc đó con quạ bay qua đầu tôi. Tôi tựa vào vách đá, toàn thân run rẩy. Một giấc mơ tàn bạo đã cắt ngang tâm trí tôi như một lưỡi gươm.


Tôi thấy tôi đang ở Nhã Ðiển, một mình đi dọc theo phố Hermes. Mặt trời thiêu đốt, phố xá vắng vẻ, những cửa tiệm đóng cửa, cô độc hoàn toàn. Khi đi gặp nhà thờ Kapnikarea, tôi trông thấy bạn tôi, xanh xao hổn hển, từ công trường Lập Hiến chạy lại phía tôi. Bạn tôi bị một người rất cao gầy bước những bước khổng lồ đi theo. Bạn tôi mặc bộ quần áo ngoại giao chỉnh tề. Hắn nhận ra tôi và gọi tôi từ đàng xa, giọng hết hơi:


– Kìa, thầy! Thầy mạnh giỏi? Biết bao năm nay tôi không được gặp thầy. Tối nay mời thầy lại chúng ta sẽ nói chuyện.


– Ở đâu? Tôi cũng la rất lớn như thể bạn tôi ở rất xa và tôi phải hét rất lớn hắn mới có thể nghe thấy.


– Công trường Ðoàn Kết, sáu giờ tối nay. Tại quán café “Suối Thiên Ðàng.”


Tôi đáp:


– Ðược rồi, tôi sẽ đến.


– Thầy nói thầy sẽ đến, nhưng thầy không đến đâu, hắn nói bằng một giọng trách móc.


Tôi la lớn:


– Chắc chắn tôi sẽ đến! Ðưa tay đây!


– Tôi vội lắm.


– Tại sao vội? Ðưa tay đây!


Hắn chìa tay ra, bỗng cánh tay hắn tuột ra khỏi vai và bay qua không khí tới nắm tay tôi.


Tôi kinh hoàng vì bàn tay lạnh giá của hắn, hoảng hốt thức dậy và hét lên.


Ngay lúc đó tôi chợt thấy con quạ liệng trên đầu tôi. Môi tôi dường như tiết ra nọc độc.


Tôi quay về phương Ðông, đăm đăm nhìn chân trời như muốn xuyên qua khoảng cách và nhìn… Bạn tôi, tôi chắc chắn hắn đang trong cơn hiểm nghèo, tôi gọi to tên hắn ba lần:


– Stavridaki! Stavirdaki! Stavridaki!


Như thể tôi muốn cho hắn thêm can đảm. Nhưng tiếng nói của tôi chìm mất trong một vài sải tay trước mặt tôi và tan loãng trong không gian.


Tôi cất bước trở về. Tôi chạy bổ xuống núi, cố gắng di chuyển nỗi đau đớn của tôi bằng sự mệt mỏi. Trí óc tôi nỗ lực nối kết một cách vô ích những mảnh thông điệp huyền bí mà đôi khi xuyên qua được thân thể và đi tới linh hồn. Trong tận cùng con người tôi, một sự xác thực sơ khai, sâu thẳm hơn lý trí, hoàn toàn thú vật, tràn ngập kinh hoàng. Sự xác thực mà một loài vật như cừu và chuột cảm thấy trước khi trận động đất phát khởi. Trong tôi thức giấc tâm hồn những con người đầu tiên như nó còn nguyên vẹn trước khi hoàn toàn tách lìa khỏi vũ trụ, khi nó còn cảm thấy chân lý một cách trực tiếp, không có sự can thiệp méo mó của lý trí.


Tôi lẩm bẩm:


– Hắn đang gặp nguy hiểm! Hắn đang gặp nguy hiểm! Hắn sắp chết! Có thể chính hắn cũng không ý thức được điều đó, nhưng tôi biết, tôi biết chắc chắn.


Tôi chạy xuống núi, tôi loạng choạng trên một đống đá và ngã xuống đất, lôi cuốn theo những viên sỏi. Tôi đứng dậy, tay chân trầy chợt, vấy máu. Áo tôi rách, nhưng tôi cảm thấy khuây khỏa.


“Hắn sắp chết, hắn sắp chết!” Tôi tự nhủ và cổ họng tôi se lại.


Con người, kẻ bất hạnh, đã dựng xung quanh cuộc hiện hữu nhỏ bé đáng thương của hắn một thành lũy cao mà hắn tưởng là kiên cố lắm. Hắn ẩn náu trong đó và cố gắng mang lại một chút an ninh và trật tự. Một chút hạnh phúc. Tất cả mọi sự đều phải đi theo con đường đã vạch sẵn, tập quán tôn nghiêm, tuân theo những luật lệ đơn giản và an toàn. Trong hàng rào được phòng thủ để chống lại những cuộc xâm nhập khốc liệt của huyền bí này, những sự xác thực nhỏ nhoi của hắn lết đi một cách vững vàng như những con rết trăm chân. Chỉ có một kẻ thù ghê gớm, khủng khiếp và không đội trời chung: sự Ðại Xác Thực. Thế mà bây giờ sự Ðại Xác Thực ấy đã vượt qua những bức tường thành ngoài cùng và sẵn sàng lăn xả vào tâm hồn tôi.


Khi về đến bãi biển của chúng tôi, tôi đứng lại thở một lát. Dường như tôi đã rút về đến chiến tuyến phòng thủ thứ hai của tôi và tôi đã trấn tĩnh lại. Tôi nhủ thầm: “Tất cả những thông điệp này đều phát sinh từ nỗi xao xuyến bên trong của chúng ta, và đã mặc bộ y phục sáng chói của biểu tượng. Nhưng chính chúng ta đã tạo ra chúng…” Tôi trở nên bình tĩnh hơn. Lý trí đã vãn hồi trật tự trong lòng tôi, hớt cánh con dơi lạ lùng, hớt cánh nó, hớt cánh nó cho đến khi biến nó thành một con chuột quen thuộc.


Khi về đến lều, tôi cười sự ngây thơ của tôi! Tôi xấu hổ vì tâm trí tôi hoảng hốt quá nhanh như vậy. Tôi lại rơi xuống thực tại thường nhật, tôi đói khát, tôi cảm thấy kiệt lực, và những vết thương mà đá đã gây ra nhức nhối. Nhưng trên hết, tôi cảm thấy vô cùng an tâm; kẻ thù khủng khiếp đã thâm nhập vào những bức tường thành bên ngoài đã bị chặn đứng bởi chiến tuyến phòng thủ thứ hai của tâm hồn tôi.

MỚI CẬP NHẬT