TOKYO (NV) .- Ông Shinzo Abe, Thủ tướng Nhật vừa tuyên bố, quốc gia này sẽ sớm giúp Việt Nam phát triển năng lực cho lực lượng thực thi pháp luật trên biển, sẽ cung cấp tàu tuần tra biển.
Tàu CSB Nhật Bản Kojima vào Cảng Tiên Sa ngày 30/7/2013. (Hình: Thanh Niên)
Tuyên bố vừa kể được đưa ra sau cuộc gặp ông Trương Tấn Sang, Chủ tịch Nhà nước Việt Nam, tại Nhật. Kết thúc chuyến thăm Nhật ba ngày, từ 16 đến 19 tháng 3, ông Sang và ông Abe cùng khẳng định, Việt – Nhật sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác về an ninh hàng hải. Trong tuyên bố chung, cả hai kêu gọi phải bảo đảm và phải giữ vững tự do hàng không, tự do hàng hải trong các vùng biển đang có tranh chấp.
Những tuyên bố và lời kêu gọi này được xem là nhắm vào Trung Quốc, quốc gia từng đơn phương ấn định vùng nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông, đòi Nhật, Nam Hàn, Đài Loan phải nộp trước kế hoạch bay và phải tuân theo hướng dẫn của không lưu Trung Quốc.
Nhiều nguồn tin cho biết, Trung Quốc đang có ý định đơn phương ấn định vùng nhận dạng phòng không tương tự trên biển Đông, nơi Trung Quốc đang có tranh chấp chủ quyền với Việt Nam và nhiều quốc gia khác trong khối ASEAN.
Việc mời Chủ tịch Nhà nước Việt Nam sang thăm Nhật nằm trong một chuỗi các hoạt đọng gần đây của Nhật để thắt chặt quan hệ với Việt Nam cũng như các quốc gia khác ở khu vực Đông Nam Á, nhằm đối phó với Trung Quốc. Hồi cuối năm ngoái, Nhật đã từng có cuộc gặp lãnh đạo các quốc gia khối ASEAN tại Tokyo. Trước nữa, thủ tướng đương nhiệm của Nhật đã đến thăm toàn bộ các quốc gia trong khối này.
Tại Nhật, ông Sang không chỉ bày tỏ sự đồng tình với Nhật về việc duy trì, gìn giữ tự do hàng không, tự do hàng hải mà còn khẳng định mong muốn hợp tác với Nhật để phát triển kinh tế. Nhật sẽ là đối tác giúp xây dựng nhà máy điện hạt nhân thứ hai ở Ninh Thuận. Cùng với Nga, Nhật sẽ giúp đào tạo các kỹ sư và nhân viên kỹ thuật cho ngành điện nguyên tử của Việt Nam. Ông Sang nhấn mạnh, ông ta tin tưởng vào công nghệ của Nhật.
Vào thời điểm ông Sang đến Nhật, hai tập đoàn của Nhật là Toshiba và Hitachi thông báo vừa ký với Việt Nam một hợp đồng cung cấp hệ thống điều hòa lưu thông xe hơi và trạm thu phí xa lộ nhằm giảm kẹt xe.
Một điểm đáng lưu ý khác là trong chuyến thăm Nhật, ông Sang công khai bày tỏ sự ủng hộ Nhật tham gia và giữ vai trò thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc để đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực cũng như trên thế giới.
Ông Rajaram Panda, một người Ấn Độ, đang làm việc tại Đại học Reitaku, của Nhật, nói với BBC rằng, Nhật đẩy mạnh hợp tác với Ấn và ASEAN từ khi có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc và Nam Hàn. Trong quan hệ với khối ASEAN, Nhật xem Việt Nam và Philippines là hai quốc gia có quan điểm mạnh mẽ về các vấn đề khu vực. Cũng vì vậy, ông Abe – một người có tinh thần dân tộc, muốn tăng cường quan hệ với các đối tác có cùng suy nghĩ như Nhật.
Do Nhật giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế của các nước ASEAN nên theo ông Panda, thúc đẩy sự lệ thuộc lẫn nhau về kinh tế bằng cách thắt chặt hợp tác đầu tư và thương mại với các nước châu Á vẫn là một mảng lớn trong chính sách ngoại giao kinh tế của Nhật. Ông Panda nhận định, sự hiện diện kinh tế của Nhật có thể giảm ở Trung Quốc nhưng có nhiều khả năng sẽ tăng tại Ấn và các quốc gia thuộc khối ASEAN trong những năm tới.
Ông Panda tin rằng, khu vực châu Á đang có sự đồng thuận rằng “Trung Quốc là vấn đề’, vừa vì lối hành xử hung hăng, vừa vì Trung Quốc liên tục tăng chi tiêu quân sự. Thành ra đối mặt với thách thức từ Trung Quốc là trách nhiệm của phần còn lại ở châu Á trong đó có Nhật và Việt Nam. (G.Đ)