QUẬN CAM, California (NV) – Những mẫu xe đời mới hiện nay có trang bị rất nhiều tính năng hỗ trợ an toàn hữu ích, trong đó có tính năng thắng khẩn cấp tự động (AEB). Tính năng này vẫn tiếp tục được cải tiến kỹ thuật, để có thêm nhiều ứng dụng hữu ích mới mà nhiều người lái xe chưa biết.
Trang mạng xe hơi kbb.com có một bài viết khá chi tiết về tính năng an toàn này. AEB lần đầu tiên xuất hiện trên các mẫu xe Volvo, Honda và Mercedes-Benz. Honda được xem là hãng xe đi tiên phong trong việc phổ thông hóa công nghệ này, từ lâu đã đưa tính năng này trở thành tiêu chuẩn cho các mẫu xe của mình. Hiện nay, AEB là trang bị tiêu chuẩn cho cả các mẫu xe giá rẻ như Nissan Versa.
AEB là một công nghệ an toàn tiên tiến, có thể cảnh báo, thắng để làm chậm hoặc dừng xe lại hoàn toàn mà không cần người lái điều khiển. AEB tự động thắng nếu người lái xe không làm khi cần thiết để tránh va chạm. Các hệ thống AEB trong hầu hết các xe đời mới có thể hoạt động tốt ở tốc độ trong thành phố (khoảng 50 mph). Một vài hệ thống vẫn hoạt động tốt ở tốc độ trên xa lộ.
Một số hệ thống AEB có thể nhận dạng người đi bộ, người đi xe đạp và cả động vật.
Theo Viện Bảo Hiểm An Toàn Xa Lộ (IIHS), một tổ chức khoa học và giáo dục độc lập phi lợi nhuận, công nghệ AEB đã giúp làm giảm một nửa tỷ lệ va chạm đối với các xe được trang bị. Tỷ lệ thương tích cũng giảm 56% đối với các xe bị đụng nhưng có trang bị AEB. Trong khi đó, AEB khi lùi xe giúp làm giảm 78% số vụ va chạm so với những xe chỉ có camera quan sát khi lùi.
Điều quan trọng cần nhắc: AEB không bảo đảm 100% sẽ tránh được va chạm, mà chỉ cố gắng dừng xe kịp thời trong các tình huống cần thiết. Người lái xe vẫn chịu trách nhiệm sau cùng.
Tùy thuộc vào thiết kế của hệ thống, AEB hoạt động dựa vào camera, radar hoặc các thiết bị cảm biến khác. Khi các thiết bị này xác định xe có thể va chạm với một vật thể trên đường đi, chúng sẽ tự động kích hoạt hệ thống thắng.
Hiện nay AEB có nhiều loại với nhiều bảo vệ an toàn khác nhau. Nói chung, các biến thể dựa trên hai loại chính là AEB phía trước, và AEB phía sau xe. Sau đây là một số loại:
- AEB phía trước: Bắt đầu hoạt động khi có nguy cơ va chạm phía trước. Đó có thể là một chiếc xe dừng hoặc đi chậm lại ở phía trước.
- AEB phía trước có phát hiện người đi bộ: có khả năng nhận dạng người đi bộ, người đi xe hai bánh, và động vật lớn.
- AEB ở tốc độ thấp: còn gọi là AEB trong thành phố. Nó hoạt động khi xe chạy ở tốc độ thấp, rất hữu ích cho các tình huống kẹt xe, trong bãi đậu xe. Ví dụ: trong bãi đậu xe, AEB sẽ kích hoạt nếu một chiếc xe rời khỏi chỗ đậu phía trước xe của mình.
- AEB tại giao lộ: còn gọi là AEB rẽ trái. Nó sẽ kích hoạt khi xe đang báo hiệu rẽ trái tại giao lộ, mà có xe theo hướng ngược lại đang chạy tới.
- AEB ở tốc độ cao: có khả năng hoạt động khi xe chạy ở tốc độ trên xa lộ.
- AEB phía sau: hoạt động khi xe đang lùi. Nó sẽ kích hoạt khi có vật thể chuyển động phía sau khi xe đang lùi.
- Cảnh báo va chạm phía trước (Forward Collision Warning- FCW): Phát ra cảnh báo bằng âm thanh, hoặc rung ghế tài xế, hoặc rung tay lái khi phát hiện va chạm phía trước có thể xảy ra. Trong hầu hết các xe đời mới, FCW hoạt động kết hợp với hệ thống AEB. Thí dụ, khi một chiếc xe phía trước dừng đột ngột và tài xế đạp thắng chậm, hệ thống này cảnh báo.
Như đã nhắc từ đầu, không có hệ thống an toàn nào của xe là hoàn hảo, kể cả AEB. Sau đây là một số trường hợp AEB hoạt động kém hiệu quả:
- AEB kém hiệu quả hơn khi trời tối. Nhiều hệ thống AEB có xu hướng không hiệu quả khi trời tối. IIHS đã nghiên cứu các hệ thống AEB trên 23 mẫu xe trong điều kiện ban đêm. Kết quả cho thấy hầu hết các hệ thống AEB hoạt động “kém” trong bóng tối, đặc biệt là khi cần phát hiện người đi bộ.
Trong số 23 mẫu xe được thử nghiệm, nghiên cứu cho thấy chỉ có 4 mẫu xe đạt được xếp hạng “xuất sắc”, đó là Ford Mustang Mach-E, Nissan Pathfinder, Toyota Camry và Toyota Highlander. Tuy nhiên, tất cả 23 mẫu xe đều hoạt động tốt trong điều kiện ban ngày.
- AEB kích hoạt trước các mối đe dọa không có thực. Trong những trường hợp này, việc thắng đột ngột thường là tạm thời, nhưng cũng có thể làm người lái xe lo lắng.
Thí dụ, hệ thống AEB xác định sai một chiếc xe đi trên làn đường cong kế bên là một chướng ngại vật, và kích hoạt thắng. Ngoài ra, ánh sáng lóa mặt trời, hoặc tia phản chiếu từ các biển báo cũng có thể kích hoạt kích hoạt hệ thống. Các chuyên gia của KBB từng trải qua kinh nghiệm này trong khi lái kiểm tra xe. Những kích hoạt sai này thường vô hại. Nhưng điều đó càng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc người lái phải luôn tỉnh táo khi lái xe. (HD)