Thụy Sĩ chế vệ tinh dọn rác không gian

GENEVA (AP) –Các khoa học gia Thụy Sĩ loan báo, dự tính phóng một vệ tinh đặc biệt dùng vào việc dọn rác không gian, những mảnh vỡ được xem là gây hư hại nghiêm trọng và tốn kém cho các vệ tinh quí giá và ngay cả cho các phi thuyền có người điều khiển.

Vệ tinh CleanSpace One trị giá $11 triệu, kiểu thử nghiệm, đang được Trung Tâm Không Gian Thụy Sĩ chế tạo tại viện kỹ thuật Swiss Federal Institute for Technology, ở Lausanne.

Chương trình dự trù sẽ phóng lên không gian trong vòng từ 3 đến 5 năm tới, và công tác đầu tiên của vệ tinh sẽ là thu hồi hai vệ tinh của Thụy Sĩ, từng được phóng lên vào hai năm 2009 và 2010, nhưng sắp hết hạn sử dụng.

NASA cho biết trên quỹ đạo trái đất hiện có hơn 500,000 mảnh vỡ của tầng hỏa tiễn phế thải, vệ tinh bị hư hỏng và các mảnh vụn khác. Các vật này di chuyển với vận tốc gần 28,000 cây số mỗi giờ, đủ nhanh để phá hủy hay gây hư hại một vệ tinh hay phi thuyền. Sự va chạm này lại tạo thêm nhiều mảnh vỡ khác bay lơ lửng trong không gian.

Rác không gian đã từng va chạm với vệ tinh ít nhất hai lần. Năm 1996, một vệ tinh của Pháp bị hư vì bị đụng phải mảnh vỡ của một hỏa tiễn bị phế thải. Năm 2009, một vệ tinh thuộc sở hữu của công ty Iridium Communications ở Hoa Kỳ, bị hư hại hoàn toàn sau khi một vệ tinh vô thừa nhận của Nga đụng phải.

Theo các khoa học gia, vệ tinh dọn rác phải được thiết kế làm sao để có đường bay trùng hợp với vật thể muốn thu hồi, nắm bắt được các mảnh vỡ khi đang bay ở tốc độ cao. Sau đó làm thế nào để đưa các mảnh vỡ đã thu hồi rơi trở về bầu khí quyển trái đất, để rồi tự thiêu hủy.

Năm 2007, Trung Quốc cố ý phá hủy một vệ tinh của mình khi thử nghiệm với một hỏa tiễn, tạo ra thêm 150,000 mảnh nhỏ trong không gian, trong đó 3,000 mảnh đủ lớn có thể quan sát được bằng radar từ mặt đất.

Ngoại Trưởng Hillary Clinton tháng rồi cảnh cáo môi trường không gian đang bị rác không gian đe dọa, và nói rằng Hoa Kỳ sẽ họp bàn với Liên Âu để định ra tiêu chuẩn để giới hạn rác không gian. (TP)