SÀI GÒN, Việt Nam (NV) – Sau 20 ngày bị áp lực từ công luận không thể né tránh, đại diện Sở Tài Nguyên và Môi Trường ở Sài Gòn mới thừa nhận đã không quan tâm đến việc theo dõi chỉ số ô nhiễm không khí.
Theo báo Zing, chiều 9 Tháng Mười, 2019, sau 20 ngày Sài Gòn ô nhiễm không khí nghiêm trọng, ông Cao Tung Sơn, giám đốc Trung Tâm Quan Trắc Tài Nguyên và Môi Trường, thuộc Sở Tài Nguyên và Môi Trường, mới chính thức thừa nhận “Nồng độ các chất ô nhiễm quan trắc được tại 30 vị trí quan trắc trong chín tháng đầu năm 2019 có xu hướng tăng so với cùng kỳ năm 2018.”
Ông cho hay, kết quả quan trắc tại 19 điểm giao thông cho thấy “số liệu bụi lơ lửng vượt 50.8% và số liệu tiếng ồn vượt 93.9% quy chuẩn cho phép.” Trong đó, có những nơi trầm trọng như trạm Cát Lái, chỉ số bụi lơ lửng vượt 99% và tiếng ồn vượt 100% mức cho phép.
Kết quả này dựa trên quan trắc phẩm chất không khí hằng tháng tại 30 vị trí, với tần suất 10 ngày trong tháng vào hai thời điểm từ 7 giờ 30 phút sáng đến 8 giờ 30 phút sáng và từ 3 giờ chiều đến 4 giờ chiều.
Trả lời những câu hỏi của báo Thanh Niên vì sao đến gần một tuần sau khi dư luận phản ứng dữ dội, Trung Tâm Quan Trắc mới thông báo nguyên nhân ô nhiễm là do “mù quang hóa” (một dạng bụi mù ô nhiễm có hại cho sức khỏe con người), ông Sơn cho rằng đơn vị chậm thông báo các chỉ số ô nhiễm không khí đến người dân là vì “do quan trắc theo phương pháp thủ công. Sau khi lấy mẫu về và thực hiện đúng quy trình, nhanh nhất ba ngày mới có kết quả.”
Còn tại các bảng điện tử trên đường, các chỉ số thông báo về phẩm chất không khí thường chậm đến một tháng so với thực tế. Việc này được đánh giá là “vô nghĩa vì không kịp thời để người dân có các biện pháp bảo vệ sức khỏe.”
Ông Sơn giải thích, việc chậm trễ thông tin trên bảng điện tử là vì 48 bảng này do Trung Tâm Quản Lý Hầm Sông Sài Gòn, thuộc Sở Giao Thông Vận Tải, “chịu trách nhiệm vận hành.” Sau khi lấy mẫu, phân tích số liệu, trung tâm này mới gửi kết quả sang Sở Giao Thông Vận Tải để hiển thị thông tin trên bảng điện tử. “Đây là một trong những mặt hạn chế trong việc thông báo chỉ số chất lượng không khí đến người dân,” ông Sơn nói.
Riêng ứng dụng AirVisual, ông Sơn vẫn khẳng định “không chắc là đáng tin cậy,” bởi theo ông, hiện chưa có tài liệu nào cho biết AirVisual sử dụng trang thiết bị gì để quan trắc phẩm chất không khí. Trong khi đó, để đánh giá về độ chính xác của việc quan trắc bắt buộc phải có các thông tin như: quy trình lấy mẫu, phương pháp đưa ra số liệu…
“Theo tôi đoán thì AirVisual dùng phương pháp đo có sai số khá cao trong điều kiện thời tiết bất lợi. Chúng ta cần phải nhìn nhận, đây là kênh của ngoại quốc và các chỉ số không được kiểm chứng nên không có cơ sở để xác định mức độ chính xác từ các chỉ số mà ứng dụng này cung cấp,” ông nói.
Trước đó, app ứng dụng AirVisual công bố dữ liệu cho thấy từ ngày 12 đến 29 Tháng Chín, Hà Nội có lúc “đứng đầu danh sách 90 thành phố lớn bị ô nhiễm không khí.” Cụ thể, chỉ số bụi PM2.5 ở Hà Nội đã vượt 300 microgam/khối không khí, trong khi Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) khuyến nghị tỉ lệ này không nên quá 10 microgam/ khối.
Sau đó, trang Facebook tên Vũ Khắc Ngọc với 350,000 người theo dõi đã phát động chiến dịch tẩy chay ứng dụng Air Visual, bằng cách đã viết trong một bài vu cáo AirVisual đang “thao túng dữ liệu để bán máy lọc không khí do công ty mẹ IQair sản xuất.”
Tuy không đưa ra bằng chứng, nhưng Vũ Khắc Ngọc tuyên bố xếp hạng của AirVisual sẽ gây hại cho ngành du lịch Việt Nam. Ông này kêu gọi để lại đánh giá tiêu cực về ứng dụng AirVisual, nhằm mục đích tẩy chay và nhanh chóng nhận được hàng ngàn lượt thích và chia sẻ, khiến nhà phát triển này phải chặn quyền truy cập ở Việt Nam.
“AirVisual nhận được nhiều tin nhắn chửi bới, đe dọa trên Facebook và hai kho ứng dụng Apple App Store, Google Play Store. Do đó, ứng dụng AirVisual và trang Facebook (của app) hiện không thể truy cập được ở Việt Nam,” nhà phát triển AirVisual cho biết.
Tuy nhiên hôm 7 Tháng Mười, sau khi Reuters đưa tin công ty phần mềm AirVisual cho biết họ đang hợp tác với Apple, Google và Facebook để “làm rõ việc bị tấn công gây bất lợi” và dọa sẽ khởi kiện, thì trưa ngày 8 Tháng Mười, trang Facebook Vũ Khắc Ngọc đã đăng lời xin lỗi. Đến tối cùng ngày thì app AirVisual đã trở lại bình thường với người dùng ở Việt Nam trên Google Play và App Store. (Tr.N)