SÀI GÒN, Việt Nam (NV) – Một bản “Kiến nghị bảo tồn dinh Thượng Thơ” vừa được một nhóm trí thức soạn thảo và công bố chiều 9 Tháng Năm, nhằm thu thập chữ ký những người quan tâm đến nguy cơ đập bỏ tòa nhà lịch sử này do dự án mở rộng trụ sở Ủy Ban Nhân Dân thành phố ở Sài Gòn.
Theo báo Tuổi Trẻ, lấy tư cách “những người sống và sanh trưởng ở Sài Gòn, nhóm trí thức người Việt trong, ngoài nước và cả người ngoại quốc yêu thành phố này” gồm nhà nghiên cứu khoa học và di sản Nguyễn Đức Hiệp; nhà nghiên cứu di sản, du lịch Tim Doling; chủ tịch Đài Di Sản Daniel Caune; ông Phùng Anh Tuấn, tổng lãnh sự danh dự Phần Lan và các kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn, Sơn Đặng, Cao Thanh Nghiệp, Kevin Doan… đã “đồng kiến nghị Ủy Ban Nhân Dân thành phố ngưng quyết định phá bỏ dinh Thượng Thơ để xây trụ sở hành chánh.”
Đây là bản kiến nghị “cô đọng, nêu vấn đề xác đáng, có thể nhận thấy sự am hiểu và mức độ tha thiết của những người soạn thảo đang bày tỏ một vấn đề nóng với chính quyền ở Sài Gòn.”
Ở góc độ quản lý và bảo tồn, bản kiến nghị nêu rõ: “Cách quản lý di sản và Luật Di Sản đang có vấn đề nghiêm trọng: việc dinh Thượng Thơ không nằm trong danh sách di tích bảo tồn không phải là lý do phá bỏ. Nếu vậy những công trình cổ như nhà thờ Đức Bà, Bưu Điện… chưa là di tích cũng sẽ bị phá bỏ? Trong khi Singapore diện tích 700 cây số vuông có 7,000 công trình, 72 khu vực, tượng đài, di tích được bảo tồn, so với Sài Gòn diện tích 2,000 cây số vuông chỉ có hơn 100 công trình và di tích.”
Về phương diện văn hóa lịch sử, bản kiến nghị vắn tắt đề cập lịch sử hình thành và giá trị của công trình dinh Thượng Thơ qua lịch sử hơn 130 năm đô thị Sài Gòn từ khi được tu sửa như tòa nhà hiện nay vào năm 1882.
Đáng kể nhất là bản kiến nghị đề cập một chi tiết nhất thiết phải lưu ý khi tổ chức Sài Gòn thành đô thị thông minh, đó là vấn đề kẹt xe ở khu trung tâm. Nạn kẹt xe sẽ tăng “nhanh đến chóng mặt” khi trụ sở ủy ban mở rộng.
Từ đó, bản kiến nghị nêu ba thỉnh nguyện lên chính quyền ở Sài Gòn:
1-Hủy bỏ phương án của Gensler phá hủy dinh Thượng Thơ. Nếu phải xây dựng trung tâm hành chính thì nên đặt ở vị trí vùng đất mới khác chứ không nên phá hủy kiến trúc lịch sử trong phần lõi trung tâm.
2-Đưa dinh Thượng Thơ và các kiến trúc lịch sử trụ sở ủy ban, nhà hát thành phố, bưu điện và nhà thờ Đức Bà vào diện bảo tồn.
3-Khi tái cấu trúc thành phố, cần tôn trọng và gắn kết với mạng lưới di sản tại trục đường Nguyễn Huệ, Lê Thánh Tôn, trục đường Đồng Khởi, Pasteur, nơi có bảo tàng, nhà hát lớn, dinh Độc Lập, trụ sở ủy ban, nhà thờ Đức Bà, thư viện tổng hợp, công viên Chi Lăng, công viên Bách Tùng Diệp.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Hiệp, thành viên nhóm soạn thảo bản kiến nghị, cho biết: “Khi đưa bản kiến nghị và lấy ý kiến những người quan tâm để góp tiếng nói bảo tồn dinh Thượng Thơ, chúng tôi hy vọng ý kiến của giới chuyên môn về bảo tồn di sản sẽ được thu nhận. Chính những người ký tên đã thấy được những bài học từ những thành phố khác – những thành phố từng đánh mất giá trị lâu dài để đạt được sự phát triển ngắn hạn nay đã biết bảo vệ để phát triển tốt và bền vững hơn, vừa đạt được lợi ích kinh tế, vừa giữ được giá trị lịch sử văn hóa đặc thù. Mỗi thành phố đều có một căn cước, mất căn cước là mất chính mình.”
Theo báo Tuổi Trẻ tính đến 9 giờ 30 phút tối 10 Tháng Năm, đã có 1,927 lượt người ký tên vào bản kiến nghị này và con số vẫn đang tăng lên liên tục. (Tr.N)