Ngọc Quân/Người Việt
CAM RANH (NV) – Ðảo Bình Ba, thuộc thị xã Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa là một trong những nơi nuôi tôm hùm nổi tiếng của Việt Nam. Khoảng một năm trở lại đây, giá tôm hùm liên tục tuột dốc không phanh, có lúc chỉ còn 800 ngàn đồng (khoảng $40)/ký. Bà con ngư dân lao đao, vì giá thức ăn cho tôm quá cao, tôm giống cũng không hề rẻ.
Một bè nuôi tôm hùm của ngư dân trong vịnh Cam Ranh. (Hình: Ngọc Quân/Người Việt)
Chi phí xăng dầu liên tục tăng, vật giá đột biến, nhưng giá tôm lại tỷ lệ nghịch với những chi phí mà ngư dân đã bỏ ra. Nhiều hộ gia đình phải bán tháo vì dịch bệnh, một phần lo sợ tôm tiếp tục mất giá, tôm chưa đủ ký đã phải lo bán để chạy tiền cho các lứa tôm mới. Cho nên đa số các hộ nuôi tôm đều thua lỗ.
Tuy nhiên, trong khoảng 10 ngày trở lại đây, trong thời điểm tôm thịt đã gần hết thì giá tôm bỗng tăng đột biến, mỗi ngày tăng 2-3 giá. Từ khoảng trên dưới 1 triệu đồng (khoảng $50)/kg thì nay tăng lên 2 triệu (khoảng $100)/kg và đang tiếp tục tăng.
Các thương lái thì kêu giá cao, nhưng người nuôi tôm thì lại không còn tôm để bán, chỉ có một số ít gia đình chưa bán thì nay được giá tôm tăng cao, rất mừng rỡ. Những điều trớ trêu như vậy xảy ra bao nhiêu năm rồi, bà con cũng nhàm, nhiều người cho rằng “chờ hết tôm rồi mới kêu giá cao.”
Trong giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 12 hằng năm, là thời điểm mà giá tôm thường hay tăng so với các tháng trước trong năm. Tuy có kinh nghiệm mua bán nhiều năm, nhưng nhiều bà con vẫn không thể giữ tôm lại để chờ có giá tốt để bán.
Lý do là tôm liên tục chết, thực phẩm cho tôm ăn đắt đỏ, nhiều hộ không đủ tiền để lo cho tôm ăn đến thời điểm giá cao nên đành phải bán để xoay vòng vốn. Vì nếu ai cũng “neo” lại được thì dễ gì thương lái chịu tăng giá. Ðơn giản một điều là cung thì nhiều mà cầu ít thì sẽ dẫn đến giá thấp, và ngược lại sẽ được giá cao.
Ví dụ, một hộ nuôi tôm bỏ giống 1,000 con, được nuôi trong vòng từ 15-18 tháng tùy giống tôm bỏ nuôi là lớn hay nhỏ. Ðến đủ 15-18 tháng tuổi, thì tôm được từ 700g-1kg (nếu nuôi tốt), tuy vậy số lượng tôm còn lại so với 1,000 con lúc bỏ giống chỉ còn từ 500-700 con. Gia đình nào nuôi tốt, may mắn thì còn được trên 700 con. Như vậy, nếu tiếp tục nuôi sau 18 tháng, thì có nhiều rủi ro, tôm có thể chết hàng ngày, hàng tháng, nếu xui, mỗi ngày có thể chết 1-2 con. Vậy thì khó lòng có thể “neo” tôm chờ giá được.
Trước đây, khi giá tôm tại đảo Bình Ba có giá khoảng 2.7 triệu đồng ($130)/kg thì đột ngột rớt giá một cách thảm hại. Ấy chính là vì các thương lái thu mua tôm hùm tại Cam Ranh bị chính quyền sở tại trục xuất khỏi địa phương. Ðiều đó đã tác động rất lớn đến ngư dân nuôi tôm hùm, vì họ không còn đầu nậu thu mua tôm hùm nữa.
Thương lái mua tôm hùm ngay trên bè của các ngư dân. (Hình: Ngọc Quân/Người Việt)
Nuôi tôm hùm cũng là một bài toán khá phức tạp, không chỉ liên quan đến kỹ thuật nuôi mà còn phải có sự may mắn, tính toán khoa học thì mới có lời.
Những năm trước đây, nuôi tôm hùm bỏ 1 đồng vốn, thì có thể thu được 2-3 đồng lời. Nhưng nay thì khác trước rất nhiều, một đồng vốn thì không lỗ đã là may mắn. Việc giá tôm tăng lúc nào, giảm lúc nào cũng là một bài toán khó, gần như một canh bạc mà không ai biết trước được điều gì xảy ra.