KIÊN GIANG, Việt Nam (NV) – Bà V., một chủ tiệm gạo, thú thiệt trước đây ghi “gạo Thái mềm,” “Thái dẻo,” “Thái thơm”… là tự trộn theo khẩu vị của khách hàng, chứ không hề nhập gạo của Thái Lan hoặc mua gạo được trồng bằng giống Thái như nhiều người lầm tưởng.
Theo báo Tuổi Trẻ, tại các chợ ở thành phố Rạch Giá (tỉnh Kiên Giang), gần như tất cả các bà nội trợ đều chọn mua gạo nấu cơm cho cả nhà theo khẩu vị. Những yếu tố khác như thương hiệu, phẩm chất gạo, hàm lượng các chất có trong gạo, truy xuất nguồn gốc… đều không ai quan tâm.
Tại chợ Bắc Sơn, phường Vĩnh Bảo, thành phố Rạch Giá, bà Trần Thị Phương (64 tuổi) cho biết gia đình bà có bảy thành viên, việc ăn loại gạo nào là do đa số ý kiến trong nhà quyết định. Loại gạo nở mềm được gia đình bà Phương chọn ăn đã 5-6 năm nay, nhưng theo thời gian giá cứ tăng dần, đến nay tăng gần gấp đôi, mà không biết tại sao.
Tại một cửa hàng gạo khá lớn trên đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Vĩnh Thanh, ông Trần Văn Của (57 tuổi) kêu cửa hàng cân 20 kg loại xốp dẻo, thơm. Bà V. – chủ cửa hàng gạo – cho hay gạo này mua từ trong quê ở huyện Gò Quao ra đem đi lau trắng lại rồi bán, chứ không phải gạo Thái hoặc mua gạo được trồng bằng giống của Thái.
Tương tự, tại hầu hết các cửa hàng gạo ở tỉnh Đồng Tháp cũng buôn bán nhiều loại gạo bao gồm cả các loại gạo thông thường và những thương hiệu gạo nổi tiếng như Cỏ May, Công Ty Lương Thực Đồng Tháp… Giá cả tùy vào phẩm chất gạo và thương hiệu.
Bà Hình Thị Thùy Dương (thành phố Sa Đéc, Đồng Tháp) cho biết trước giờ rất lung bung về các loại gạo có mặt trên thị trường nên bà lựa chọn mua gạo theo cảm quan cá nhân là chủ yếu.
Nói với báo Tuổi Trẻ, bà Nguyễn Hồng Thắm (quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ) cho biết gia đình bà ở Cần Thơ được hơn 10 năm, đồng thời trong 10 năm đó, bà Thắm thường ra chợ mua gạo lẻ về ăn. “Trước đây gạo lẻ ít chủng loại lắm. Bây giờ, gạo nào cũng có. Tôi thấy người tiêu dùng dễ chọn lựa nhưng thật sự bối rối vì mua đại chứ không biết loại nào ngon, loại nào không ngon, thậm chí có thể bị đánh lừa từ gạo dở thành gạo ngon,” bà Thắm nói.
Chị Trần Thị Ánh Nguyệt, ở phường Bùi Hữu Nghĩa (Bình Thủy, Cần Thơ), cho biết có nghe chuyện “loạn gạo” và gạo giả. Tuy nhiên, ở góc độ cá nhân, chị Nguyệt nói chị chỉ gặp phải tình cảnh gạo kém phẩm chất (hay còn gọi gạo pha trộn 50% gạo dở và 50% gạo ngon). “Tôi nghĩ tình trạng này ở đâu cũng có chứ không riêng ở Cần Thơ. Gặp như vậy, tôi mua một lần thôi,” chị Nguyệt nói.
Bà Võ Thị Chẩm, chủ cơ sở bán gạo lẻ tại Lô 13 Trung Tâm Thương Mại Cái Khế (quận Ninh Kiều, Cần Thơ), cho biết bà từng được một số tiểu thương mách nước pha gạo bán để kiếm lời. Tuy nhiên, bà Chẩm cho rằng: “Buôn bán cần uy tín. Pha gạo có lời nhiều đó nhưng liệu có lâu bền.”
“Gạo tôi lấy ở Cần Thơ, Long An, Sóc Trăng là chính. Người ta đến mua cũng nói nhiều loại gạo quá họ khó chọn. Nhưng thói quen của người dân thường mua chỗ nào bày nhiều chủng loại gạo, còn nếu tôi lấy ít sẽ khó bán,” bà Chẩm cho biết thêm.
Chị Nguyễn Thị Hồng, ngụ phường 1, thành phố Sóc Trăng (tỉnh Sóc Trăng), cho hay chị không có nhiều thông tin về loại gạo mình đang dùng, đại lý giới thiệu sao tin vậy. “Gạo cân trong bao, không có bao bì giới thiệu làm sao biết xuất xứ, đặc tính. Bỏ tiền mua gạo nhưng chưa chắc ăn được gạo ‘gốc,’ nhiều loại pha trộn với nhau không chừng,” chị Hồng lo lắng. (Tr.N)
7 phần gạo dở + 3 phần gạo ngon = chỉ có người mua bị lừa
Theo đại diện một đơn vị phân phối gạo chính hiệu, nếu muốn trộn, các vựa gạo lớn thường mua sỉ bao 50 kg ngay tại nhà máy xay xát và trộn lại theo công thức 7 phần gạo phẩm chất thấp và 3 phần phẩm chất tương đương gạo cần nhái, thậm chí tỉ lệ là 8 và 2. Tuy nhiên, người bán rất tinh ý bằng cách chỉ ưu tiên trộn những gạo có độ dẻo tương đương nhằm “đánh lừa” vị giác người ăn.
Thậm chí, người bán sẽ mua gạo có thương hiệu cần nhái về ăn thử để có “công thức,” từ đó tìm cách pha trộn mà không cần gạo phẩm chất. Với loại gạo được pha trộn, dù giá bán thấp hơn gạo thương hiệu thật sự nhưng mức lời rất nhiều, thậm chí lời gấp đôi “gạo đểu” được dùng để pha trộn. “Một sản phẩm có lượng tiêu thụ lớn như gạo chỉ cần lời vài ngàn đồng mỗi ký là người bán bất chấp,” vị này khẳng định.