CANBERRA, Úc (NV) – Việt Nam sẽ ký Hiệp định Đối Tác Chiến Lược với Úc khi Thủ Tướng CSVN Nguyễn Xuân Phúc tới Canberra thăm viếng chính thức vào ngày Thứ Tư, 14 Tháng Ba tới đây.
Tạp chí tài chính Australia Financial Review cho hay Úc và Việt Nam sẽ nâng mối quan hệ giữa hai nước thành đối tác chiến lược khi Úc muốn nâng tầm ảnh hưởng trong khu vực và tiến hành một hệ thống thỏa hiệp an ninh nằm đối phó với một nước Trung Quốc ngày càng lộ rõ tham vọng bá quyền bành trướng.
Chuyến thăm của ông Nguyễn Xuân Phúc và việc ký hiệp định diễn ra ít ngày trước khi có cuộc họp thượng đỉnh đặc biệt Úc-ASEAN, mà theo lời ông Thủ Tướng Úc Malcolm Turnbull nói với nguồn tin, cuộc họp bàn thảo các vấn đề về an ninh khu vực hơn là các vấn đề kinh tế thương mại.
“Úc và ASEAN là các đối tác chiến lược và kinh tế thân cận nên cuộc họp thượng đỉnh giữa Úc và ASEAN là cơ hội giúp khu vực của chúng ta an ninh hơn và thịnh vượng hơn.” Ông Turnbull nói với Australia Financial Review. “Hội nghị đánh dấu mối quan hệ giữa Úc với ASEAN đã trưởng thành. ASEAN là một trong ba đối tác hàng đầu của Úc và chung tôi có sự hợp tác mạnh mẽ trong việc đối phó với đe dọa an ninh tại khu vực.”
Việc nâng mối quan hệ giữa Úc với Việt Nam lên thành đối tác chiến lược vì cả hai bên thấy càng gần nhau hơn qua các ưu tiên chiến lược. Việt Nam là nước chính yết trong cuộc tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Đông với nhiều vùng biển đảo chồng lấn tuyên bố chủ quyền giữa các nước. Trung Quốc tuy nằm về mặt Bắc Biển Đông nhưng lại ngang ngược tuyên bố chủ quyền sâu xuống tận mặt nam, chiếm hơn 80% diện tích.
Việt Nam là một số nước ít oi của khu vực cổ võ lập trường cứng rắn hơn đối với tham vọng bá quyền của Bắc Kinh tại nhiều cuộc họp an ninh khu vực. Việt Nam cũng là nước ủng hộ sự hồi sinh cho đề nghị Diễn Đàn Đối Thoại An Ninh Tứ Phương gồm Úc, Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản.
“Úc đang thúc đẩy Việt Nam nên tự tin hơn để đóng vai trò mạnh mẽ hơn tại khu vực.” Ông Carl Thayer, giáo sư danh dự tại đại học New South Wales bình luận trên Australia Financial Review.
Nguồn tin trên thuật lại rằng ông Turnbull đã nhấn mạnh về “hợp tác an ninh quốc phòng” là trọng tâm để nâng mối quan hệ với Việt Nam khi ông phác thảo kế hoạch đối tác chiến lược hồi Tháng Mười Một năm ngoái. Đồng thời ông cũng cho hay là Việt Nam là nước có lượng sinh viên du học đứng hàng thứ tư tại nước Úc, thị trường nông sản đứng hàng thứ sáu của Úc và ba phần tư “bánh mì” ra khỏi các lò nướng tại Việt Nam làm bằng lúa mì của Úc.
Việt Nam với Úc đã bắt đầu thảo luận để nâng mối quan hệ giữa hai nước từ năm 2015. Năm ngoái, quyết định nâng mối quan hệ lên thành đối tác chiến lược khi ông Turnbull đến Đà Nẵng dự Diễn Đàn Kinh Tế Á Châu Thái Bình Dương APEC hồi Tháng Mười Một và chuẩn bị ký kết khi ông Nguyễn Xuân Phúc đến Canberra sau khi đã thăm viếng New Zealand .
Việt Nam đã ký Hiệp Định Đối Tác Chiến Lược với 16 nước trên thế giới, gồm cả Nhật Bản, Ấn Độ, Nga, Trung Quốc, Pháp. Ngày 8 Tháng Ba, 2018, Việt Nam với Úc trong số 11 nước ký bản hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương tại Santiago, Chile. Mỹ đã rút khỏi hiệp định khi ông Donald Trump lên làm tổng thống.
Úc cũng là nước tiếp nhận một số lượng người Việt Nam tị nạn Cộng Sản rất lớn sau khi miền Nam Việt Nam bị nhuộm đỏ. Nhiều dân cử nước Úc từng lên án chế độ Hà Nội vi phạm nhân quyền trầm trọng khi bỏ tù các người tham gia vận động dân chủ hóa đất nước. (TN)